Kabinet stelt visie op bereikbaarheid en kwaliteit van zorg vast
De ministerraad heeft op voorstel van minister Klink en staatssecretaris Bussemaker van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ingestemd met toezending aan de Tweede Kamer van de brief "Kiezen voor bereikbaarheid en kwaliteit van zorg". De bereikbaarheid van de acute zorg krijgt een impuls. Het kabinet wil meer minimumnormen voor bereikbaarheid en kwaliteit.
In aanvulling op de huidige bereikbaarheidseisen voor spoedeisende hulp wordt het veld gevraagd extra normen te ontwikkelen voor de bereikbaarheid van de acute huisartsenzorg en verloskundige zorg, inclusief normen voor telefonische bereikbaarheid. Ook werkt het veld aan normen voor de kwaliteit van spoedeisende hulpafdelingen. Het kabinet laat onderzoeken in welke gevallen minimumnormen voor veilige zorg moeten worden vastgesteld.
In de brief gaat het kabinet in op de motie-De Vries c.s. waarin is gevraagd om aanscherping van de normen rond fusies. Het toezicht van de NMa wordt aangescherpt. Dit met het oog op de kwaliteit van de zorg die gediend is met voldoende competitie. Ook zal het kabinet de Raad van State vragen om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om de NMa een scherper toetsingskader mee te geven waarbij al bij een lager marktaandeel tot een verbod van de fusie wordt overgegaan. Bij positieve schaaleffecten op de kwaliteit van zorg moet de NMa, rekening houdend met de adviezen van de IGZ, van deze norm af kunnen wijken. Centrale cliëntenraden krijgen structureel meer invloed in geval van fusies tussen zorgaanbieders.
Veranderingen in de schaal van de zorg zijn onlosmakelijk verbonden met een zorgstelsel waarin cliënten steeds meer centraal komen te staan. We zien in die schaalverandering een dubbele beweging: enerzijds schaalverkleining door bijvoorbeeld meer specialisatie in de eerstelijnszorg en kleinschalige zorglocaties in de langdurige zorg, anderzijds schaalvergroting, om bijvoorbeeld te kunnen voldoen aan scherpere kwaliteitsnormen. Tevens zien we dat cliënten verder willen reizen voor betere zorg.
Patiënten moeten te allen tijde kunnen vertrouwen op de kwaliteit en de veiligheid van de geboden zorg. Dat levert echter in dunner bevolkte gebieden in Nederland spanning op tussen kwaliteitseisen en mate van bereikbaarheid. Sommige zorgaanbieders kunnen, als ze minder ervaring hebben met zeldzame zorgvragen, maar met moeite aan bepaalde veiligheidseisen voldoen. Als gevolg van onvoldoende vraag, doen zij te weinig ervaring op met het uitvoeren van bepaalde complexe handelingen. Om de kwaliteit en veiligheid te kunnen garanderen werken deze zorgaanbieders intensief samen en dit kan betekenen dat bepaalde behandelmethoden geconcentreerd worden. In dat geval zullen patiënten langer moeten reizen. Uitgangspunt voor het kabinet is dat in dat soort gevallen kwaliteit en patiëntveiligheid boven bereikbaarheid gaat. Dat laat onverlet dat de ontwikkeling van zorg dichtbij huis wordt aangemoedigd waar dat (bijvoorbeeld specialisatie eerste lijnszorg) uit een oogpunt van kwaliteit mogelijk is.