Antwoorden op kamervragen van Agema over vier bestuurders van een islamitische thuiszorginstelling die zijn opgepakt wegen miljoenenfraude
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
DLZ-K-U-2841487
8 mei 2008
Antwoorden van staatssecretaris Bussemaker, mede namens minister van Justitie, de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Agema (PVV) over vier bestuurders van een islamitische thuiszorginstelling die zijn opgepakt wegen miljoenenfraude (2070815640).
Vraag 1
Bent u bekend met de berichtgeving over miljoenenfraude bij een islamitische thuiszorginstelling? 1), 2)
Antwoord 1
Ja
Vraag 2
Hoe heeft het kennelijk zo gemakkelijk kunnen gebeuren dat de bestuurders van een islamitische thuiszorginstelling op zo’n grootschalige wijze miljoenen euro’s in eigen zak konden steken?
Antwoord 2
De omvang en toedracht van de vermoede fraude wordt op dit moment onderzocht door de Regionale Recherche Dienst van de politie Rotterdam-Rijnmond.
Vraag 3
Hoe gaat u bewerkstelligen dat wanneer de fraude vaststaat elke eurocent teruggevorderd wordt?
Antwoord 3
Zorgkantoren zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de AWBZ en de pgb-regeling. Zij zullen zorgdragen voor een eventuele terugvordering.
Vraag 4
Deelt u de mening dat in geval van een dubbele nationaliteit deze bestuurders gedenaturaliseerd en uitgezet moeten worden? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 4
De Rijkswet op het Nederlanderschap bevat geen bepaling op grond waarvan intrekking van het Nederlanderschap wegens gepleegde criminele feiten mogelijk is. Invoering van een dergelijke bepaling wordt evenmin overwogen. Het Europees Nationaliteitsverdrag (Trb. 1998, 10), waartoe ook Nederland is toegetreden, beperkt de mogelijkheden op grond waarvan de nationaliteit kan worden ingetrokken. Op grond van artikel 7, eerste lid, onder d, van het Verdrag is intrekking wegens (criminele) gedragingen alleen mogelijk indien het gedrag betreft dat de essentiële belangen van de staat wezenlijke schade toebrengt. De toelichting bij het Europees Nationaliteitsverdrag vermeldt hoogverraad en spionage voor een andere staat als voorbeelden van gedrag dat een aantasting van de essentiële belangen van de staat is, en stelt tevens dat misdrijven van algemene aard, hoe ernstig ook, niet worden bedoeld. De in de vraag bedoelde en bovendien op dit moment onbewezen feiten vallen onder deze misdrijven van algemene aard. Tekst en toelichting van het Europees Nationaliteitsverdrag maken duidelijk dat het in de vraag genoemde eventuele strafrechtelijke gedrag niet valt onder de verliesgrond genoemd in artikel 7 van het Verdrag. Het is dan ook niet toegestaan het Nederlanderschap te ontnemen om de reden dat betrokkene fraude heeft gepleegd dan wel zou hebben gepleegd.
Vraag 5
Deelt u de mening dat frauderende bestuurders nooit meer in het bestuur van een zorginstelling plaats mogen nemen? Zo ja, hoe gaat u dat bewerkstellingen? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 5
Zorginstellingen zijn rechtspersonen zoals bedoeld in boek 2 van het Burgerlijk wetboek. De rechtspersoon is zelf verantwoordelijk voor zijn bestuur en intern toezicht. De bestuurders zijn gehouden om zich jegens de rechtspersoon van een behoorlijke taakvervulling te kwijten. Het straf- en civielrechtelijk toezicht ligt ten dien aanzien bij de rechter en behoort niet tot mijn bevoegdheden.
Ik ben van mening dat met de bepalingen in het Burgerlijk Wetboek is voorzien in voldoende mogelijkheden voor de bij de zorginstelling betrokkenen om op te treden tegen frauduleuze bestuurders en anderzijds deze te weren uit dergelijke posities. Ik wijs u daarbij bijvoorbeeld op artikel 2:298 BW.
Ingevolge dit artikel kan een bestuurder van een stichting die iets doet of nalaat in strijd met de bepalingen van de wet of van de statuten, dan wel zich schuldig maakt aan wanbeheer, of niet of niet behoorlijk voldoet aan een door de voorzieningenrechter van de rechtbank gegeven bevel, door de rechtbank worden ontslagen. Dit kan zowel geschieden op verzoek van het openbaar ministerie of van iedere belanghebbende. De rechtbank kan, hangende het onderzoek, voorlopige voorzieningen in het bestuur treffen en de bestuurder schorsen. Een door de rechtbank ontslagen bestuurder kan gedurende vijf jaar na het ontslag geen bestuurder van een stichting worden.
Bovendien ga ik er vanuit dat in voorkomende gevallen door een rechtpersoon bij de vervulling van een vacature in het bestuur gedegen zal worden gekeken naar de kwalificaties van de desbetreffende sollicitant alsmede diens integriteit, mede in het licht van de hoofdelijke aansprakelijkheid van bestuursleden bij een mogelijk frauduleus handelen.
Vraag 6
Deelt u de mening dat, gezien het feit dat het meestal cliënten betrof die slecht Nederlands spreken, dat feit de overheid miljoenen heeft gekost? Zo neen, waarom niet? Zo ja, deelt u de mening dat deze cliënten een bijdrage moeten leveren aan het verlies dat geleden is omdat er tegelijkertijd chronisch zieken en gehandicapten zijn van wie door krappe budgetten de zorg afgeknepen wordt?
Vraag 7
Kunt u uitsluiten dat cliënten van deze zorginstelling participeerden in deze miljoenenfraude? Zo ja, waarom? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 6, 7
Zoals aangegeven in het antwoord op vraag 2 wordt de toedracht van de vermoede fraude op dit moment door de Recherche onderzocht. Uit dit onderzoek zal moeten blijken of er sprake is van betrokkenheid van cliënten.
1) Elsevier.nl, 25 maart 2008: “Thuiszorgbestuurders vast voor miljoenenoplichting” en “Bestuurders zorginstellingen moslims opgepakt”
2) NOS Teletekst pag. 104, 25 maart 2008: “Vier aanhoudingen wegens zorgfraude”