NOS, Met het oog op morgen, Radio 1

Mediatekst | 16-05-2008

SLOTBOOM:
Ik ben het gesprek begonnen met de economie en ik wilde van hem weten hoe het nou precies zit. Dubbele boodschap of moeten we toch zeggen dat het nog steeds goed gaat in Nederland?

BOS:
We groeien nog steeds en Europa groeit zelfs harder dan verwacht. Dat is in deze toch wat barre tijden met wat er in de financiële wereld gebeurt goed nieuws. Maar het is wel een heel kwetsbare situatie hoor, want het afgelopen kwartaal is er wel de laagste groei geweest die we in jaren gezien hebben. Dus we zullen heel alert moeten blijven.

SLOTBOOM:
Het lijkt er inderdaad een beetje op alsof het hoogtepunt voorbij is. 2007 een goed jaar, maar nu begint het toch een beetje tegen te vallen.

BOS:
Daar lijkt het inderdaad op. We groeien nog steeds, maar we zijn over de top van wat dan de economische cyclus heet heen. We hebben daar bovenop dan nog een keer een knauw gekregen van de financiële crisis…

SLOTBOOM:
Je ziet ook dat mensen denken: nou, ik ga maar even geen geld uitgeven.

BOS:
In Nederland is dat gevoel er al wat langer dat de consumenten wat pessimistischer zijn. Dat begint zich nu dus ook in economische cijfers te vertalen. Er staat gelukkig ook een aantal andere dingen tegenover. In Duitsland groeit de economie veel harder dan verwacht. Dat is ook voor het Nederlandse bedrijfsleven altijd juist weer heel belangrijk. We zien ook nu voor 't eerst in de financiële wereld in toenemende mate experts opstaan die zeggen: misschien is het einde wel in zicht. Dus het is nog steeds een situatie met heel veel gezichten.

SLOTBOOM:
Nu was het vorig jaar zo dat het kabinet zei: het gaat goed, maar we doen toch even voorzichtig aan met die koopkracht. Gaan we er volgend jaar op vooruit?

BOS:
Daar ziet het nog steeds wel naar uit.

SLOTBOOM:
Daar houdt u nog steeds aan vast?

BOS:
Ja.

SLOTBOOM:
Het CPB kwam een paar maanden geleden met de voorspelling dat we er 1% gemiddeld op vooruit zouden gaan.

BOS:
Dat zou nog steeds heel goed kunnen, maar we zullen in augustus wachten wat men dan zegt.

SLOTBOOM:
Ondanks al het gedoe bijvoorbeeld rond die kinderopvang.

BOS:
Op individueel niveau kun je er veel meer mee vooruit gaan of net wat minder op vooruit gaan. Dat hangt heel erg van je specifieke situatie. Als je in een dure auto rijdt of in een zuinige auto scheelt ook heel veel voor hoeveel je eraan kwijt bent. Hoeveel kinderen je op de kinderopvang hebt ook. Dat zijn allemaal dingen die van persoon tot persoon verschillen. Maar als je alles met elkaar middelt, dan ziet nog steeds het koopkrachtbeeld voor volgend jaar er goed uit.

SLOTBOOM:
Mensen zullen gaan merken dat ze er wat op vooruit gaan.

BOS:
Als het goed is wel ja.

SLOTBOOM:
Dan nu een heel ander onderwerp. Een cartoonist die gearresteerd werd, Gregorius Nekschot. Wat dacht u toen u dat bericht hoorde?

BOS:
Ik schrok. We hebben in Nederland geen traditie van het oppakken van kunstenaars, artiesten of cartoonisten. Maar tegelijkertijd hebben we wel een wet die zegt dat haatzaaien en aanzetten tot discriminatie verboden is. Daar probeer je dus altijd een verstandig evenwicht tussen te vinden. Dat moet je dus ook niet aan politici overlaten. Gelukkig leven we niet in een land waar de politiek uitmaakt wie er gearresteerd wordt of niet. Dat doen onafhankelijke rechters.

SLOTBOOM:
De Kamer reageert snel en zegt: wat is hier aan de hand?

BOS:
Terecht. Want dat je toch effe wil weten hoe dit allemaal zit omdat het zo ongewoon is, begrijp ik heel goed. Tegelijkertijd zeg ik: gelukkig bepaalt in Nederland niet de politiek wie er vervolgd wordt, wie er gearresteerd wordt en wie er schuldig is. Dat doen onafhankelijke officieren van Justitie en rechters. Die moeten we nu even hun werk laten doen.

SLOTBOOM:
En als er nou iets uit komt? Dan vindt u ook dat de politiek er niks over moet zeggen?

BOS:
Nee, dat is zeker niet het geval. Kijk, in alle gevallen, als er besloten wordt tot vervolgen en er komt vervolgens uit schuldig of niet schuldig, kan de politiek natuurlijk altijd zeggen: wacht even, dit was nooit de bedoeling. Dan moeten we de wet veranderen. En als er niet vervolgd wordt of er komt uit dat de desbetreffende persoon onschuldig is, dan kan de politiek ook zeggen: wacht even, we wilden echt dat het anders zou uitwerken. De politiek kan altijd wetten veranderen, maar het OM, de officieren van Justitie en de rechters, passen de wetten toe en daar moeten wij echt heel ver bij weg blijven.

SLOTBOOM:
U zegt dat u schrok. Dat zegt ook wel iets over u, want u heeft zich in ieder geval uitgelaten in de richting van: let nu wel op die vrijheid van meningsuiting. Het is een cartoonist. Hij zal snel zeggen: het is satire. Kent u zijn werk?

BOS:
Ik ken zijn werk ja en ik vind het waardeloze cartoons.

SLOTBOOM:
Ik moet zeggen dat ik er voor het eerst van hoor.

BOS:
Nee, ik kende 'm al van zijn werk. Ik vind het waardeloze cartoons. Ik heb sowieso helemaal niks met mensen die menen alle moslims in Nederland in kwaad daglicht te moeten stellen of alle Surinamers. Ik bedoel: in die hoek moet je echt zijn werk plaatsen. Ik heb daar niks mee, maar ik verdedig ook de vrijheid van meningsuiting van mensen die een heel andere opvatting hebben als ik zelf. Daarom vind ik het wel belangrijk om goed op te letten op het moment dat zo iemand opgepakt wordt. Tegelijkertijd verdedig ik ook tot en met de laatste millimeter de wetten in Nederland die zeggen dat we geen haat moeten zaaien en dat we niet moeten aanzetten tot discriminatie. We weten allemaal dat er spanning bestaat tussen het verbod op haatzaaien en discriminatie enerzijds en de vrijheid van meningsuiting anderzijds. Gelukkig maakt een politicus niet uit hoe die balans precies ligt. Dat doet een rechter. Die is nu aan zet.

SLOTBOOM:
Nu is die cartoonist nogal stevig aangepakt als we de verhalen horen. De SP zegt dat dat een buitenproportionele reactie is. Is dat een te voorbarige conclusie van de SP?

BOS:
Ik kan het niet beoordelen, want ik heb die feitenkennis gewoon niet. Maar er zijn volgens mij nu al vragen gesteld aan collega Hirsch Ballin, dus die gaat dat ongetwijfeld beantwoorden. Ook hier geldt: je moet niet als politicus je bezig houden met hoe, wanneer en waarom iemand wordt opgepakt. Als politici zich daarmee bezig houden, dan kom je in een dictatuur terecht. Dan gaat de vraag wat je ergens van vindt bepalen of je wordt opgepakt of niet. Nee, we hebben hier een rechtsstaat. Er zijn wetten die voor iedereen gelden. Je mag een linkse mening hebben. Je mag een rechtse mening erop na houden. Je mag tot op zekere hoogte mensen zelfs beledigen, maar er zijn grenzen. Die staan ook in de wet en onafhankelijke officieren van Justitie en rechters maken uit of je over die grens heen bent gegaan of niet.

SLOTBOOM:
Hoe kan het eigenlijk dat het zo lang heeft geduurd voordat er actie is ondernomen?

BOS:
Ik heb daar twee verklaringen voor gehoord. Een verklaring is dat het OM zich ook de gevoeligheden van deze zaak realiseert en daarom heel zorgvuldig te werk wilde gaan.

SLOTBOOM:
Ze moeten wel zeker van hun zaak zijn nu.

BOS:
Wie weet. Dat krijgen we vanzelf wel te horen. Een andere meer praktische verklaring is dat Gregorius Nekschot natuurlijk een pseudoniem is en misschien heeft het het OM ook gewoon even gekost om uit te vinden wie dit is.

SLOTBOOM:
Ik denk wel dat een hoop mensen in ieder geval weten dat er een cartoonist is met deze naam met opvallende cartoons.

BOS:
Nogmaals: wat mij betreft waardeloze cartoons, maar ook het recht op het tekenen van waardeloze cartoons zal ik altijd verdedigen, mits ze binnen de grenzen van de wet vallen.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd, IW)