Brief aan Tweede Kamer over bezoek Bijleveld aan Nederlandse Antillen en Aruba
Staatssecretaris Bijleveld bracht van 21 tot en met 25 januari een werkbezoek aan de Nederlandse Antillen en Aruba. Op de agenda stonden onder meer een bijeenkomst van de ministeriële stuurgroep van het Plan Veiligheid Nederlandse Antillen en een bijeenkomst van de Politieke stuurgroep van het staatkundig proces, de ondertekening van het nieuwe onderwijsprogramma en een bezoek aan Aruba. In deze brief informeert Bijleveld over de resultaten van deze reis.
Van 21 tot en met 25 januari bracht ik een werkbezoek aan de Nederlandse Antillen en Aruba. Op de agenda stonden onder meer een bijeenkomst van de ministeriële stuurgroep van het Plan Veiligheid Nederlandse Antillen en een bijeenkomst van de Politieke stuurgroep van het staatkundig proces, de ondertekening van het nieuwe onderwijsprogramma en een bezoek aan Aruba. In deze brief informeer ik u over de resultaten van deze reis.
Vanwege afwezigheid van de Minister van Justitie van Aruba en ziekte van de Minister van Justitie van Nederland heeft het geplande tripartiete justitiële overleg geen doorgang gevonden.
Plan Veiligheid Nederlandse Antillen
Mijn werkbezoek begon op Sint Maarten met een bijeenkomst van de ministeriële stuurgroep van het Plan Veiligheid Nederlandse Antillen (PVNA). Daarbij was ook de Minister van Defensie aanwezig, de Minister van Justitie was helaas verhinderd. Het spreekt vanzelf dat ik u mede namens hen beiden informeer. De belangrijkste onderwerpen waren de voortzetting van PVNA, het WODC-onderzoek naar de georganiseerde criminaliteit op de Bovenwinden en de rapportage van het European Committee on the Prevention of Torture (CPT) van de raad van Europa over het gevangeniswezen.
Het belang van PVNA is geen punt van discussie, daarom is besloten de samenwerking tussen de Nederlandse Antillen en Nederland binnen PVNA in ieder geval voor een jaar voort te zetten. Voor 2008 heb ik hiervoor euro 10,5 mln. beschikbaar gesteld Teneinde de achterstanden in de rechtshandhavingsketen op St. Maarten aan te pakken is besloten 50% van het beschikbare budget ten goede te laten komen van dit eiland. Dit geld zal worden aangewend voor de versterking van de instituties die worden genoemd in de Slotverklaring van 2 november 2006, namelijk de politie, de vreemdelingenketen, het Openbaar ministerie, de rechterlijke macht en het gevangeniswezen. De focus van het PVNA zal hierbij liggen op de versterking van de politieorganisatie en de vreemdelingenketen.
Tevens is gesproken over het WODC rapport “Georganiseerde criminaliteit en de rechtshandhaving op St. Maarten”. In het Algemeen Overleg met uw Kamer van 11 december 2007 over dit onderwerp heb ik laten weten de inzet van de Antilliaanse minister van Justitie een voorzichtig begin te vinden. Ik heb met name de eigen verantwoordelijkheid benadrukt, niet alleen die van de Antilliaanse Minister van Justitie maar ook die van het Bestuurscollege van St. Maarten. Nederland zal ook bijdragen aan de uitvoering van de aanbevelingen uit het WODC-rapport.
Nederland stelt onder meer voor de duur van een jaar dertien leden van de Koninklijke marechaussee ter beschikking voor de Bovenwinden. Zij zullen zich richten op de programmatische versterking van het vreemdelingentoezicht en de bestrijding van mensensmokkel. Deze dertien man komen in aanvulling op de zes eerder toegezegde marechaussees die de bestrijding van gewapende roofovervallen op St. Maarten zullen ondersteunen. Ook zij zijn voor de duur van een jaar beschikbaar gesteld.
Ten slotte is het rapport van het CPT aan de orde geweest. Het CPT bracht in juni van het vorig jaar een bezoek aan de gevangenissen en politiecellen op de Benedenwindse eilanden. De bevindingen en aanbevelingen in dit rapport nopen tot het nemen van zeer spoedige maatregelen ter verbetering. De CPT bracht in juni 2007 geen bezoek aan de detentievoorzieningen op St. Maarten. Niet uitgesloten moet worden dat de CPT binnenkort Bovenwinds een bezoek zal brengen. Om een beeld te krijgen van de kwaliteit van de detentievoorzieningen op Sint Maarten heb ik en marge van de stuurgroep PVNA een bezoek gebracht aan de politiecellen op Sint Maarten.
De situatie in de politiecellen is zeer zorgelijk en behoeft dringend verbetering. In het kader van PVNA wordt gewerkt aan een uitbreiding van het aantal cellen waardoor de druk op de bestaande capaciteit naar verwachting afneemt. Door mij is het belang van het op zeer korte termijn nemen van maatregelen benadrukt. Ik heb daarbij aangekondigd dat voor 2008 een bedrag van 9,5 miljoen euro is gereserveerd op mijn begroting voor het treffen van de meest noodzakelijke maatregelen. Dit laat onverlet de eigen verantwoordelijkheid van zowel het Land als ook de eilanden voor het gevangeniswezen.
Stuurgroep Staatkundige Veranderingen Nederlandse Antillen
Op dinsdag 22 januari vond de politieke stuurgroep over het Staatkundig proces plaats. De Nederlandse inzet werd in nauw overleg met de Ministers van Justitie en van Financiën voorbereid. Mede namens hen informeer ik u over de resultaten van het overleg. Tijdens deze bijeenkomst is een aantal belangrijke stappen gezet op weg naar de nieuwe staatkundige verhoudingen.
Na nog intensieve gesprekken is uiteindelijk overeenstemming bereikt over de laatste artikelen van de algemene maatregel van rijksbestuur Tijdelijk Financieel Toezicht. Er zijn afspraken gemaakt over de invoering van regelgeving met betrekking tot corporate governance en de voorwaarden waaronder de toekomstige Landen leningen kunnen afsluiten. Hiermee is een belangrijke stap gezet om te komen tot de schuldsanering voor het Land, Curaçao en Sint Maarten. Ik verwacht dat hiermee in de tweede helft van het jaar kan worden begonnen.
In de stuurgroep is ook uitgebreid stilgestaan bij de voortgang van het staatkundige proces. Geconstateerd is dat het proces meer tijd kost dan aanvankelijk verondersteld. Afgesproken is dat de komende weken gezamenlijk een nieuwe realistische planning zal worden opgesteld. Dit moet leiden tot voorstellen voor een realistische planning voor het vervolg van het proces. Dit met het oog op de zo snel mogelijke realisering van het einddoel waarbij de zorgvuldigheid en kwaliteit voorop staan. De bedoeling is om hierover eind maart in de politieke stuurgroep besluiten te nemen; ik zal u vanzelfsprekend hierover informeren conform mijn toezegging van 19 december 2007.
Bijgevoegd treft u de politieke verklaring waarover in november 2007 overeenstemming was bereikt en die tijdens de stuurgroep ondertekend is. Deze verklaring regelt de betrokkenheid van Curaçao en St. Maarten bij de totstandkoming van de regelgeving die op hen van toepassing zal gaan worden. Dit omdat Curaçao en St. Maarten op grond van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden geen bevoegdheden hebben om zelfstandig te participeren in de besluitvorming over de voorstellen van consensusrijkswetten en consensus algemene maatregelen van rijksbestuur ter uitvoering van de Slotverklaring van 2 november 2006.
Op 16 februari zal een extra stuurgroepvergadering plaatsvinden waar gesproken zal worden over een advies van een tweetal deskundigen aangaande de uitwerking van de aanwijzingsbevoegdheid van de Nederlandse minister van Justitie en de positie van de Procureur-generaal. Begin april verwacht ik Uw Kamer weer een viermaandelijkse voortgangsrapportage over het staatkundig proces aan te bieden, ik zal dan ook de resultaten van de voorziene vergadering van de politieke stuurgroep eind maart in de rapportage kunnen meenemen.
Programma Onderwijs
Tijdens mijn bezoek heb ik samen met Minister van Onderwijs en Cultuur, mevrouw Omayra Leeflang en de Onderwijsgedeputeerden van alle eilandgebieden van de Nederlandse Antillen, het samenwerkingsprogramma Onderwijs en Jongeren ondertekend. Voor het nieuwe programma, heb ik dit jaar een bedrag van euro 24 miljoen uitgetrokken. Uniek is dat in de aanloop naar de nieuwe staatkundige structuur Curaçao, Sint Maarten, Bonaire, Sint Eustatius en Saba vanaf nu zelf invulling gaan geven aan het Samenwerkingsprogramma voor Onderwijs en Jongeren. Hiermee wordt al feitelijk al vooruitgelopen op de nieuwe staatkundige structuur.
Voor Nederland is investeren in onderwijs in de Nederlandse Antillen van groot belang bij de structurele aanpak van de armoedeproblematiek en het bieden van perspectief aan de jeugd op de eilanden zelf.
Aruba
Op Aruba heb ik uitgebreid van gedachten gewisseld met de Minister-President, de heer Oduber. Daarbij hebben we gesproken over de verdeling van de opbrengsten van de verkoop van het Plant hotel. We zijn overeengekomen dat een aantal adviseurs de financieel-economische kant van de opbrengsten goed op een rijtje zal zetten. Daarna zullen wij verder over dit onderwerp spreken. Verder heb ik met de heer Oduber gesproken over de rol van Aruba bij het staatkundig proces. Ik heb daarbij het belang van de betrokkenheid van Aruba bij het staatkundig proces benadrukt.
DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES,
drs. A.Th.B. Bijleveld-Schouten