Opening superduurzame woningen in Kollum (Friesland)
Toespraak van minister Cramer op 19 mei 2008 bij de opening van Wêrom Wenningen in Kollum (Friesland). De beide woningen gebruiken op jaarbasis geen energie. De minister opende de twee energieneutrale woningen officieel door onder andere een boom tussen beide woningen te planten.
Dames en heren,
Ontzettend leuk om hier te zijn bij de opening van twee nieuwe superduurzame woningen. Goed om in de praktijk te zien wat we nu al kunnen op het terrein van duurzaam bouwen. Voorbeeld van hoe we door doortastend en daadkrachtig optreden duurzaam kunnen bouwen. We willen meer innovatief en duurzaam bouwen. En vandaag zien we dat het kan! Nu moeten we de stap van kleinschalig naar grootschalig maken. Die uitdaging wil ik aangaan met de sector!
Het werkprogramma Schoon en Zuinig van het kabinet beschrijft de weg naar een Nederland dat in 2020 één van de meest efficiënte en schone energievoorzieningen van Europa zal hebben. Wat betreft de gebouwde omgeving schets ik de hoofdlijnen.
Vandaag ligt de nadruk op de nieuwbouw, maar eerst wil ik kort iets zeggen over de bestaande bouw. De bouw is een ontzettend belangrijke sector om onze klimaat en energie doelen te halen. Want in de bouw zijn namelijk betrekkelijk snelle en grote stappen te maken in het terugdringen van CO2 door fors in te zetten op energiebesparing. Kortom, in de bouwsector gaan we snel meters maken!
Op 23 januari 2008 heb ik samen met mijn collega's Vogelaar en Van der Hoeven met Bouwend Nederland, Uneto-VNI, EnergieNed en VME het convenant Energiebesparing bestaande gebouwen Meer met Minder getekend. Doel is in 2020 dertig procent energie besparing in 2,4 miljoen bestaande woningen en andere gebouwen.
Het plan 'Meer met Minder' is erop gericht gebouweigenaren en huurders zo eenvoudig mogelijk, zonder hogere maandlasten en met een gezond binnenklimaat energie te laten besparen. Dit jaar starten proefprojecten voor tienduizend gebouwen. Alle activiteiten van de partijen samen moeten er toe leiden dat tot en met 2011 de energieprestatie van minstens een half miljoen bestaande woningen en andere gebouwen wordt verbeterd naar energielabel B of met minstens twee labelklassen.
In 2008 en 2009 gaan diverse subsidies en andere regelingen van start of worden meer toegespitst op de gebouwde omgeving. Denk bijvoorbeeld aan subsidieregelingen ter stimulering van de toepassing van zonnepanelen en duurzame-energieopties in de bestaande bouw zoals HR-warmtepompen, HR-ketels, zonneboilers en warmtepompen. Verder komt er voor de regeling Energie-investeringsaftrek meer budget beschikbaar waardoor meer ondernemers die investeren in energiebesparing fiscaal voordeel kunnen boeken.
Dan de nieuwbouw. Collega Vogelaar en ik hebben in april met de bouwsector een convenant gesloten over energiezuinige nieuwbouw. Overheid en markt zijn het eens over de doelstelling om te komen tot 25% energiebesparing in 2011 en 50% in 2015 in nieuwe winkels, woningen en kantoren. De einddoelstelling is energieneutraal bouwen in 2020. De ontwikkelaars verplichten zich tot een substantiële bijdrage aan de duurzaamheid van de nieuwgebouwde omgeving bij jaarlijks circa 45.000 woningen, 400.000 m⊃2; kantoorruimte en 300.000 m⊃2; winkelruimte.
De partijen zetten in op kwaliteitsverbetering van onder meer het binnenmilieu en het bouwproces. Kortom, geen concessies aan de gezondheid van bewoners!
Samenwerking is een belangrijk thema om doelstellingen te bereiken. In gezamenlijkheid willen we uitstralen dat het nu echt moet gaan gebeuren en dat we daar samen hard aan gaan trekken. Van papier naar praktijk, van papier naar bouwkeet! Om die noodzakelijke vermindering van de CO2-uitstoot te bereiken zal onder andere een aanscherping van de energieprestatie nodig zijn: voor de woningbouw zijn aanscherpingen van de energieprestatiecoëfficiënt voor 2011 voorzien met een kwart, en voor 2015 met de helft ten opzichte van de huidige waarde.
Om geen concessies te doen aan de effecten op de gezondheid en de kosten binnen de perken te houden zal de bouwsector moeten innoveren. Voor de utiliteitsbouw zullen de bestaande eisen naar verwachting nog dit jaar aangescherpt worden. Daarna volgt verdere aanscherping, het doel is dat alle nieuwe gebouwen in 2017 de helft energiezuiniger zullen zijn dan nu. Er is discussie over de bestaande energieprestatienormen, de bepalingsmethoden voor de energieprestatie van woningen en utiliteitsgebouwen.
Er wordt daarom gewerkt aan een toekomstbestendige prestatienorm. Met deze nieuwe norm kunnen we van de zeer energiezuinige gebouwen van de nabije toekomst betrouwbaar de energieprestatie berekenen. Overigens blijft het aanscherpen van de energieprestatiecoëfficiënt de spreekwoordelijke stok achter de deur. De afspraken die we hebben gemaakt zijn bindende afspraken die drijven op wetgeving en dus gehandhaafd zullen worden. Met dit convenant lopen we nu harder dan we met wetgeving kunnen afdwingen!
Ik benadruk nogmaals dat we er met de traditionele manier van ontwerpen en bouwen niet gaan komen. De bouw moet over de hele breedte echt gaan innoveren om de doelen te halen zonder negatieve neveneffecten. Zo kunnen we het verschil maken. En dat is mogelijk, koplopers bewijzen dat. Diverse marktpartijen hebben ook al laten zien dat energiezuinig bouwen niet duurder hoeft te zijn dan regulier bouwen , zeker niet in het licht van de totale woonlasten, dus inclusief energielasten. Denk bijvoorbeeld aan project van woningcorporatie Aramis. Die bouwen in Roosendaal drie zogenaamde passiefhuizen.
Een passiefhuis onderscheidt zich door de bijzondere combinatie van een zeer hoogwaardig en aangenaam binnenklimaat en een zeer laag energieverbruik. Resultaat: een besparing van 3 ton CO2 per woning en per huishouden ruim 800 € besparing op energiekosten.
Knelpunt is dat innovatieve technieken alleen bekend zijn bij een kleine groep innovatieve bouwers én dat deze technieken alleen nog maar zijn uitgevoerd in kleine projecten. Kortom, het is zaak dat de opgedane kennis overgebracht moet worden op het grote peloton van bouwers, maar ook gemeenten en bewoners. Er moet dan ook meer praktijkervaring worden opgedaan in grotere meer reguliere bouwprojecten. Het is nodig om op grotere schaal ervaring op te doen met meer innovatieve energiebesparingsconcepten en technieken.
We hebben afspraken gemaakt met de bouwsector in het kader van het nieuwbouwconvenant. Die afspraken moeten ertoe leiden dat er 10 experimenteergebieden komen waar op grote schaal geëxperimenteerd wordt met zeer energiezuinige nieuwbouw. Deze experimenten hebben tot doel om kennis en ervaring op te doen.
Tot slot. De opening van Wêrom Wenningen vandaag sluit prima aan bij onze ambities voor duurzaam bouwen. Ik ben enthousiast over dit innovatieve project: het is een lichtend voorbeeld voor de sector om nog meer duurzaam en energiezuinig te bouwen. Ook is het project weer een stap in de richting van de energieneutrale gemeente. Kortom, mijn complimenten voor de gemeente, voor bouwers en alle andere betrokkenen;
Dames en heren,
De gemeente Nijmegen stuurde onlangs een vliegtuigje met een infraroodcamera de lucht in. Door warmtebeelden werd in kaart gebracht welke gebouwen het meeste warmteverlies hadden; bij veel warmteverlies kleurden de daken rood, bij goed geïsoleerde blauw. Kortom, één beeld zegt soms meer dan duizend woorden. Mijn inzet is dan ook de Nederlandse daken blauw te kleuren... te beginnen vandaag in Fryslân!