2e fase Saneringsregeling asbestwegen

Toespraak | 14-03-2008

• Ik wil de gedeputeerde Rietkerk bedanken voor zijn stimulerende woorden en zijn uitnodiging aan het adres van mijn ministerie om vooral betrokken te blijven bij de asbestproblematiek in de provincie. En, meneer Rietkerk, ik waardeer uw grote persoonlijke betrokkenheid bij dit onderwerp ten zeerste. Uw gedrevenheid in het zoeken naar oplossingen voor de gezondheidsrisicos van asbest is een voorbeeld voor ons allen;
• Allereerst wil ik u aangeven dat minister Cramer graag zelf hier vandaag had gestaan. Helaas was er geen ruimte in de agenda van Jacqueline Cramer. U moet het dus met mij doen. Maar dat laat onverlet dat minister Cramer zeer begaan met de asbestproblematiek in het algemeen, en in deze regio in het bijzonder. Dat moge duidelijk zijn;
• Zoals u weet heeft het vorige kabinet al besloten dat het resterende probleem van de asbestwegen in en om Goor en Harderwijk met financiële steun vanuit mijn ministerie voortvarend opgepakt moet worden. En laat ik daar meteen glashelder in zijn: het huidige kabinet zet op dit punt het beleid van het vorige kabinet voort;
• Na een 1ste fase sanering asbestwegen in de periode 2000-2003 hadden we de hoop dat het asbestwegenprobleem de wereld uit was. Helaas weten we nu beter. Uiteindelijk was het probleem veel groter dan de gemelde 500 wegen. En ook na afronding van de 2de fase - die we vandaag van start laten gaan en ongeveer 500 wegen behelst - hebben we nog niet alle asbestwegen opgeruimd;
• Ondanks de tegenslagen die we hebben gehad in de aanloop naar de uitvoering van deze 2de fase, hebt u - zo heb ik begrepen - er toch altijd het vertrouwen in gehad dat we hier een keer zouden staan. In de 2de fase hebben we bewust ervoor gekozen het begrip erf, pad en weg ruimer te kiezen waardoor er niet zoals in de 1ste fase nog asbest pal naast de wegen achterblijft;
• Over - naar ik hoop - niet al te lange tijd staan we weer bij elkaar om het startsein voor de 3de fase sanering asbestwegen te geven.
• Uit de eerste inschattingen blijkt dat de 3de fase in omvang nog weer groter is dan beide voorgaande fasen. Een inventarisatie leverde 2000 locaties op! We hebben inmiddels de zekerheid dat ongeveer iedereen uit de betrokken regios die in aanmerking kan komen voor een sanering op kosten van de overheid zich voor een van de drie fases heeft aangemeld;
• Uit onderzoek van mijn ministerie blijkt dat we nu 85 procent van alle locaties te pakken hebben. Maar wij zullen niet rusten tot we op 100 procent zitten. Samen met de VROM-Inspectie denken we nu na met welke strategie die laatste 15 procent aan te pakken;
• Met de uitvoering van de genoemde drie fasen is naar mijn mening de specifieke asbestproblematiek voor de wegen in deze regio goed opgepakt.
• Uit de aanmeldingen voor de 3de fase kwam ook naar voren dat er veel bodemlocaties verontreinigd zijn met asbest. Voor de betrokken overheden is er een duidelijk verschil tussen wegen en bodem, met verschillende regels, handhavende instanties en geldstromen. Voor de burgers is dat onderscheid minder duidelijk;
• Het is van groot belang te constateren dat we zo efficiënt mogelijk en met zo min mogelijk last voor de burger de asbestwegen en de asbestbodemverontreinigingen opruimen. Dat vereist goed samenwerken tussen de overheidslagen die elk hun eigen verantwoordelijkheid hebben en houden. De langdurige relatie die we rond asbest hebben opgebouwd geeft voldoende aanleiding om die samenwerking met vertrouwen tegemoet te zien. Ik kan zelfs wel spreken van een goed huwelijk;
• De 3de fase heeft dus als kenmerk een praktische aanpak die tot doel heeft het asbest in de naastgelegen bodem en in de wegen op een bepaalde plek in één keer weg te halen. Voor de betrokken overheden betekent dit een lastige planningsklus waarbij een beetje geven en nemen noodzakelijk is. Wellicht dat vanuit dat perspectief de huidige 2de fase en de nog te starten 3de fase niet alleen in tijd samenlopen maar ook in aanpak, en wellicht planning, meerwaarde kunnen opleveren. Doel is en blijft: afronding 2de fase asbestwegen in 2010 en afronding 3de fase asbestwegen in 2011. En dat alles op een manier waarbij heel goed rekening wordt gehouden met het belang van de burger. De gezondheid van de burger staat centraal;
• We vragen begrip van de burgers omdat niet iedereen als eerste geholpen wordt, en dat het niet altijd lukt om alles in één keer te verwijderen. Ook al zijn de wegen voor 2012 gesaneerd, diverse bodemsituaties met asbest zijn pas na 2012 schoon;
• De twee fasen sanering asbestwegen worden door het Rijk gefinancierd. Ik begrijp ook dat u als Provincie aandacht vraagt voor de financiële kant van de bodemsanering. U schat nog minstens 40 miljoen euro nodig te hebben voor de sanering van bodemlocaties die in de periode 2010-2014 worden aangepakt;
• Op dit punt ziet mijn minister graag uw concrete plannen tegemoet. Zonder hier concrete toezeggingen te doen, kan ik u wel aangeven dat bodemlocaties die in potentie grote gezondheidsproblemen kunnen opleveren voor de minister een belangrijke prioriteit zijn. Asbest is een stof die zeer grote gezondheidsproblemen met zich meebrengt. We houden daarom alvast rekening met uw prioriteiten. Dat kan ik u wél toezeggen!;
• Tot slot. Pieter van Geel zei het al in 2004: 'Soms lopen bepaalde dingen zo mis dat je eigenlijk terug in de tijd zou willen om ze recht te zetten. Asbest is zon voorbeeld.' Kortom, met de kennis van nu, waren die asbestwegen er nooit gekomen.
• We moeten dus niet te veel achterom kijken, want dan vergeten we waar het nu om draait. Het is nu zaak om met voortvarendheid door te gaan op de ingeslagen weg. Ik wens u veel succes met uw opgave om ongeveer 500 locaties in twee jaar tijd te saneren. Dat is geen sinecure, maar de gezondheid van de burger vraagt om een snelle aanpak. Ik heb er alle vertrouwen in dat het alle betrokken partijen gaat lukken. Laten we geen tijd verliezen en aan de slag gaan!