Persconferentie na de ministerraad van 4 juli 2008

BALKENENDE:

Goedemiddag. Het is de voorlaatste ministerraad. Volgende week op 11 juli hebben we de laatste ministerraad voordat dan voor ons het reces begint. Afgelopen week was het natuurlijk nog druk, de laatste Kamerweek, en we hebben natuurlijk vandaag de nodige zaken te bespreken gehad. U heeft ook een aantal persberichten kunnen zien. Het is goed om op dit moment nog eens even terug te blikken. Tijd voor reflectie.

De vraag is natuurlijk: waar staan we? En dat zeg ik op een moment dat we natuurlijk zien dat de economische ontwikkeling anders is dan in de afgelopen jaren. De internationale conjunctuur slaat om. Minder groei. Meer inflatie. Er ontstaat ook een opwaartse druk op de lonen. Dat hebben we eerder meegemaakt. U weet dat we dezelfde situatie hadden aan het begin van dit millennium. Dat betekent dat je toen kon vaststellen dat de internationale concurrentiepositie snel achteruit ging. Dankzij die ervaringen weten we nu ook wat nodig is. Lapmiddelen op korte termijn bieden geen werkelijk perspectief. Straks zullen we in augustus, in de tweede helft, stilstaan bij de voorbereidingen voor de begroting van volgend jaar. Dat is ook het moment waarop we zullen stilstaan bij zaken op het gebied van koopkracht, lastenontwikkeling en dan gaan we ook kijken hoe een en ander gaat uitpakken voor mensen en dan zullen we uiteraard oog hebben voor een eerlijke verdeling.

Maar het gaat natuurlijk om meer dan dat. Op dit moment staat ons land er relatief sterk voor. Die positie in de voorhoede willen we behouden. U weet nog hoe de situatie was in 2002. We liepen toen relatief achter in Europa. We hebben een hervormingsagenda gehad. De overheidsfinanciën moesten worden gesaneerd. De economische structuur moest worden versterkt. Dat is een positie die we nu hebben bereikt en die willen we graag behouden en we willen aan een duurzame toekomst.

Dat doen we door flinke investeringen in het spoor en verbetering van de leefbaarheid in de wijken. Door een ambitieuze aanpak van de luchtkwaliteit waardoor de gezondheid van mensen verbetert en het weer mogelijk wordt infrastructuur aan te leggen op plekken waar het werk nu stilligt. Ook voeren we de nodige innovatieprogramma's uit. U weet dat we bijvoorbeeld een innovatie zorg hebben, een zorgplatform op het gebied van innovatie in de gezondheidszorg. We hebben veiligheid, water, energie en onderwijs.

Op al die terreinen werken we aan vernieuwing. Als het fundament stevig is, kan het bouwwerk een stootje hebben. Niet incidenten, maar fundamenten zijn immers het belangrijkste in de politiek. Daar ligt ook de primaire verantwoordelijkheid van politici. Uiteindelijk bepalen die het vertrouwen dat mensen in de overheid kunnen hebben. Juist in een politiek klimaat waarin de waan van de dag soms meer aandacht lijkt te krijgen dan de wezenlijke zaken.

Daarom is het goed dat we de afgelopen tijd een aantal doorbraken hebben weten te bereiken op gebieden die van fundamenteel belang zijn voor de toekomst van ons land. Ik denk bijvoorbeeld aan de snellere totstandkoming grote projecten. Dan gaat het natuurlijk om de commissie-Elverding. We hebben die benadering omarmd omdat we willen dat zaken gewoon sneller kunnen worden beslist. Een ander voorbeeld: meer mensen aan het werk. Dat is natuurlijk het rapport van de commissie-Bakker. Het doel is om op termijn te komen tot een arbeidsparticipatie van 80%. De commissie Bakker heeft een inspirerend advies uitgebracht waarmee we voortvarend aan de slag zijn gegaan. Dan een ander voorbeeld: de aanpassing van de Wajong. Vanuit de gedachte 'voorkomen is beter dan genezen'. Door tijdig in te grijpen, voorkomen we dat een groep jongeren voortijdig wordt afgeschreven. Een punt van grote zorg. De aantallen nemen steeds toe en het grote gevaar is dat jonge mensen worden afgeschreven en daar willen we ons niet bij neerleggen. Een ander voorbeeld is Anders Betalen voor Mobiliteit. U weet dat het een discussie is die al een hele tijd speelt. Wij denken dat we de afgelopen tijd nu doorbraken hebben weten te bereiken. Die discussie is vlotgetrokken. Op het punt van onderwijs zijn er forse investeringen in de positie van docenten. Dat is nodig ook, want wij maken ons zorgen over de aantrekkelijkheid van het beroep van leraar. Op het punt van veiligheid is er een goede CAO voor de politie tot stand gekomen.

En daarbij blijft het niet. Na de zomer staan andere belangrijke fundamentele zaken op het programma. Ik denk bijvoorbeeld aan de toekomst van Nederland Waterland naar aanleiding van het rapport van de commissie-Veerman, een rapport dat naar verwachting begin september zal worden gepubliceerd. Een buitengewoon belangrijk onderwerp. Dan hebben we het over hoe sterk onze kust is, hoe het met onze dijken zit en hoe we omgaan met het hele thema water en de veiligheid daarbij. Een ander punt zal een toekomstbestendige AWBZ zijn en tenslotte de aanval op het vroegtijdig schoolverlaten in het voortgezet onderwijs.

Kortom, het kabinet werkt aan versterking van de fundamenten voor de toekomst. En dan valt het me op dat de partijen elkaar daarop heel goed kunnen vinden en samen goede oplossingen weten te creëren, in overleg met sociale partners, burgers en deskundigen. Ik ben zeer tevreden over de manier waarop we in de coalitie de afgelopen maanden zaken hebben kunnen aanpakken. We zijn bijvoorbeeld vorige week tot een zorgvuldig gewogen besluit gekomen over een gevoelig onderwerp als embryoselectie. Het had wel wat voeten in de aarde, maar uiteindelijk was ook zelfs de oppositie enthousiast over de gekozen benadering. We beschouwen dat als een mooie aanmoediging uit onverdachte hoek om op deze manier ook na het zomerreces door te gaan. Maar voordat het zover is, hebben we nog een vergadering te gaan. Daarna hebben tijd voor vakantie en vanaf 12-13 augustus beginnen we weer voluit met de besprekingen voor de behandeling van de begroting voor volgend jaar. De resultaten zullen dan worden gemeld op Prinsjesdag. Maar goed… [onverstaanbare onderbreking door Wester] Daar spreekt iemand uit ervaring. Goed, we zullen zien hoe het gaat. Dit was de bijdrage van de heer Wester van vanmiddag. Dank u wel.

Dit was even een algemene reflectie. Een terugblik op wat er de afgelopen maanden is gebeurd. Ook een zekere terugblik op de laatste week. We hebben gisterenavond de stemmingen allemaal meegemaakt en ook daarna hebben we nog een korte nabespreking gehad, maar dat was dan bij Nieuwspoort. Goed, dit even wat betreft de terugblik op de afgelopen tijd. Geeft dit aanleiding tot het stellen van vragen?