Toespraak staatssecretaris Bijleveld bij de jaarvergadering van GBO. Overheid
Elke dag, dames en heren, dat ik langer meeloop op het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wordt het me duidelijker dat we bezig zijn met een ingrijpende verandering.
Ik zie een overheid die een sturende en leidende positie bóven de maatschappij verlaat, om zich ín de maatschappij dienend op te stellen.
Niet de overheid bepaalt meer waar burgers – ooit: onderdanen – zich aan moeten houden; de burgers zijn het beginpunt van de dienstverlening door de overheid. De burgers bepalen meer en meer het handelen van de overheid.
Burgers zelf hebben dat vaak nog niet in de gaten. Er wordt met andere woorden nog steeds flink gemopperd en vaak ook heel terecht moet ik er eerlijk bij zeggen. En politici versterken dat gevoel.
Maar toch: “e pur se muove” en “toch beweegt hij”, om Galileï maar weer eens te citeren.
We kantelen, en als we vast houden aan onze uitgangspunten zal op den duur ook de burger zich realiseren dat de overheid een dienende overheid is geworden.
Waarom begin ik hiermee op de jaarvergadering van de GBO.Overheid?
Ik doe dat om u er aan te herinneren dat - hoe groot we de hoofdletter E ook schrijven - de electronica, en wat we er allemaal mee kunnen; en wat we er nog béter mee kunnen; en wat we er nog veel beter sámen mee kunnen; dat is allemaal ondersteunend aan de dienstverlening van de overheid aan de burgers.
En aan het bedrijfsleven, laat ik er dat gauw bijzeggen.
Met andere woorden, dames en heren, het gaat niet om de hard- of de software en wat voor verbazingwekkende zaken we daarmee kunnen bereiken.
Het gaat om niets meer of minder dan mevrouw Petersen die een vergunning wil voor een dakkapel en om mijnheer Van der Laan die naar een verzorgingsflat moet.
Ik heb onlangs voor een congres van de OESO gesproken over het feit dat E-overheid er niet voor is, om het onszelf als overheid makkelijker te maken. Nee, het is een middel is om burgers en bedrijfsleven beter toe te rusten. Empowerment heet dat dan.
Het bedrijfsleven moet door E-overheid in een omgeving kunnen opereren waarbinnen het snel, gemakkelijk en met vertrouwen zaken kan doen; nationaal en internationaal.
De wegen binnen de cyberspace moeten goed berijdbaar zijn, zomer en winter. En er hoort geen ruimte te zijn waar E-struikrovers zich kunnen verschuilen.
Het zakenleven moet kunnen floreren mét onze steun op dit gebied en in elk geval zonder al of niet nieuwe belemmeringen.
Voor de burgers geldt dat uitgangspunt nog meer. In een democratie hebben burgers het voor het zeggen. Hun belang is leidend en hun zeggenschap is cruciaal.
E-overheid gaat dus ook over het meer macht geven aan burgers. Zij kunnen ons beter aangeven wat ze willen. Zij zullen ons ook beter in de gaten houden, door te volgen wat er met hun aanvragen en voorstellen gebeurt.
E-overheid gaat dus niet alleen over efficiëntie en effectiviteit. Het gaat ook over verdere democratisering, over toegankelijkheid en transparantie. En het is belangrijk om ons daar heel goed van bewust te zijn.
Dames en heen, dit Kabinet is ambitieus als het gaat om het oplossen van knelpunten en administratieve lasten. Het moet wat mij betreft merkbaar beter worden voor burgers en bedrijven.
Digitalisering is daarbij essentieel en we moeten ook durven doorpakken als we denken dat het achterblijft.
Het is natuurlijk van groot belang dat we de noodzaak tot samenwerken voelen. Het is zelfs één van de uitgangspunten van GBO. Overheid dat overheden daar vrijwillig meedoen.
Maar dat neemt niet weg dat we zo nu en dan eens wat druk op de ketel moeten zetten.
U kent het rapport van Wallage en Postma: Het Uur van de Waarheid. Dat zegt dat er een sterkere regie nodig is bij de ontwikkeling en invoering van de digitale dienstverlening.
Ik moet nog reageren op dat rapport, maar grosso modo spreekt het me aan. Het gaat om meer regie en meer focus
Verleden week kwam een onderzoek naar buiten waarin geconstateerd werd dat veel gemeenten digitaal nog niet up-to-date zijn. De reactie van de VNG was dat dit kwam omdat het Rijk steeds nieuwe verzoeken tot digitalisering deed waardoor de interne processen vertraging zouden oplopen. Tsjaaa ……. .
Eenmalig aanleveren en hergebruik van gegevens. Eén betrouwbaar systeem om je aan de overheid bekend te maken en in vertrouwen gegevens uit te wisselen. Open standaarden om niet afhankelijk te zijn van leveranciers.
Dames en heren, ik vertel u niets nieuws als ik zeg dat dit onze prioriteiten zijn.
Daarbij hebben we GBO.Overheid hard nodig. En als ik zeg “ we”, dan bedoel ik ook: u én ik. GBO.Overheid biedt ons – publieke dienstverleners – een samenhangende ICT-infrastructuur.
Ik daarom heel tevreden dat ik kan aankondigen dat de problemen voor de financiering van het werk van GBO.Overheid zijn opgelost.
Ik geef toe, we hebben wat moeten harrewarren, maar het is rond en dat betekent dat u ook als klant in de toekomst op GBO.Overheid kunt blijven rekenen.
Ik begon met waar het volgens mij in principe om draait: de burger. Die bepaalt ons handelen. Daar houden wij ons mee bezig, dat is als overheid onze core –business.
GBO.Overheid biedt ons een helpende hand; ik neem die graag aan. U ook, hoop ik.