Kabinet akkoord met nieuw toelatingsbeleid voor Nederland
De ministerraad heeft op voorstel van staatssecretaris Albayrak van Justitie ingestemd met een ingrijpende modernisering van het reguliere toelatingsbeleid. Deze herijking wordt het 'modern migratiebeleid' genoemd. Het uitgangspunt van het modern migratiebeleid is selectief. Dit houdt in dat het beleid uitnodigend is voor migranten die hard nodig zijn om de economie, cultuur en de wetenschap te versterken en restrictief voor anderen. Dit betekent dat het niet gemakkelijker wordt om tot Nederland te worden toegelaten, behalve voor groepen migranten waarvoor het kabinet dat wenselijk vindt. Nederland wordt hierdoor aantrekkelijker als vestigingsplaats voor internationale bedrijven en kennismigranten. Vooruitlopend op het modern migratiebeleid komt er uiterlijk de eerste helft van 2009 een talentenregeling voor naar verwachting 500 afgestudeerden en gepromoveerden aan Nederlandse en buitenlandse topuniversiteiten. Zij krijgen de mogelijkheid om gedurende één zoekjaar in Nederland een baan als kennismigrant te vinden.
Toelating efficiënter
De toelatingsprocedures worden efficiënter ingericht. De procedure voor het inreisvisum (de zogenaamde machtiging tot voorlopig verblijf, MVV) en de procedure voor een reguliere verblijfsvergunning worden samengevoegd tot één Toegangs- en Verblijfsprocedure (TEV-procedure). Tot nu toe moet een vreemdeling eerst op de Nederlandse ambassade in het land van herkomst een MVV aanvragen om naar Nederland te kunnen reizen. Bij deze aanvraag wordt getoetst of aan de voorwaarden voor verblijf in Nederland wordt voldaan. Na een reis naar Nederland moet nu nog een reguliere verblijfsvergunning worden aangevraagd, waarbij wederom een toets plaatsvindt aan dezelfde voorwaarden. De praktijk wijst echter uit dat de feitelijke situatie tijdens de procedure voor een reguliere verblijfsvergunning vrijwel altijd gelijk is aan die tijdens de MVV-procedure. Er kan dan ook volstaan worden met één aanvraag en één enkel toetsmoment, waarbij het verlenen van een MVV tevens zal resulteren in het verlenen van een reguliere verblijfsvergunning. Hiermee kunnen de administratieve lasten voor burgers en bedrijven aanzienlijk worden teruggebracht. Daarnaast zullen de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) een gezamenlijk loket inrichten waar werkgevers een gecombineerde aanvraag kunnen indienen voor zowel de verblijfs- als de tewerkstellingsvergunning van een arbeidsmigrant.
Handhaving en toezicht
De efficiëntere toelatingsprocedures maken daarnaast effectief toezicht en een verbeterde handhaving mogelijk. De IND heeft daarin een regiefunctie. Door het uitwisselen van informatie met andere overheidsinstellingen ontvangt de IND tijdig signalen die gevolgen kunnen hebben voor de verblijfssituatie van een vreemdeling. Hiermee kunnen misbruik en fraude worden voorkomen of bestraft. Tevens zal de IND bevoegd worden om bestuursrechtelijke sancties uit te voeren, zoals het opleggen van een boete. Ook krijgt de IND een wettelijke mogelijkheid bepaalde kosten van terugkeer te verhalen op de referent.
Nieuw stelsel van verblijfsvergunningen
Het stelsel van reguliere verblijfsvergunningen wordt sterk vereenvoudigd. Verblijfsvergunningen worden ondergebracht in acht kolommen, waaronder bepaalde categorieën migranten worden geschaard. Al naar gelang de maatschappelijke behoefte, kan het beleid voor een kolom uitnodigend zijn of juist restrictief. Er zijn onder meer kolommen voor Kennis en talent, Arbeid, Studie, Uitwisseling en Familie en gezin. Migranten binnen een kolom krijgen zoveel mogelijk dezelfde rechten, plichten en voorzieningen. Het voordeel van de kolommensystematiek is onder andere dat het gemakkelijker wordt voor arbeids- en kennismigranten om over te stappen naar een andere werkgever, zonder dat een nieuwe verblijfsprocedure nodig is. De voorwaarden voor gezinsmigranten blijven ongewijzigd. De Wet inburgering buitenland, de Wet inburgering en de Wet arbeid vreemdelingen blijven gehandhaafd.
Referenten
Bedrijven en instellingen die regelmatig medewerkers uit het buitenland nodig hebben kunnen worden erkend als referent voor de kennismigranten die naar Nederland komen. Dit geldt ook voor universiteiten die buitenlandse studenten werven. Zij verstrekken de IND alle informatie die nodig is om een beslissing te nemen en dienen zelf verblijfsaanvragen in. De betreffende vreemdelingen kunnen dan via een versnelde procedure worden toegelaten. Door het systeem met erkende referenten wordt het voor kennismigranten, onderzoekers en studenten mogelijk om sneller naar Nederland te komen. Bij misbruik kan de status van erkende referent worden ingetrokken als bij herhaling blijkt dat de referent niet de juiste informatie heeft verstrekt. Ook kan de verblijfsvergunning van de vreemdeling worden ingetrokken.
Om dit alles te realiseren zal de vreemdelingenwetgeving moeten worden aangepast. Ook worden de procedures zoveel mogelijk gedigitaliseerd. Vooruitlopend op de wetswijziging wil staatssecretaris Albayrak ervaring opdoen met de nieuwe systematiek. Dit door middel van snel te realiseren verbeteringen en proeftuinen met onder andere de toelating van au pairs en het uitbreiden van het aantal bedrijven dat een convenant met de IND sluit. Begin 2009 wordt gestart met de talentenregeling. Naar verwachting zal het modern migratiebeleid in 2011 gefaseerd worden ingevoerd.