Nieuwe wet verklaring arbeidsrelatie zorgt voor meer rechtszekerheid
De wettelijke regeling die duidelijkheid moet scheppen over de arbeidsrelatie tussen zelfstandigen en hun opdrachtgevers, werkt. De Wet uitbreiding rechtsgevolgen VAR (verklaring arbeidsrelatie) zorgt voor meer rechtszekerheid. Opdrachtgevers hechten veel belang aan een VAR omdat die zekerheid biedt over de inhouding en afdracht van loonbelasting en premies. Dit blijkt uit een evaluatie van de nieuwe VAR die in 2005 is ingegaan. Minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft de evaluatie naar het parlement gestuurd.
Zelfstandigen en andere opdrachtnemers kunnen bij de Belastingdienst een VAR aanvragen. De VAR is bedoeld om duidelijkheid te geven over de vraag of de opdrachtgever premies en belasting moet afdragen en of de opdrachtnemer verzekerd is voor de werknemersverzekeringen (ziektewet, werkloosheidswet en Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen). In 2003 bleek dat de VAR in de praktijk onvoldoende zekerheid bood. Opdrachtgevers liepen het risico dat zij achteraf – ondanks het gebruik van een VAR - toch premies en belasting moeten betalen omdat de arbeidsrelatie als dienstbetrekking werd aangemerkt. Daarom zijn de rechtsgevolgen van de VAR in 2005 aanzienlijk uitgebreid als de Belastingdienst de aanvrager als zelfstandig ondernemer of als directeur-grootaandeelhouder beschouwt. Het gebruik van een VAR met uitgebreide rechtsgevolgen levert vanaf 2005 een volledige vrijwaring van loonbelasting en premies voor de werknemersverzekeringen op.
Uit de evaluatie blijkt dat het belang van de VAR fors is toegenomen. Het overgrote deel van de opdrachtgevers eist van hun opdrachtnemers dat zij beschikken over een VAR met uitgebreide rechtsgevolgen. Volgens de bij het onderzoek betrokken organisaties voor zelfstandigen zijn de problemen die in 2003 aanleiding waren voor de wetswijziging vanaf 2005 opgelost. Er worden steeds meer aanvragen voor een VAR ingediend, voor het jaar 2007 betrof dit ongeveer 275.000 aanvragen. Driekwart van de verstrekte verklaringen betreft een VAR met uitgebreide rechtsgevolgen. De VAR geldt maximaal één jaar.
Uit de evaluatie blijkt verder dat er sinds 2005 steeds meer zelfstandigen werken. Een deel van deze toename wordt toegeschreven aan de rechtszekerheid die de nieuwe VAR biedt.