'Aanleren computerkennis heeft grote voordelen'
Het kabinet heeft de ambitie om in 2015 bij de koplopers te behoren als het gaat om het gebruik van ICT. Dat blijkt uit de ICT-agenda die staatssecretaris Frank Heemskerk maandag 9 juni 2008 naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Vooral het verbeteren van computervaardigheden van mensen krijgt in de agenda veel aandacht.
Vijf vragen aan staatsecretaris Heemskerk over zijn plannen met ICT.
Hoe staat Nederland er voor op ICT-terrein?
'De ICT-agenda laat zien dat we internationaal voorop lopen op het gebied van breedband. En met het snelste netwerk voor wetenschappelijk onderzoek (SURFnet) en het grootste internetknooppunt ter wereld (de Amsterdam Internet Exchange) zijn we dé ICT-portal tot Europa. De ICT-infrastructuur in Nederland is van hoge kwaliteit zo blijkt uit de agenda.'
'Tegelijkertijd zien we dat we er op een aantal terreinen nog een tandje bij kunnen zetten. Zo hebben ongeveer 1,6 miljoen Nederlanders nauwelijks computerkennis. Ook gebruiken we ICT vaak nog niet erg slim in Nederland. Met name in sectoren als de zorg kunnen we ICT nog veel handiger gebruiken en daardoor bijvoorbeeld ongelukken voorkomen. Daar komt bij dat ICT ons als overheid in staat stelt om de gebruiker veel meer centraal te stellen. Waarom wachten tot een overheidsloket in het gemeentehuis open gaat als het digitaal 24 uur per dag kan? Waarom bijvoorbeeld niet je rekeningen elektronisch naar de overheid sturen in plaats van ouderwets uitprinten en op de post doen?'
Waarin verschilt het ICT-beleid van dit kabinet met dat van vorige?
'Wat ik persoonlijk een belangrijk punt vind is de 'digitale kloof'. Door mensen elementaire computervaardigheden bij te brengen kunnen we nog veel winst behalen in Nederland. Ouderen kunnen bijvoorbeeld leren e-mailen met hun kleinkinderen en hun bankzaken elektronisch doen. Werkende mensen kunnen doorstromen naar betere banen en kunnen ook meer gaan verdienen als ze handiger worden met computers. Ik vind dat zelf één van de belangrijkste punten uit de nieuwe ICT-agenda. Een ander belangrijk onderwerp wat in de agenda aandacht krijgt is energiebesparing. Computers en ICT-toepassingen vreten energie. In 2020 is waarschijnlijk zo'n 10 procent van ons energiegebruik ICT-gerelateerd. Ik probeer daar nu afspraken met de ICT-sector over te maken, zodat we dat energieverbruik kunnen terugdringen.'
Hoe erg is het met onze ICT-vaardigheden?
'Ik heb onderzoeksbureau SEO onderzoek laten doen. Wat blijkt; er zijn zo'n 800.000 werknemers in Nederland die basale ICT-kennis ontberen. In totaal zijn er zo'n 1,6 miljoen zogenaamde 'digibeten' in ons land.'
'Het aanleren van basale computerkennis heeft grote voordelen. Bijvoorbeeld doordat mensen op internet producten kunnen vergelijken en kopen. Zo kunnen ze er per jaar bijna 90 euro op vooruitgaan. Voor werkende 'digibeten' kan het aanleren van basale computervaardigheden ook een loontoename van zo'n 250 euro per persoon per jaar betekenen. Mensen laten dus kansen liggen en ook economisch gezien loont het als werknemers beter geschoold zijn. In steeds meer functies is ICT onontbeerlijk. Heb je die kennis niet dan val je steeds vaker buiten de boot.'
Wat gaat het kabinet daar aan doen?
'We gaan via bijvoorbeeld Seniorweb, het CWI en een aantal pilots bekijken hoe we de vaardigheden van die mensen kunnen verhogen. Daarnaast gaan we een aantal voorlichtingsprogramma's en bewustwordingsacties starten via het programma Digibewust. Op die manier moeten meer mensen basale computerkennis opdoen. Op veel plekken gebeurt dit overigens al. Zo was ik laatst in Moerwijk waar vrijwilligers al met veel succes ouderen computercursussen geven.'
'Het gaat overigens niet alleen om oudere mensen. Ook jongeren kunnen als het gaat om ICT-vaardigheden nog veel leren. Zo beschermen zij zich op internet vaak nog te weinig en geven ze soms erg makkelijk allerlei vertrouwelijke informatie weg. Ook dat pakken we via Digibewust aan.'
De overheidsdienstverlening met ICT kan beter volgens de agenda. Hoe pakt u dat aan?
'Het ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincies en gemeenten werken hard aan een betere dienstverlening voor burgers. Ik doe dat voor het bedrijfsleven. Zo ben ik recent een aantal pilots gestart om te zien hoe we in sommige branches ICT slimmer kunnen benutten. Een nieuw Centraal Asbest Informatiepunt bijvoorbeeld dat met steun van Economische Zaken is ontwikkeld, levert een besparing aan administratieve lasten voor het bedrijfsleven op van meer dan 1 miljoen euro per jaar. Ik ben bezig om meer van dat soort projecten op te zetten. Bijvoorbeeld in de Rotterdamse haven. Ook andere branches die denken dat ze slimmer zaken kunnen doen met ICT kunnen bij Economische Zaken aankloppen voor een zetje in de rug.'
'Daarnaast wil ik dat we als overheid veel meer elektronisch rekeningen gaan verwerken. Ik wil dat in 2010 10 procent van alle rekeningen elektronisch wordt afgehandeld in plaats van met papieren rekeningen. Door zoiets kunnen we op termijn honderden miljoenen besparen.'