Stemmen met potlood en papier
Zolang er geen goed alternatief is, stemt Nederland met potlood en papier. Dit heeft de ministerraad besloten op voorstel van staatssecretaris Bijleveld van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Uit onderzoek blijkt dat van een nieuw te ontwikkelen apparaat waarop de kiezer zijn keuze kan bepalen niet kan worden gegarandeerd dat de gemaakte keuze op geen enkel moment is 'af te luisteren'. Ook vergt het ontwikkelen van nieuwe apparatuur een grote investering, zowel in geld als in organisatie. Het kabinet oordeelt dat dit te weinig meerwaarde heeft ten opzichte van stemmen met potlood en stembiljet.
De adviescommissie inrichting verkiezingsproces (Korthals Altes) gaf in november 2007 als alternatief voor de huidige afgekeurde stemmachines het gebruik van een stemprinter als mogelijkheid - een apparaat dat een print maakt van iedere uitgebrachte stem. Een door het ministerie van BZK ingestelde Expertgroep onder leiding van hoogleraar Jacobs van de Nijmeegse Radboud Universiteit heeft aangegeven dat alle stemprinters individueel en periodiek zouden moeten worden getest zonder dat daarbij de garantie bestaat dat alle apparaten op de verkiezingsdag onder de toegestane stralingsnorm blijven. BZK blijft de ontwikkelingen op het gebied van elektronisch stemmen volgen. Het is mogelijk dat huidige belemmeringen voor het invoeren van een stemprinter in de toekomst zullen verdwijnen.
Wat betreft het gebruik van apparatuur en programmatuur bij het tellen van de stemmen - ook geadviseerd door de adviescommissie inrichting verkiezingsproces - heeft het kabinet besloten tot proeven met twee varianten. Deze varianten zijn voorgesteld door de Expertgroep. In de ene variant worden gekozen kandidaten opgelezen en door een ander stembureaulid met een barcode gescand. Het scanapparaat is verbonden aan een teller. In de tweede variant worden de namen van de gekozen kandidaten opgelezen en voert een ander stembureaulid deze in een telapparaat in. Als de proeven positief verlopen, worden eisen voor apparatuur en programmatuur opgesteld en wettelijk vastgelegd.