NOAH-FLIWAS congres
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren,
Ik wil onze internationale gasten in het bijzonder verwelkomen. Niet alleen onze Duitse en Ierse gasten en NOAH-partners, maar ook de grote Hongaarse delegatie en de afgevaardigde van het Roemeense ministerie.
Heel mooi dat ook vanuit het oosten van Europa interesse voor FLIWAS bestaat.
Nog maar enkele maanden geleden was ik in New Orleans. Ik heb gezien wat een grote overstroming doet in de hoofden en harten van mensen. Want naast de economische schade en de kosten van de noodzakelijke heropbouw is er de blijvende schok over dit natuurgeweld. Dit bezoek heeft mij opnieuw bepaald op het belang van waterveiligheid gedrukt. Wat in Amerika uiteraard naar voren kwam was het belang van samenwerking tussen de verschillende overheidslagen, Federal, State en County bij een overstromingsramp.
In Europa speelt naast interne samenwerking ook internationale samenwerking een grote rol.
Water stopt niet bij grenzen. Daarom heeft Nederland, zoals u weet, zich hard gemaakt voor de aanvaarding van de Europese Richtlijn Overstromingsrisico's. Zometeen zal ik ingaan op de cruciale rol van samenwerking en een goede informatievoorziening tussen waterbeheerders onderling, tussen waterbeheerders en het algemeen bestuur en tussen partijen aan weerszijden van landsgrenzen. Maar eerst wil ik u graag iets vertellen over de ontwikkelingen die er zijn in het waterveiligheidsbeleid.
In Nederland zijn we bezig met een vernieuwing van het waterveiligheidsbeleid. Dit gaat langs drie lijnen. Het eerste en belangrijkste element zijn de waterkeringen. Preventie dus, want ook hier geldt: voorkomen is beter dan genezen. Hier ligt voor mij het primaat. Het is niet zo dat we minder aan preventie hoeven te doen als we de andere zaken op orde hebben. Op dit moment zijn we bezig om in 2015 onze waterkeringen weer te laten voldoen aan de strengste veiligheidsnormen ter wereld. Maar dat betekent niet dat we in 2015 achterover kunnen gaan leunen. Klimaatverandering en de gestegen economische waarde van grond en onroerend goed achter de dijken dwingen ons daartoe. Als we ons niet extra gaan inzetten, wordt de kans op een overstroming langzaamaan groter, evenals de gevolgen daarvan.
Het tweede element is de inrichting van overstromingsgevoelige gebieden, zodat het aantal slachtoffers en de omvang van de schade door een overstroming kan worden beperkt. Omdat dit een lange adem vergt, willen we hier in Nederland snel een begin mee maken.
Het derde element, waar ik verder op in zal gaan, is adequate rampenbeheersing. Om de rampenbeheersing in Nederland bij de tijd te houden, heeft dit kabinet de Taskforce Managament Overstromingen, TMO, in het leven geroepen. De TMO heeft de opdracht om ervoor te zorgen dat Nederland voor eind 2008 organisatorisch goed voorbereid is op de gevolgen van grootschalige overstromingen. In november houdt deze taskforce een grote landelijke oefening, ‘Waterproef’, waarbij onder andere wordt gekeken naar overstroming als een van de risico’s die ons land bedreigen.
Tijdens ‘Waterproef’ oefenen we ook met de veiligheidsregio. De veiligheidsregio is een nieuwe manier waarop wij de crisisbeheersingsstructuur gaan vormgeven. Daarbij gaat het vooral om kortere communicatielijnen. Hiervoor houden alle partijen hun plannen nog eens tegen het licht, kijken ze of ze aansluiten bij de plannen van de bestuurlijke buren en van de andere betrokken overheden.
Daartoe behoren natuurlijk ook de waterbeheerders.
In aanloop naar november worden er gaandeweg steeds meer samenwerkingsovereenkomsten tussen veiligheidsregio’s en waterbeheerders afgesloten. Mijn collega van Binnenlandse Zaken en ik juichen dat als verantwoordelijke bewindslieden van harte toe.
Gezamenlijke oefeningen vormen een onderdeel van die overeenkomsten. Zo wordt er in de aanloop naar ‘Waterproef’ al op meerdere plekken in het land geoefend. Nog naar drie weken geleden was ik bijvoorbeeld te gast bij de grensoverschrijdende oefening ‘Viking’ in Arnhem.
Dames en heren,
Bij een ramp is de juiste informatie op de juiste plaats van het grootste belang. De basis van een goede beslissing is de juiste informatie.Daarom is één uniform informatiesysteem van het grootste belang.
Het landelijk hoogwatersysteem waar we nu mee werken, HIS, is nog niet geschikt om ook daadwerkelijk tijdens een grootschalige crisis te worden gebruikt. HIS wordt alleen voor de kust gebruikt. Juist daarom is Verkeer en Waterstaat partner in NOAH geworden, om samen met andere overheden in binnen- en buitenland vorm te geven aan de integratie van HIS binnen een nieuw, internationaal systeem – het FLIWAS, het Flood Information and Warning System. Zodat we één systeem krijgen voor kust, rivieren en meren.
De bouw van FLIWAS was een pittige uitdaging. Schakelen tussen de verschillende bestuurslagen, over de landsgrenzen heen, samen op weg naar een integraal informatie- en waarschuwingssysteem.
Wij, de partners van NOAH, moesten niet alleen investeren in de hardware en software van het systeem, maar ook in de persoonlijke en professionele relaties. Daar zijn we wonderwel in geslaagd en ik wil mijn complimenten geven aan iedereen die zich hiervoor, in Nederland of in het buitenland, heeft ingezet. FLIWAS krijgt zijn vuurdoop als een groot aantal regio’s het tijdens de oefening ‘Waterproef’ gaat gebruiken. Als FLIWAS die toets doorstaat, dan overweeg ik om het systeem in heel Nederland in te voeren. Ik doe dat alleen onder de voorwaarde dat u, en dan richt ik me even op de Nederlandse toehoorders, mijn vertrouwen deelt en FLIWAS gaat gebruiken. U neemt enthousiast deel aan de tests en oefeningen, dus dat geeft mij het gevoel dat dat wel goed zit. Dat gevoel wordt versterkt door de steeds betere scores van FLIWAS bij tests en oefeningen. Ik zal de komende maanden de voorwaarden en financiële aspecten van FLIWAS alvast laten onderzoeken. Als blijk van vertrouwen in dit systeem.
Dames en heren,
Op deze conferentie vieren we dat FLIWAS klaar is. Maar daarmee zijn we er nog niet.
Als alle betrokken partijen het systeem gaan gebruiken en als het ons de informatie biedt die we nodig hebben om ons werk te doen, is dit innovatieve systeem een succes.Dan kan FLIWAS ook als exportproduct worden ingezet, na de invoering van de Richtlijn Overstromingsrisico’s van de Europese Unie.
Met de oefening ‘Viking’ heeft een project uit de waterkolom al eens de Nederlandse Veiligheids Innovatie Award gewonnen. Ik wil de jury van die prijs natuurlijk niet beïnvloeden, maar volgens mij is FLIWAS ook een uitstekende kandidaat!
Ik dank u voor uw aandacht en wens u verder een vruchtbaar congres toe.
Dank u wel.