Betere match moet leiden tot minder uitval in hoger onderwijs
Er komen individuele studiekeuzegesprekken voor studenten met universiteiten en hogescholen. Zo'n gesprek moet de student vooraf een beter beeld geven van de studie en zorgen voor een goede match tussen student en studie, zodat minder studenten hun studie voortijdig beëindigen.
Daarnaast mogen hoger onderwijsinstellingen alleen in uitzonderlijke gevallen het collegegeld verhogen en selecteren aan de poort.Uitgangspunt blijft dat voor iedere studie het collegegeld gelijk blijft. Vormen van intensief, kleinschalig residentieel onderwijs (zoals nu de ‘colleges’ in de bachelorfase, maar in de toekomst mogelijk ook in de masterfase) mogen een hoger collegegeld vragen en selecteren. De huidige beperkte experimenten met selectie en collegegeldverhoging mogen wel worden voortgezet en uitgebreid. De ministerraad heeft daarmee ingestemd op voorstel van minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Het voorstel is een reactie op het eindrapport van de commissie ‘Ruim baan voor talent’, waarin de uitkomsten van experimenten met selectie van studenten, flexibele toelating en collegegeldverhoging is beschreven. Een verkeerde match tussen student en studie leidt vaak tot gebrekkige motivatie en uiteindelijk tot uitval. Het kabinet wil daarom zowel studenten als instellingen de mogelijkheid geven een studiekeuzegesprek te vragen. Deze gesprekken zijn informatief van karakter en mogen niet dienen als middel om te selecteren. Deze gesprekken zouden idealiter voor de zomer moeten plaatsvinden, nog voordat de student zich inschrijft.
Het kabinet verwacht dat ‘selectie aan de poort’ weinig meerwaarde zal hebben als de studiekeuzegesprekken goed worden ingezet. De bestaande experimenten worden wel voortgezet om antwoord te krijgen op de vraag voor welke uitzonderingen selectie (zowel van een bachelor- als masteropleiding) nuttig kan zijn. Een van die uitzonderingen zijn ‘colleges’ (kleinschalig, intensief residentieel onderwijs). Daarnaast krijgen opleidingen met een numerus fixus de vrijheid om te selecteren aan de poort. Om binnen de opleiding meer maatwerk te kunnen bieden, wordt het moment van verwijzing naar voren gehaald. Zo kunnen studenten na drie maanden worden geselecteerd voor bijvoorbeeld een ‘honours’ programma binnen de opleiding. Verder wil de minister ruimte voor selectie bieden aan excellente opleidingen die participeren in het Sirius Programma. Dit programma is gericht op excellentie in het hoger onderwijs en wordt gefinancierd uit het Fonds Economische Structuurversterking (aardgasbaten).
Omdat colleges een duur onderwijsconcept zijn, is alleen daar een collegegeldverhoging toegestaan. Masteropleidingen die straks meedoen in het Sirius Programma mogen tijdelijk de collegegelden verhogen, zodat er straks meer ervaringen zijn opgedaan. Studenten kunnen het collegegeld, inclusief eventuele verhoging, lenen. Bovendien krijgen instellingen de mogelijkheid om aan excellente studenten beurzen toe te kennen. Dit met het oog op de internationale concurrentie.