Taak Actal toetsing nalevingskosten

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag

Uw brief (Kenmerk): 08-Fin-B-10

Ons kenmerk: RR 2008-0072 U

De vaste commissie voor Financiën heeft mij met brief van 1 februari 2008, kenmerk 08-Fin-B-10, verzocht de Kamer nader te informeren over de in mijn brief van 17 januari 2008 vermelde nieuwe taak van Actal bij de bevordering van de toetsing van alle nieuwe nalevingskosten.

Effecttoetsing van voorgenomen regelgeving

Het tijdig en nauwgezet in kaart brengen van de mogelijke effecten van voorgenomen wet- en regelgeving is een essentieel onderdeel van het beleids- en besluitvormingsproces. Men kan immers niet tot adequaat beleid komen als men op voorhand niet inschat welke gevolgen hieruit zullen voortkomen, of het voorgenomen beleid doeltreffend zal zijn en bij wie de eventuele kosten of baten zullen neerslaan. Tevens is effectbeoordeling van voorgenomen regelgeving een onmisbaar instrument bij het monitoren van het ontstaan van nieuwe regeldruk voor burgers en bedrijven. Sinds juni 2006 wordt daarom in de Bedrijfseffectentoets ook structureel aandacht gevraagd voor de inhoudelijke nalevingskosten van de in voorbereiding zijnde wet- en regelgeving¹.

De Regiegroep Regeldruk / Meldpunt Voorgenomen Regelgeving ziet daarbij toe op het uitvoeren van de Bedrijfseffectentoets door de afzonderlijke departementen en de opname van de resultaten daarvan in de toelichting bij ontwerpregelingen.

Integraal afwegingskader beleid en wetgeving

Deze effectbeoordeling van voorgenomen regelgeving gaat onderdeel uitmaken van het ‘Integraal afwegingskader beleid en wetgeving’. Dit kader heeft tot doel de naleving van de verplichte en voor de wetgevingskwaliteit noodzakelijke, bestaande en mogelijk toekomstige, toetsen binnen het wetgevingsproces te stroomlijnen en te waarborgen. De eerder genoemde bedrijfseffecten, inclusief de nalevingskosten, zullen ook in dit kader geplaatst worden.

Momenteel werkt een interdepartementale werkgroep de vorm en inhoud van het afwegingskader uit. Over de betrokkenheid van Actal hierbij verderop meer.

Van nu naar straks

In de voorbije periode is door departementen veel ervaring opgedaan met de ‘ eigen’ toetsen. In het kader van de administratieve lasten toets is daarnaast veel ervaring en inzicht opgebouwd binnen Actal, ook ten aanzien van afweging van alternatieven, toetsingsprocessen, borging van toetsen en hun uitkomsten en de advisering daarover. Actal vervulde en vervult hierbij als onafhankelijk adviesorgaan de rol van ‘externe waakhond’. Het is deze ‘externe waakhond’-rol, die mede bijgedragen heeft aan het, ook internationaal erkende², succesvol worden van de aanpak van administratieve lasten in Nederland. De verinnerlijking bij departementen van het moeten zorgen voor zo min mogelijk administratieve lasten is hierdoor versneld dichterbij gekomen.

Het lag dan ook in de rede te overwegen deze structuur te kopiëren naar de, inmiddels verbrede, regeldruk-aanpak. Tegelijkertijd is het kabinet van mening, dat de toetsen binnen de departementen zelf verinnerlijkt dienen te zijn; en dat (dus) een externe waakhond dit moet helpen bevorderen en versterken, in plaats van het over te nemen.

Het zijn deze constateringen, die het kabinet ertoe gebracht hebben Actal te betrekken bij de ontwikkeling van het ‘Integraal afwegingskader beleid en wetgeving’ alsmede bij de stimulering van de toepasssing daarvan. Ook na de invoering van dit kader is voorzien, dat nog enige tijd een externe waakhond nodig zal zijn om de verinnerlijking te bevorderen. Uitgangspunt is dat hiervoor deze kabinetsperiode nog zeker nodig is.

Samengevat bestaat de nieuwe rol van Actal op dat vlak dus uit:

- het helpen ontwikkelen van het ‘Integraal afwegingskader beleid en wetgeving’;

- het helpen verinnerlijken van de toepassing daarvan op de departementen.

Taakuitbreiding Actal

Wat betreft de bovengenoemde ontwikkeling van het ‘Integraal afwegingskader beleid en wetgeving’ is Actal nu reeds betrokken bij de interdepartementale werkgroep die momenteel vorm en inhoud van het afwegingskader uitwerkt. In dat kader is daarnaast over een aantal aspecten van het Integraal afwegingskader advies gevraagd aan Actal. Actal is tegen deze achtergrond ook een onderzoek gestart naar de toepassing van effectentoetsen in het beleids- en wetgevingproces.

Deze rol houdt in dat Actal de bevoegdheid krijgt om ex-post - dat wil zeggen binnen een termijn van 1 jaar na verzending aan uw Kamer - op basis van zelf gekozen steekproeven na te gaan of de nalevingskosten van nieuwe wet- en regelgeving in het kader van de Bedrijfseffectentoets zowel kwalitatief als kwantitatief goed in beeld gebracht zijn. Tevens zal Actal op basis van de uitkomsten van deze steekproeven onafhankelijk adviseren over mogelijke verbeteringen in deze aanpak.

Met het betrekken van een externe waakhond in de beoordeling van toetsen op administratieve lasten, en nu ook van andere toetsen, loopt Nederland binnen Europa voorop. Vele landen kennen een dergelijke waakhond niet of de rol ervan is beperkter.

Het is mijn overtuiging dat we met deze nieuwe rol van Actal de verinnerlijking van ex-ante toetsingen op de departementen krachtig verder kunnen stimuleren.

Hoogachtend,

de staatssecretaris van Financiën,

mr. drs. J.C. de Jager

1: Kamerstukken II, Vergaderjaar 2005-2006, 29515 nr. 152
2: Review of the Dutch Administrative Burden Reduction Programme, World Bank Group, Febr 2007