Persconferentie commissie Elverding
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Beste mensen, meneer Elverding,
6000 pagina’s. Bij de voorbereiding voor de Tweede Maasvlakte is MER-rapport van 6000 pagina’s tot stand gekomen. Een rekencircus en een juridificering waar je koud van wordt. Ik heb het voorbeeld vaker aangehaald en doe het vandaag nog maar eens, omdat het voor mij hét symbool is van waar wij in Nederland in zijn doorgeschoten. We hebben onze procedures véél en véél te ingewikkeld gemaakt.
Meneer Elverding,
Met het advies dat u vandaag presenteert, geeft u flink tegengas. Ik feliciteer u met de snelle en unanieme totstandkoming en voeg daar meteen een hartgrondig ‘bedankt’ aan toe. Want dit advies, dat stelt dat de besluitvorming voor de aanleg van wegen met de helft kan worden bekort, raakt aan de kern van mijn ministerschap. Want wat is mijn probleem nummer één? Wat heeft mijn allerhoogste prioriteit als minister van Verkeer en Waterstaat? Dat is en blijft de bereikbaarheid van Nederland. De bereikbaarheid, de mobiliteit, en van daaruit de internationale concurrentiepositie van de Randstad en van Nederland.
Daar zijn onder andere wegen voor nodig, en een weg aanleggen kost tijd. Maar we zijn met z’n allen vastgelopen in een moeras aan regels. Elke keer zijn er nieuwe hindernissen, elke keer zijn er nieuwe eisen. Regelmatig struikelt een besluit vlak voor de finish. Daarnaast zijn we in dit land een beetje bang om knopen door te hakken en besluiten te nemen. Dat móéten we doorbreken. We moeten weer dúrven. Te vaak vergeten we dat geen besluit nemen óók een besluit is. Een besluit namelijk om urgente mobiliteitsproblemen te laten voortduren. En dat kunnen we ons absoluut niet veroorloven.
Tegen die achtergrond heb ik vorig jaar oktober, samen met mevrouw Cramer, de Commissie versnelling besluitvorming infrastructurele projecten ingesteld, zoals de commissie Elverding voluit heet.
Het is niet de eerste keer dat we in dit land de aanleg van wegen proberen te versnellen. Tot nu heeft dat weinig echte zoden aan de dijk gezet. Aan de ene kant doordat er steeds nieuwe problemen naar voren kwamen, bijvoorbeeld op het gebied van luchtkwaliteit. Aan de andere kant doordat we het nog nooit heel breed hebben bekeken. U hebt dat wel gedaan, mijnheer Elverding. En daarmee biedt u ons uitzicht op een structurele versnelling die er mag zijn. Ik wil deze kans met beide handen aangrijpen en samen met minister Cramer kijken waar en hoe we de besluitvorming kunnen verbeteren.
Wij zullen snel met een kabinetsreactie op het rapport komen. Daarin komen we op alle punten terug. Maar ik wil alvast graag een schot voor de boeg geven. U geeft een flink aantal adviezen, die allemaal met elkaar samenhangen. Zoals dat er en brede verkenning en een politiek gedragen voorkeursbesluit moeten komen, waarmee het primaat wordt teruggelegd bij de politiek. Dat er in de planuitwerkingsfase één alternatief moet worden gepresenteerd. En dat er eenvoudiger en minder rekenwerk vooraf moet worden gedaan en in de praktijk achteraf moet worden gemeten om te garanderen dat er aan de milieunormen wordt voldaan. U doet allemaal concrete voorstellen om enkele juridische knelpunten op te lossen. U onderzoekt de mogelijkheid van een spoedwet infrastructurele werken voor grote projecten en een herziening van de Spoedwet wegverbreding voor de eenvoudiger projecten. Het is me allemaal uit het hart gegrepen, evenals de positieve ondertoon die in het hele advies doorklinkt, namelijk ‘doe vandaag wat vandaag kan’.
Die handschoen pak ik natuurlijk graag op. Want de spoedwet wegverbreding-plus is één van de concrete onderwerpen waar ik nú al iets mee kan. Ik ga zo snel mogelijk aan de slag om te kijken op welke punten we de spoedwet wegverbreding naar aanleiding van uw suggesties kunnen aanpassen.
Meneer Elverding,
Behalve dat u tot actie aanspoort, toont u ook onverbiddelijk aan dat de vertraging van besluitvorming over wegenprojecten een complex probleem is. Van het eerste idee tot het doorknippen van het lintje: in het hele proces zitten facetten die een rol spelen bij vertragingen. Ik wil het advies van de commissie dan ook integraal bekijken en er niet selectief uit winkelen. Ik ben ervan overtuigd dat dat ten koste zal gaan van de kracht van het advies.
Het is voor mij allang geen vraag meer dat de besluitvorming over wegen in ons land fundamenteel anders moet. Het moet sneller en het moet slagvaardiger, zónder dat het ten koste gaat van de zorgvuldigheid van belangenafweging en inspraak. Dit advies levert daaraan een waardevolle bijdrage. Daarvoor wil u ik en de andere commissieleden nogmaals van harte bedanken. En ik beloof u: het kabinet gaat er voortvarend mee aan de slag. U hoort snel van ons.
Dank u wel.