NOS, Met het oog op morgen, Radio1

SLOTBOOM:
Wat vond u van kwalificaties als goochelaar en bezweringsformules?

BALKENENDE:
Oh, er waren nog veel meer kwalificaties. Wat dat betreft kon je gisteravond je hart ophalen qua taalgebruik van Kamerleden.

SLOTBOOM:
Wat vond u ervan?

BALKENENDE:
Ach, het was natuurlijk een debat dat feitelijk behoort te gaan over de verantwoording voor het jaar 2007. Maar alles kwam zo'n beetje langs.

SLOTBOOM:
Daar heeft u zelf natuurlijk ook wel een klein beetje aan meegewerkt, want de dag ervoor zei u dat u genoeg heeft van het geklaag. Gisteren maakte u duidelijk dat u niet de per se bedoelde dat de Nederlanders an sich klagen. En dat dat gebeurt in de media. Maar ja, dan moet u niet gek opkijken dat het debat daar natuurlijk voor een groot deel over gaat.

BALKENENDE:
Nou, daarover twee dingen. Het ene was dat was gevraagd om een verantwoordingsbrief te schrijven: een algemeen verhaal, waarin we nog eens op een aantal hoofdonderdelen zouden aangeven van hoe het kabinet tegen zaken aankijkt. En dat is ook gebeurd. Dat waren de thema's respect, dynamiek en ondernemersschap en duurzaamheid. Nou, als ik zie hoe die brief nu is besproken, dan moet ik eigenlijk zeggen dat die niet echt aan de orde is geweest. En het tweede was: bij de persconferentie ter toelichting op deze brief woensdag heb ik iets gezegd over de noodzaak om positief te denken. En dat we soms zo'n negatief zelfbeeld hadden. Daarmee sloot ik natuurlijk wel een beetje aan bij de economische ontwikkelingen die de week daarvoor door minister Bos waren geschetst. Nou, als je kijkt hoe Nederland ervoor staat met een historisch lage werkloosheid, met een behoorlijke economische groei - zeker vorig jaar -, met een hoge inkomensontwikkeling vergeleken met andere landen, met voorzieningen die behoorlijk op peil zijn, met een bevolking die toch vaak zegt [onverstaanbaar]. Nou, als je dat allemaal op een rijtje zet dan is het wel eens opvallend dat er een zekere spanning bestaat tussen dat algemene positieve beeld en de negatieve lading die sommigen dus ook hebben.

SLOTBOOM:
Ja, maar dan zegt Marijnissen dat het wel de positivo's van Van Kooten & De Bie lijken, en premier Balkenende leeft in een hele andere werkelijkheid.

BALKENENDE:
Nou, maar kijk als mevrouw Verdonk gisteren in het debat zegt dat het onderwijs slecht is, of de ouderenzorg is belabberd, dan zeg ik dat je daarmee geen recht doet aan de mensen in de zorg en het onderwijs die gewoon hun beste krachten geven om veel te doen. En natuurlijk zijn er tekortkomingen. Kijk, als zaken niet goed gaan ben ik de eerste om te zeggen: pak de zaken aan. En natuurlijk zijn er zat mensen in Nederland die het niet gemakkelijk hebben of mensen die last hebben van onveiligheid of die zich ergeren aan uitlatingen van bijvoorbeeld Marokkaanse jongeren. Noem alles maar op. Daar doe ik niets en niets aan af. En als die zaken naar voren komen, dan behoor je die op te pakken. Alleen gaat het mij er wel om als premier dat ik graag wel de balans zie tussen de zaken die niet goed gaan en de zaken die wel goed gaan.

SLOTBOOM:
Maar u raakte echt geïrriteerd toen Halsema zei dat u geen visie heeft.

BALKENENDE:
Ja, ik vraag toch eerst aan een Kamerlid: lees dan ook de stukken eens. Ik vind het ook niet fair, want ik sta voor een kabinet dat vorig jaar in het coalitieakkoord heeft aangegeven hoe wij de toekomst van Nederland zien. En dat is een Nederland dat alles te maken heeft met economische dynamiek en duurzaamheid, met veiligheid, met sociale samenhang en een overheid die partner wil zijn van de bevolking.

SLOTBOOM:
Ja, maar dat heeft u net ook al gezegd, maar u geeft - althans dat vindt de oppositie in de Kamer - telkens dezelfde riedel van antwoorden op dezelfde vraag die ze stellen, en dan krijg je een soort patstelling.

BALKENENDE:
Ja, maar kijk dan zeg ik ook: waarom hebben we die verantwoordingsbrief nu geschreven. Dat was nu nadrukkelijk bedoeld om nog eens aan te geven op die onderdelen die ik heb genoemd van wat heeft het kabinet gedaan. Nou, als je daarover iets zegt, dan wordt daar niet op ingegaan, dan komt een ander punt. Wij hebben tien projecten - ook weer als voorbeelden van hoe het kabinet tegen zaken aankijkt. En dat dat varieert van veel meer dynamiek te krijgen in de Randstad tot wat we doen op het gebied van de millenniumontwikkelingsdoelen. Dat heeft te maken met ontwikkelingssamenwerking.

SLOTBOOM:
Meneer Balkenende, de oppositie wil gewoon een duidelijker beeld van waar wil dit kabinet met Nederland naartoe.

BALKENENDE:
Dan zeg ik: dan luister je echt niet. Dat kun je ook niet hard maken op basis van wat we nu vorig jaar met de Kamer hebben gewisseld, besproken. In ons coalitieakkoord hebben we aangegeven wat is de visie op Nederland die we hebben. En als je dan zegt: u heeft geen visie, ja dan zeg ik dat het hele goedkope politieke retoriek is, en niet alleen dat: als wij bijvoorbeeld die verantwoordingsbrief hebben geschreven dan wordt gewoon gezegd: het is een onleesbaar knutselwerkje. Dan zeg ik: met dat soort kwalificaties van Kamerleden, daarmee doe je echt geen recht aan wat erin staat.

SLOTBOOM:
U heeft wel eens gezegd dat we mevrouw Verdonk niet zo vaak in de Kamer zien. Gisteren was ze er.

BALKENENDE:
Dat is heel mooi.

SLOTBOOM:
Wat vond u van haar optreden?

BALKENENDE:
Nou, dat was voor mij natuurlijk even nieuw. Ik moest ook even lachten toen de fungerend Kamervoorzitter de opmerking maakte dat dit toch niet haar maiden speech was. Toen was er ook wat gegniffel in de zaal.

SLOTBOOM:
Maiden speech is de eerste speech, he.

BALKENENDE:
Ja. Ze was natuurlijk eerder bij debatten geweest. Maar het was goed om elkaar… Ik had mevrouw Verdonk zelf in debat nog niet meegemaakt.

SLOTBOOM:
U had scherpe kritiek op haar de afgelopen weken. U zegt: mevrouw Verdonk heeft helemaal geen daadkracht.

BALKENENDE:
Dat heb ik niet gezegd. Ik heb gezegd. Er zijn twee dingen die me opvallen. Het ene is dat er niet een uitgewerkt politiek programma ligt. Dat bleek bijvoorbeeld gisteren ook in het debat toen werd gevraagd van wat doet u dan met de files. Nou, toen kwam er toch geen helder antwoord. En het tweede was: ik heb gezegd in nogal wat debatten zien we haar niet, maar goed gelukkig was ze gisteren aanwezig. Dat was ook goed dat ze heeft deelgenomen aan het debat. En toen was natuurlijk de vraag hoe kan iemand het dan in de peilingen zo goed doen, toen heb ik gezegd: vermeende daadkracht. Dat was mijn opmerking.

SLOTBOOM:
Maar met vermeende daadkracht win je toch geen kiezers?

BALKENENDE:
Ach, dat is een goed woord dat u nu gebruikt: kiezers. We hebben het over peilingen en over kiezers. En we zullen gewoon moeten zien wat er gebeurt. Mevrouw Verdonk heeft veel voorkeursstemmen gekregen toen ze nog op de lijst van de VVD stond.

SLOTBOOM:
Maar met vermeende daadkracht scoor je toch ook niet goed in de peilingen? Ik snap dat niet.

BALKENENDE:
Nou ja, we zullen moeten zien hoe dit zich allemaal gaat ontwikkelen. Kijk, in de peilingen.. Ik heb de afgelopen jaren natuurlijk niet anders meegemaakt dan dat ik werd geconfronteerd met peilingen. Peilingen zijn momentopnames die kunnen nu hoog zijn, kunnen morgen laag zijn en omgekeerd.

SLOTBOOM:
Dat kunnen ze bij de VVD ook wel denken, want het gaat zeker niet goed in de peilingen. Die hebben vandaag en morgen een congres. Wat opvalt is dat Rutte steeds het CD onder vuur neemt. Hij noemde u een politieke goochelaar. Hij had het erover dat bij het CDA de vrijheid van meningsuiting - de kwestie Nekschot - dat die niet veilig is bij het CDA. Hij gebruikt u misschien om weer een beetje omhoog te komen. Ziet u dat zo?

BALKENENDE:
Ik denk dat u daarin gelijk heeft, maar dat is natuurlijk hetzelfde als bij de verkiezingscampagne in 2006. Toen kwamen er heel veel aanvallen, ook op mijn persoon. Toen zei ik ook tegen hem: Mark we hebben heel goed samengewerkt, en ook in de tijd dat ik nog bij iedereen onder vuur lag, dan zei jij: ik ben fan van Balkenende. Waarom eigenlijk? Nou, toen was natuurlijk feitelijk het verhaal: ja, dit moeten we wel doen om resultaat te boeken. Nou, op het ogenblik is natuurlijk duidelijk dat de VVD vooral kijkt richting het CDA. Dat is wel eerder gebleken. Dat kwam misschien gisteren ook wel een beetje naar voren. Mevrouw Verdonk wordt niet aangevallen, dus ik denk dat heel wat van de opmerkingen van de heer Rutte ook wel politiek te plaatsen zijn. Dat is zijn strategie, en dat gaat soms gepaard met grote woorden. De ene keer is het: de vijand zit in het torentje, de andere keer: het kabinet moet ophoepelen, en gisteren waren daar ook een paar staaltjes van te merken. Het zij zo.

SLOTBOOM:
We laten het gepeil met rust. We laten het geklaag met rust. Dank voor het gesprek.

BALKENENDE:
Graag gedaan.

(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd, RS)