Gezamenlijk investeren moet nu om maatregelen klimaatverandering betaalbaar te houden
Dames en heren,
Fijn om hier te spreken. Ook heeft u een mooie toepasselijke locatie voor belangwekkend thema als klimaat. Het gloednieuwe House of Energy van ingenieursbureau Cumea. Genomineerd voor de NET trofee 2008, de innovatieprijs voor duurzaam bouwen.
De heer Prop heeft daar zo-even ongetwijfeld zeer bevlogen over gesproken. Ik sta hier misschien wel in het meest zuinige kantoorgebouw van Nederland.
Maar bovenal vind ik het belangrijk om hier u als ondernemers toe te spreken, want ondernemers zijn het fundament van onze economie, de basis van onze welvaart en werkgelegenheid en daarmee ook de spil in het realiseren van onze ambitieuze doelen op het terrein van duurzaamheid.
Het zal u de afgelopen periode niet ontgaan zijn dat klimaat weer op de agenda staat. Want hoe je het ook wendt of keert; we hebben een klimaatprobleem. De gevolgen van klimaatverandering hoef ik u niet meer te schetsen. Dat hebben velen voor mij al gedaan.
Of het nu een Nobelprijswinnaar is met zijn ongemakkelijke waarheid, of een Britse topeconoom met zijn heldere economische analyses, of een VN commissie met hun wetenschappelijke rapporten, allen zijn het eens: we moeten nu handelen, anders zijn de gevolgen niet te overzien en de maatregelen niet meer te betalen. Nu investeren biedt zekerheid voor de toekomst.
Ik wil het vandaag vooral hebben over de aanpak van het probleem. En vooral dat we dat probleem nu en samen moeten aanpakken: burger, bedrijfsleven en overheid. Door duurzaam te produceren, door duurzaam te consumeren en door duurzaam te innoveren.
Het kabinet heeft bij haar aantreden heldere doelen en ambities geformuleerd: 30 procent minder broeikasgassen, een aandeel van 20 procent in duurzame energie zoals wind, zon en biomassa en 2 procent energiebesparing per jaar. Dat zijn forse ambities en betekenen een heuse trendbreuk. Nederland moet tot de meest energie efficiënte en schone economieën van Europa behoren.
Met het werkprogramma Schoon en Zuinig zet het kabinet in op krachtig klimaat en energiebeleid. Het programma kent drie pijlers. De eerste is de overtuiging dat de trendbreuk vooral door burgers en bedrijven zelf gerealiseerd moet worden.
Uw club het VNO-NCW maar ook MKB Nederland en LTO Nederland hebben eind vorig jaar met het kabinet een duurzaamheidsakkoord gesloten.
Het akkoord toont de bereidheid van de overheid en het bedrijfsleven in Nederland om samen maximaal aan de slag te gaan om van Nederland koploper te maken op het gebied van energie- en klimaatinnovatie.
De bereidheid om samen in actie te komen is de grond waarop we concrete afspraken gaan maken met de diverse bedrijvensectoren.
VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO-Nederland zullen bevorderen dat in sectorakkoorden wordt vastgelegd dat het bedrijfsleven grote en langdurige inspanningen doet in:
o het verbeteren van energie-efficiency;
o het stimuleren en toepassen van hernieuwbare energie zoals wind, zon, geothermie en biomassa; en
o andere innovatieve voorzieningen zoals CO2 afvang en opslag
Het kabinet van haar kant zal zich maximaal inspannen om er voor te zorgen dat Nederlandse bedrijven op een Europees en wereldwijd gelijk speelveld kunnen blijven opereren.
De sectorakkoorden omvatten een pakket van maatregelen op het gebied van wetgeving, fiscale regels, emmissiehandel en voorlichting. Inmiddels zijn afspraken gemaakt met de gebiouwde omgeving. Andere sectoren zullen snel volgen.
Met de bouw hebben we inmiddels een pracht van een sectorakkoord voor de bestaande en nieuwbouw. Dat akkoord zal de komende jaren een enorme boost geven aan energiezuinige en duurzame woningen met als ultieme doel de klimaatneutrale woning.
Doel is in 2020 dertig procent energie besparing in 2,4 miljoen bestaande woningen en andere gebouwen. Dit jaar starten proefprojecten voor tienduizend gebouwen. Alle activiteiten van de partijen samen moeten er toe leiden dat tot en met 2011 de energieprestatie van minstens een half miljoen bestaande woningen en andere gebouwen wordt verbeterd naar energielabel B of met minstens twee labelklassen;
Voor de nieuwbouw zijn de sector en de overheid het eens over de doelstelling om te komen tot 25 procent energiebesparing in 2011 en 50 procent in 2015 in nieuwe winkels, woningen en kantoren. Kortom, in de bouw gaan we snel meters maken!
Aan de akkoorden met andere sectoren wordt nog hard gewerkt, maar ik ben ervan overtuigd dat die andere akkoorden er binnenkort ook zullen komen.
En we zitten nu echt niet stil. Er zijn al vele acties in verschillende sectoren gezet die echt niet wachten op een handtekening. Zo willen we met 10 koploperbranches roadmaps maken die als doel hebben in 2030 te komen tot 50 procent energiebesparing. De papier- en chemiesector hebben hierin al concreet stappen gezet. Ik daag andere branches uit dit voorbeeld te volgen. Door te investeren in energie efficiency sparen bedrijven kosten en versterken zij hun concurrentiepositie.
Het behalen van onze klimaat en energie doelstellingen leunt uiteraard niet alleen op vrijwillige afspraken. Schoon en zuinig kent een brede mix van maatregelen, zoals ik al zei.
Denk aan wetgeving, emissiehandel, fiscale vergroening, normstelling voor apparaten, autos, woningen, de Subsidieregeling Duurzame Energieproductie enzovoorts.
Verder wil ik onder de aandacht brengen dat voor bedrijven die een jaargebruik hebben van meer dan 50.000 kilowatt elektriciteit of 25.000 kub gas - dus zeg maar de grotere kantoorpanden - een bepaling in de Wet Milieubeheer geldt. De wet verplicht bedrijven energiebesparende maatregelen te nemen die een terugverdientijd van 5 jaar of minder kennen. Onder deze wet vallen zo'n 40.000 bedrijven! De gemeenten moeten hierop toezien. Ik wil zorgen dat deze wettelijke bepaling ook goed bekend is bij iedereen.
Daarom ga ik samen met MKB Nederland door middel van voorlichtingscampagnes, en door goede voorbeelden in het zonnetje te zetten een forse slag maken. Voorop staat het vergroten van de bekendheid met de bepaling in de Wet milieubeheer.
Vervolgens moet de handhaving ervan op gevoerd worden, zodat in 2011 zo veel mogelijk maatregelen voor energiebesparing ingevoerd zijn of worden. Een van mijn ideeën is om de voorop lopende bedrijven te betrekken bij het opstellen van een top 10 van energie- besparende maatregelen die zich binnen 5 jaar binnen hun bedrijf hebben terugverdiend. Deze top 10 kunnen we dan breed gaan uitdragen.
Voor de kleinere bedrijven die niet onder wet vallen, zal ik samen met MKB Nederland stimulansen en prikkels afgeven onder andere door meer voorlichting over energiebesparing.
In 2010 gaan we de behaalde resultaten Schoon en Zuinig evalueren. Als de voortgang onvoldoende blijkt te zijn, worden aanvullende maatregelen genomen.
De klimaat en energiedoelstellingen van het kabinet blijven het uitgangspunt! We schuiven de problemen niet door naar een ander kabinet!
Kortom, we gaan ambitieus en realistisch verder. Die doelen gaan we halen, linksom of rechtsom.
Een tweede pijler van mijn klimaat en energiebeleid ligt op Europees vlak. Krachtige internationale klimaat- en energiediplomatie is essentieel om dit Europese beleid mee vorm te geven. Denk bijvoorbeeld aan de Nederlandse inzet bij het veilen van emissierechten, bij de discussies over CO2 afvang en opslag, hernieuwbare energie, Ecodesignrichtlijn en bij de normstelling voor de CO2-uitstoot voor autos. Deze maatregelen zijn ook nodig om ons energie- en klimaatbeleid in Nederland vorm te geven. Natuurlijk is Europees beleid nodig om een eerlijke concurrentiepositie voor de Nederlandse industrie te garanderen. Waar dat mogelijk is, wil ik sneller gaan dan de Europese beleidsontwikkeling.
De derde pijler is de drieslag: meters maken, meters voorbereiden en innovatie.
Leidend worden de koplopers, die het peloton en de achterblijvers moeten meenemen.
Ik wil nu actie ondernemen en klaar zijn voor de toekomst.
Ik tel in dit werkprogramma Schoon en Zuinig meer dan honderd acties, waarop dit kabinet afrekenbaar is.
Het project schoon en zuinig gaat zich nu richten op uitvoering. De plannen liggen er. Het is tijd voor het maken van zichtbare meters, voor het voorbereiden van nog te ontwikkelen opties en voor het goed structureren van innovatietrajecten. We moeten zoveel mogelijk samen met marktpartijen en maatschappelijke organisaties aan de slag. Geen notas meer, maar doen.
Uiteraard horen daar ook financiële middelen bij; boter bij de vis. Voor Schoon en Zuinig is er 1.250 miljoen euro tot 2011 beschikbaar waarvan voor innovatie 300 miljoen. Vanaf 2011 is er jaarlijks 500 miljoen gereseveerd waarvan 25 procent voor innovatie. Voor de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie is tot 2015 1.4 miljard euro gereserveerd. Kortom, dit kabinet zet niet alleen met de mond maar ook met middelen energie en klimaat op de agenda!
Ik merk ook dat het bedrijfsleven hierop inspeelt. Ik zie gelukkig vele goede initiatieven uit deze regio komen.
Arnhem is van oudsher energiehoofdstad van Nederland. Arnhem presenteert zich nu als waterstofstad mede door aanwezigheid van waterstofbedrijven denk aan Nedstack -, door de aanwezgheid van kenniscentra en door een actieve lokale overheid. Op 1 mei volgend jaar gaat in Arnhem het eerste openbare waterstoftankstation van Nederland open en komen er vier waterstofauto's op de weg.
Onlangs is de bekende trolley op groene stroom gaan rijden, en op termijn op waterstof misschien? Kortom, door energie als economisch speerpunt te benoemen wil de regio bedrijven aantrekken die in die energieketen actief zijn.
Nijmegen heeft ook forse ambities op het terrein van duurzaamheid. Om burgemeester De Graaf te citeren: Nijmegen wil bij de koplopers in Nederland behoren, als het gaat om verantwoord omspringen met energie. In 2032 moet Nijmegen CO2 neutraal zijn. We willen bedrijven stimuleren om verantwoorder met energie om te gaan. Dat is beter voor de portemonnee en ook voor het milieu. Uiteraard letten wij als gemeente ook, nog meer dan voorheen, op het energieverbruik." Einde citaat. Ook op terrein duurzaam bouwen is Nijmegen actief. Recentelijk heeft de gemeente een vliegtuigje met infraroodcamera de lucht ingestuurd om het warmteverlies van gebouwen en woningen vast te leggen. Op basis van deze dakthermografie gaan woningcorporaties samen met gemeente en bedrijven energiebesparingsplannen te ontwikkelen.
Die duurzame ambities van deze regio zien we ook terug in allerlei innovatieve projecten. Bijvoorbeeld onder de paraplu van het Bureau Energie- en Milieuvalley afgekort EMT.
Deze regio is een vruchtbare valley waarin slimme duurzame innovaties als rijpe appelen van de bomen vallen. Grote bedrijven als NUON, BASF, AKZO, Essent en good old KEMA bundelden hun kennis en ervaring. Met ondersteuning van het bureau EMT zijn aantal veelbelovende prachtprojecten gestart waaronder dit House of Energy. Maar ook het project Nijmeegse Binnenstadservice.
Kern van het project is een nieuwe aanpak van logistieke diensten zodat slimme en schone stadsdistributie ontstaat. Of denk aan Helianthos. Helianthos richt zich op de massaproductie van zonnepanelen die extreem innovatief en efficiënt zijn.
Ik zei u al dat het innovaties regent in deze regio dus als laatste uit de vele voorbeelden noem ik het project GeoZOO.
Doel van het project is door middel van een geothermie-installatie de grote vraag naar energie binnen het dierenpark Burgers Zoo te verduurzamen.
Kortom, deze snel groeiende regio met grote bedrijvigheid levert een belangrijke bijdrage aan de realisatie van onze klimaat en energiedoelen.
Tot slot. Dit kabinet streeft naar een duurzame ontwikkeling. Duurzaamheid is dé centrale opgave voor de 21ste eeuw! Het is onze morele plicht om voor generaties na ons een leefbare aarde achter te laten. Door ons energieverbruik te verminderen en energiebronnen in te zetten die duurzamer zijn, verminderen we de opwarming van de aarde.
Duurzame innovaties zijn daarmee een onmisbare schakel. Een schakel tussen economische groei en ecologisch ondernemen.
Deze regio heeft dat goed gezien.
En met dat gegeven voor ogen voorzie ik voor deze regio een ecologisch gezonde en economisch sterke ontwikkeling.
Dank u wel.