Thuis aangifte doen van geboorte of huwelijk
Burgers kunnen straks bij de burgerlijke stand elektronisch aangifte doen van een huwelijk, een geregistreerd partnerschap, een geboorte of een overlijden. Ook hoeven bij een huwelijksaangifte geen stukken als een geboorte-uittreksel meer te worden overlegd. Minister Hirsch Ballin van Justitie en staatssecretaris Bijleveld van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties willen dat nog deze kabinetsperiode mogelijk maken. Zij zullen daarvoor de elektronische burgerlijke stand en de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA) op elkaar afstemmen.
Het plan sluit aan bij het streven van het kabinet naar een moderne en 'dienstbare overheid'. De administratieve lasten moeten omlaag en dienstverlening aan burgers en bedrijven moet beter. De overheid gaat uit van gegevens die ze al heeft door bij het huwelijk niet meer verschillende bewijsstukken te vragen. Uit meldingen bij het ‘meldpunt last van de overheid’ (www.lastvandeoverheid.nl/) bleek dat het aanleveren van de geboorteakte bij een huwelijk door veel burgers overbodig wordt gevonden. Het meldpunt heeft in samenwerking met de Kafkabrigade deze meldingen opgepakt.
Een nieuwe stap is de digitale aangifte. Akten van de burgerlijke stand, die nu alleen in papieren vorm bestaan, krijgen een elektronische versie. De burger kan straks thuis met behulp van de computer aangifte doen van geboorte, huwelijk, overlijden of geregistreerd partnerschap. Als de ambtenaar dan nog vragen heeft of als er onduidelijkheden zijn, neemt hij contact op met degene die aangifte heeft gedaan. Zo nodig volgt een uitnodiging voor een gesprek.
Iemand die elektronisch aangifte doet van bijvoorbeeld een huwelijk, kan volstaan met het verstrekken van gegevens die wettelijk vereist zijn om te mogen trouwen. De ambtenaar controleert deze informatie en als ze juist blijkt, volgt er een afspraak voor de huwelijksvoltrekking.
Deze werkwijze is veel efficiënter dan de bestaande procedure. Nu moeten voor een huwelijksaangifte allerlei stukken, zoals een geboorteakte en een uittreksel GBA, persoonlijk aan de ambtenaar van de burgerlijke stand worden overgelegd. Dat kost tijd, geld en moeite omdat ze vaak bij andere gemeenten moeten worden opgevraagd. Iemand die in Amsterdam wil trouwen en in Groningen geboren is, moet nu zijn geboorteakte in Groningen aanvragen. Voortaan hoeft de burger geen stukken meer te verzamelen en in te leveren en dus ook geen leges meer te betalen voor dergelijke stukken Dat is alleen anders in een ingewikkelde internationale zaak of als er redenen zijn om te twijfelen aan de juistheid van de gegevens.
Ambtenaren van de burgerlijke stand zullen voortaan gebruik maken van de gegevens van de GBA, die een aantal gegevens uit akten van de burgerlijke stand bevat. De realisatie van de GBA-V, het centrale GBA-deel dat op centraal niveau de persoonsgegevens van alle in Nederland wonende burgers bevat, stelt ambtenaren in staat de door de burger verstrekte gegevens direct en on-line te controleren.
De vernieuwde burgerlijke stand biedt, behalve voor de burger, ook voordelen voor de gemeenten. De elektronische opslag van akten zorgt voor een aanzienlijke besparing qua ruimte en kosten, in vergelijking met de papieren versie. Overigens blijft het mogelijk een papieren akte aan te vragen, net als persoonlijk aangifte doen in het stadhuis. Met de vernieuwing wordt tevens tegemoet gekomen aan een wens van de gemeenten.
Het elektronisch maken van de burgerlijke stand is een hele klus die – behalve nieuwe wetgeving – aanpassing vereist van de geautomatiseerde systemen en een goede afstemming op de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens. Om dat proces in goede banen te leiden komt er een stuurgroep die bestaat uit vertegenwoordigers van de Ministeries van Justitie, van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Buitenlandse Zaken, van de VNG en van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken, de beroepsvereniging van ambtenaren van de burgerlijke stand en van de gemeentelijke basisadministratie. Ook de gemeente Den Haag, die een bijzondere taak heeft op het terrein van de burgerlijke stand, neemt deel.