Toelichting op het Belastingplan

Toespraak | 18-09-2007

150 pagina’s. Dat is ongeveer de lengte van de memorie van toelichting op het Belastingplan en op de Overige fiscale maatregelen.

Zo lang zal mijn verhaal niet zijn. Dat ga ik u niet aandoen. Ik beperk mij tot de hoofdlijnen. Dus geen stapels cijfers en grafieken. Die kunt u, nadat ik u zodadelijk de weg heb gewezen, in de stukken wel terugvinden.

Je kunt ervoor kiezen om dat geld te halen uit het ophogen van de belasting op arbeid en winst. Maar daarvoor kiezen we niet. Wel voor een verschuiving van de belasting op arbeid en winst naar het belasten van milieuvervuilend gedrag en consumptie.

Ik ben ervan overtuigd dat fiscaliteit er niet alleen is om geld op te halen. Je kunt met belastingen aansporen tot ander gedrag. Door maatschappelijke kosten in prijzen te verwerken.

Hoe willen we dat concreet maken?

Als staatssecretaris heb ik bij mijn aantreden drie speerpunten geformuleerd. Onderwerpen waarvoor ik mij in de komende jaren wil inzetten. Dat zijn:

• Fiscale vergroening
• Innovatief ondernemerschap, en
• Vereenvoudiging

Vergroening, omdat het klimaatbeleid wereldwijd bovenaan de agenda staat. We hebben meer dan ooit de verantwoordelijkheid om goed voor ons leefmilieu te zorgen. Belastingen kunnen daarbij een belangrijke rol spelen.

Innovatief ondernemerschap, omdat versterking daarvan van groot belang is voor de Nederlandse economie. Innovatie leidt tot vooruitgang. Het stimuleert creativiteit en vernieuwing en het is een manier, om de problemen van vandaag en de toekomst op te lossen.

Vereenvoudiging, omdat hoge administratieve lasten al jaren irritatie opwekken.

Vergroening

Fiscale vergroening is het centrale thema van dit Belastingplan.

Belastingen kunnen een belangrijke rol spelen bij vergroening. Je kunt bijvoorbeeld olie voor weinig geld uit de grond halen. Maar de maatschappelijke kosten zitten dan niet in de prijs verwerkt. Deze kosten kun je via belasting doorberekenen, en zo een eerlijker prijs tot stand brengen. Fiscaliteit kan dus gewenst gedrag stimuleren.

Bijvoorbeeld op het terrein van mobiliteit, brandstoffen en afval.

Mobiliteit

Vliegbelasting
Met het vliegtuig naar Londen is soms goedkoper dan met de trein naar Groningen. Maar de schade aan het milieu door vliegverkeer is fors.
Een vliegbelasting zorgt ervoor dat milieueffecten tot uitdrukking komen in de prijzen van vliegtickets.

De vliegbelasting wordt geheven per vertrekkende passagier met een vliegtuig vanaf een Nederlandse luchthaven.
Het is geen brandstofaccijns geworden. Dat kan niet vanwege Europese regelgeving en internationale verdragen. Een belasting per passagier is wél mogelijk. Onder andere Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk kennen dit al.

Voor afstanden tot 2500 km en landen in de EU is het tarief 11 € 25, voor langere afstanden 45 €.
De heffing wordt opgelegd aan de luchthaven. Hij treedt in werking per 1 juli 2008.

Autobelastingen
Auto’s moeten niet alleen zuiniger worden, maar ook schoner.
En de vervuiler betaalt. De hoogte van de belastingen op auto’s gaat afhangen van de milieuprestaties van de auto. De belasting op vervuilende auto’s en auto ’s die veel brandstof verbruiken wordt verhoogd. Belasting op schone en zuinige auto’s verlaagd.

Het stimuleren van zuinige auto’s doen we door een intensivering van de bonus-malusregeling in de aanschafbelasting, de BPM. Zowel de bonus als de malus worden verhoogd. Het verschil tussen de maximale bonus en de maximale malus wordt bijna verdubbeld.

Daarnaast komt er voor zeer onzuinige auto’s een CO2 toeslag van euro110 per gram CO2 uitstoot, voorzover een bepaalde grens aan CO2 uitstoot wordt overschreden.

Voor zeer zuinige auto’s komt er bovendien een halvering van het tarief van de Motorrijtuigenbelasting. Dat is in lijn met de verlaging van de bijtelling voor privégebruik van een zeer zuinige auto van de zaak.

Brandstoffen

Autobrandstoffen
Het tarief voor diesel gaat volgend jaar met 3 cent en het jaar daarop met 1 cent omhoog. LPG gaat omhoog met 2½ cent per liter.

Diesel is vergeleken met benzine een stuk vervuilender, terwijl de totale belastingdruk op diesel lager is. LPG is schoner dan diesel, maar gemiddeld vuiler dan moderne benzineauto’s. Sinds 1994 is de accijns op LPG nauwelijks verhoogd en hij is lager dan die voor diesel en benzine.

Afval

Verpakkingenbelasting
Producten worden vaak verpakt. Daar zijn goede redenen voor, maar er belandt wel dagelijks een flinke berg verpakkingsmateriaal in de vuilnisbak. We willen dat producenten beter nadenken hoe ze hun producten verpakken.

Daarom is er met ingang van 1 januari 2008 een verpakkingenbelasting.

De Verpakkingenbelasting past ook in het streven om milieuvervuiling in marktprijzen tot uitdrukking te laten komen. Hij kan bijdragen aan het terugdringen van de hoeveelheid verpakkingen. En hij draagt bij aan een verschuiving naar verpakkingsmaterialen die minder schadelijk zijn.

Verpakkingsmaterialen gaan we verschillend belasten op basis van hun milieukenmerken, naar hoeveelheid en soort.

Om administratieve lasten te beperken, is het streven om het aantal belastingplichtigen zo klein mogelijk te houden. Belastingplichtig is de producent of de importeur van de verpakking of de verpakte producten. Door 2 procent van de bedrijven te belasten, kunnen we 95 procent van alle verpakkingen onder de verpakkingenbelasting brengen.

Innovatief ondernemerschap en Vereenvoudiging

Vergroening voert in dit belastingplan duidelijk de boventoon.
De twee andere speerpunten, zoals ik aan het begin al zei, zijn innovatief ondernemerschap en Vereenvoudiging.

Ondernemers zijn met dit Belastingplan gebaat door verlaging van de lastendruk voor mkb-ondernemers met een vennootschap. Dat zijn meestal de mkb-ers met personeel.

De bovengrens van de eerste schijf in de vennootschapsbelasting gaat omhoog van 25.000 € naar 40.000 €. De grens van de tweede schijf gaat omhoog van 75.000 € naar 200.000 €. Daarnaast verlagen we het tarief van de tweede schijf met een half procent naar 23 procent.

Met ingang van 1 januari 2008 komt er nog een aantal andere wijzigingen ter vereenvoudiging van de WBSO. Bijvoorbeeld het maximale aantal mededelingen gaat omlaag van drie per kalenderjaar naar één.

Andere maatregelen op het gebied van innovatie en vereenvoudiging volgen in een volgend Belastingplan of in een apart wetsvoorstel.

Werken lonend

Eén ander belangrijk punt is nog onvermeld gebleven: het bevorderen van arbeidsparticipatie. Als je wilt dat mensen met twee benen in de samenleving staan, is inkomen en deelnemen aan het arbeidsproces heel belangrijk. Dat bevorderen we bijvoorbeeld door het inkomensafhankelijker maken van de arbeidskorting. De aanvullende combinatiekorting gaat fors omhoog. Dat maakt de combinatie van arbeid en zorg voor kinderen financieel aantrekkelijker.

Ik ben blij met het Belastingplan dat er nu ligt. Op het gebied van vergroening van het Belastingstelsel hebben we een forse stap gezet. Die stap volgt logisch uit het Coalitieakkoord. Het is goed dat we die maatregelen in dit Belastingplan hebben gebundeld.

De belastingdruk verschuift nu weet wat meer van arbeid en winst naar milieubelastingen. Dat betekent dat dit Belastingplan een grote stap zet in de vergroening van ons fiscale stelsel.

Fiscaliteit is er niet alleen om geld op te halen. Je kunt met belastingen aansporen tot ander gedrag. Door maatschappelijke kosten in de prijzen te verwerken. Dan kan de markt nog beter zijn werk doen. Dit Belastingplan laat zien hoe dat kan.

Bedankt voor uw aandacht.