Reactie op IGZ rapport Het resultaat telt! 2006

Kamerstuk | 04-02-2008

De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG

4 februari 2008

CZ/TSZ/2820434

Hierbij zend ik u mijn reactie op het rapport Het resultaat telt! 2006. Het rapport treft u bijgaand aan. Het betreft de analyse van de gegevens die ziekenhuizen hebben verstrekt over 20 indicatoren die betrekking hebben op de uitkomsten van zorg.

Vooraf
Het is nu voor de vierde maal dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) verslag doet van haar jaarlijkse onderzoek naar de prestaties van alle Nederlandse ziekenhuizen. Deze gegevensverzameling is inmiddels een vast onderdeel van het gefaseerd toezicht waarmee de IGZ haar ambitie realiseert om effectief en efficiënt toezicht te houden.
De resultaten geven een beeld van de veiligheid, de effectiviteit en de patiëntgerichtheid van de zorg die ziekenhuizen verlenen. Zij blijken, mede doordat de gegevens op meerdere wijzen in openbare media gepubliceerd worden, een belangrijke stimulans om aandacht te geven aan kwaliteitsverbetering.

Algemene bevindingen
Het instrument “Prestatie-indicatoren” is duidelijk verbeterd. De indicatoren zijn nu scherper gedefinieerd en de interpretatieruimte is afgenomen. In nauwe samenwerking met het veld wordt de ontwikkeling van de basisset voortgezet en zal de IGZ zorgdragen voor tijdige goed gedefinieerde indicatoren, die voldoen aan eisen van relevantie, validiteit en meetbaarheid.
In het meetjaar 2005 waren er nog ziekenhuizen, die geen of slechts gedeeltelijk gegevens konden verstrekken. De IGZ maakte zich over deze achterblijvers nog zorgen. In 2006 leveren nu vrijwel alle ziekenhuizen, per indicator, de gevraagde gegevens. Ik beschouw dat als een belangrijk moment.
De prestatie-indicatoren zijn inmiddels een vast onderdeel van de kwaliteitscyclus van ziekenhuizen. De ziekenhuizen (ook de UMC’s) publiceren deze gegevens allen op één website bij de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). Zij maken deel uit van het Jaardocument maatschappelijke verantwoording.
Ik constateer dat de basisset indicatoren op een breed draagvlak rust. De basisset is een instrument waarmee de IGZ risico’s kan opsporen, bij voorkeur voordat schade aan de patiënten zich heeft voorgedaan.

De IGZ heeft toepassing van dit instrument inmiddels tot standaard werkwijze gemaakt om haar rol als toezichthouder effectief en efficiënt in te kunnen vullen.

Specifieke bevindingen
In hoofdstuk 2 van het rapport beschrijft de IGZ opvallende bevindingen. De belangrijkste hiervan zijn:

Decubitus
De daling van decubitusprevalentie blijft zich voortzetten in het vierde jaar van metingen en is nu 5,3 procent (was 6,2).

Geautomatiseerde beschikbaarheid van medicatiegegevens
De inspectie concludeert dat amper vooruitgang is geboekt ten aanzien van de elektronische beschikbaarheid van medicatiegegevens. Verder constateert de inspectie dat ziekenhuizen geen substantiële vooruitgang hebben geboekt in hun automatisering en dat daarmee de invoermogelijkheden (elektronisch patiëntendossier) ernstig achterblijven.

Ik deel de zorgen van de IGZ en weet mij daarbij gesteund door de Kamer over de noodzaak van een snelle invoering van de eerste twee hoofdstukken van het landelijk elektronisch patiëntendossier en het waarneemdossier huisartsen. Daarbij gaat het erom snelheid te koppelen aan een verantwoorde invoering. Voor de voortgang verwijs ik u naar de regelmatige en recente voortgangsrapportages.

Pijnregistratie
Het aantal ziekenhuizen met een acute pijnservice blijkt verder te zijn toegenomen. Bijna alle ziekenhuizen doen aan postoperatieve pijnmeting. De helft van hen is echter nog niet in staat om daarover ook analyseerbare cijfers te leveren.

Hoewel meer ziekenhuizen pijnregistratie registreren en de uitkomsten ervan betrouwbaar worden, scoort deze indicator nog onvoldoende. Het is dan ook een goede zaak dat de ziekenhuizen het verminderen van “vermijdbare schade door onvoldoende pijnbestrijding” als speerpunt hebben genomen in hun Programma Veilige Zorg Ziekenhuissector. De IGZ zal toezien op de uitvoering van het plan.

Lage volume ingrepen
In 2006 zijn opnieuw vier ziekenhuizen gestopt met het uitvoeren van oesofaguscardiaresecties (OCR) bij slokdarmkanker. De IGZ heeft inmiddels ziekenhuizen die de afgelopen drie jaar stelselmatig minder dan het in de richtlijn genoemde minimum aantal van 10 OCR verrichtten, opgedragen met deze ingreep te stoppen.

Heroperaties
Veel ziekenhuizen hebben een opvallend hoog percentage heroperaties na een colorectale operatie. De IGZ heeft deze ziekenhuizen reeds opdracht gegeven onderzoek te verrichten naar dit hoge percentage.

CVA behandeling
In Nederland is geïntegreerde zorg voor patiënten met een CVA inmiddels volledig ingeburgerd; alle ziekenhuizen melden een stroke service en een stroke unit te hebben.

Vervolgacties
De IGZ zal met de Orde van Medisch Specialisten, de NvZ en de NFU de vervolgacties
bespreken die naar aanleiding van deze bevindingen in dit rapport noodzakelijk zijn. Mede op basis van de initiatieven die ziekenhuizen en wetenschappeljke verenigingen van medisch specialisten zullen nemen, zal de IGZ bepalen op welke wijze zij hierop toezicht houden. Ik heb de IGZ gevraagd om mij hierover nader te informeren.

Samenhang met patiëntveiligheid
Er is uiteraard grote mate van samenhang tussen de basisset en het programma Veilige Zorg Ziekenhuissector. De basisset geeft systematisch informatie over de kwaliteit van zorg. Ze stelt de IGZ in staat om te bepalen waar extra onderzoek naar de kwaliteit en/of veiligheid nodig is.
In het programma Veilige Zorg Ziekenhuissector wordt - naast de verdere uitwerking van het veiligheidsmanagementsysteem - gericht en thematisch gewerkt aan de verbetering van de veiligheid op 10 prioritaire thema’s. Hiervoor worden eveneens indicatoren ontwikkeld om de veiligheid en de verbetering te meten. Indien nodig kunnen die ontwikkelde indicatoren worden toegevoegd aan de basisset. Andersom is het ook mogelijk dat er uit de basissetgegevens behoefte ontstaat aan een gerichte thematische aanpak van een nieuw onderwerp. De onderwerpen voor de thematische aanpak binnen het programma Veilige Zorg Ziekenhuissector kunnen daarop eventueel nog worden bijgesteld.

Samenhang met zorgbrede transparantie
In het kader van de zorgbrede transparantie worden nu indicatoren voor 80 aandoeningen ontwikkeld. Alle partijen kunnen daar gebruik van maken. Instellingen zijn dan in de gelegenheid hun kwaliteit inzichtelijk maken voor cliënten, patiënten en verzekeraars. De IGZ kan besluiten om indicatoren uit het transparantie traject op te nemen in de basisset.

Vergelijking over meerdere jaren
De vraag naar trendanalyses doet zich voor, nu resultaten over vier jaar bekend zijn. De IGZ geeft in haar rapport aan dat dit om meerdere redenen nog moeilijk is. Bij een aantal indicatoren is een vergelijking wel mogelijk. De indicatoren over decubitus, (concentratie van) risicovolle interventies en pijn na operaties komen daarvoor in aanmerking. In de loop van 2008 zal de IGZ de gemeten trends weergeven.

Tot slot
De IGZ zal de komende jaren meer aandacht besteden aan het handhavingstraject bij ziekenhuizen die niet voldoen aan de minimale eisen. In 2007 heeft de IGZ voor het eerst consequenties getrokken uit het gegeven dat een aantal ziekenhuizen structureel niet voldoen aan de richtlijnen van de wetenschappelijke verenigingen. Het ging daarbij om het verrichten van oesofaguscardiaresecties, zoals eerder in deze brief vermeld.

De Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,

dr. A. Klink