Brief aan de Tweede Kamer over veiligheidssamenwerking voetbal EK2008
Naar aanleiding van de mondelinge vragen die zijn gesteld tijdens het AO ter voorbereiding van de JBZ-Raad van 6/7 december 2007, informeer ik u over de stand van voorbereiding van de veiligheidssamenwerking in het kader van het Europees kampioenschap voetbal dat van 7 juni tot en met 29 juni 2008 in Oostenrijk en Zwitserland zal plaatsvinden. Aspecten die te maken hebben met de samenwerking tussen de EU en Zwitserland komen daarbij aan de orde.
Samenwerking met Oostenrijk resp. Zwitserland
Mede gebruik makend van de ervaringen met het WK2006 in Duitsland hebben de organiserende landen van het EK2008 begin 2007 een gezamenlijk “veiligheidsconcept” opgesteld, waarvan internationale samenwerking onderdeel is. In het kader hiervan zijn en worden Europese (informatie-)bijeenkomsten georganiseerd waar Nederlandse veiligheidsautoriteiten aan deelnemen.
Nederland is al in een vroeg stadium betrokken geweest bij het opstellen en uitwerken van de diverse maatregelen, waarbij de ervaringen van EK2000 konden worden ingebracht. Daarnaast maakt Nederland (hoofd CIV) deel uit van een groep Europese experts die de maatregelen van beide organiserende landen heeft getoetst en nadere aanbevelingen heeft gedaan.
Basis voor de veiligheidssamenwerking met beide landen is de Conventie van de Raad van Europa[1] en de afspraken in het kader van Europol en Interpol. Voor wat betreft Oostenrijk gelden bovendien de instrumenten die in het kader van de Europese Unie van toepassing zijn. Ter concretisering hiervan worden thans een aantal gezamenlijke intenties en afspraken omtrent onder meer politiële bijstand en informatie-uitwisseling met zowel Oostenrijk als Zwitserland in de vorm van een “Gemeenschappelijke Verklaring” op schrift gesteld. Een dergelijke document is of wordt ook met andere deelnemende landen afgesloten. Naar verwachting zullen beide verklaringen vóór 1 april 2008 op ministerieel niveau worden ondertekend.
Maatregelen en inzet vanuit Nederland
Medio 2007, dus nog voor de officiële kwalificatie van het Nederlands elftal en het bekend worden van de speelsteden, heeft de Nederlandse Politie een projectteam opgezet voor de landelijke coördinatie en afstemming van de politiële veiligheidsmaatregelen en informatie-uitwisseling met de organiserende landen.
Inmiddels is een nationaal coördinerend overleg gestart met daarin vertegenwoordigd de ministeries en uitvoeringsorganisaties die betrokken zijn bij openbare orde en veiligheid. De maatregelen, procedures en producten, die in dit verband van belang zijn, zullen begin 2008 worden neergelegd in een Leidraad Veiligheidsmaatregelen i.h.k.v. EK2008.
Zoals het er nu voorstaat, zal Nederland ook tijdens dit toernooi politieondersteuning geven aan de organiserende landen. Het betreft vooralsnog een groep van tien spotters, vier geüniformeerde politiefunctionarissen alsmede coördinatoren, liaison en een delegatieleider.
De belangrijkste taak van dit politieteam is het ondersteunen van de lokale politie bij de maatregelen rond wedstrijden van het Nederlands elftal. Contacten leggen met de Nederlandse supporters, hun gedrag beïnvloeden en het adviseren van de lokale politie in de bejegening van de Nederlandse supporters zullen hierin de accenten zijn. Het team zal worden ingezet op de plaatsen waar de Nederlandse supporters te verwachten zijn en/of aanwezig zijn.
De leden van dit politieteam zullen hun taak ongewapend en zonder bevoegdheden uitvoeren.
Gedurende het toernooi wordt voor beide landen een zogeheten Police Information Coördination Center, PICC, ingericht. Naast de liaison van het politieteam zal een liaison van de Dienst Internationale Politiesamenwerking van het KLPD en mogelijk een liaison van de AIVD zitting nemen in het PICC in Bern.
Informatie-uitwisseling en rechtshulp
De niet-persoonsgebonden informatie-uitwisseling naar en van Zwitserland en Oostenrijk ten aanzien van voetbalvandalisme zal plaatsvinden op basis van het Handboek Internationale Politiesamenwerking[2] . Zwitserland heeft daartoe de praktische en organisatorische en voorwaarden uit dit EU-Handboek in zijn voetbalveiligheidssysteem opgenomen.
De overige informatie-uitwisseling geschiedt in het kader van internationale afspraken en regelgeving, zoals via Interpol en Europol.
De in het PICC in Bern gestationeerde Nederlandse liaisons van de verschillende diensten zullen in de informatie-uitwisseling een centrale rol spelen. Met name de liaison van het KLPD zal ondersteuning bieden aan de Oostenrijkse en Zwitserse autoriteiten op het gebied van rechtshulp en politiële informatie-uitwisseling; genoemde tijdelijke liaison van het KLPD zal zich specifiek richten op EK2008-gerelateerde criminaliteit.
Tenslotte zal zoals gebruikelijk aandacht worden besteed aan de veiligheidsaspecten omtrent de “oranje-thuissituatie”. Het mag duidelijk zijn dat de prestaties van het Nederlandse elftal in Zwitserland en - hopelijk - Oostenrijk merkbaar zullen zijn in Nederland. Naar verwachting zullen die effecten vooral een feestelijk karakter hebben. In de lokale driehoek zal gekeken worden naar de wenselijkheid van maatregelen om ongewenste situaties te vermijden of het hoofd te bieden, omdat de kennis van de plaatselijke situatie en de lokale informatiepositie van de politie van cruciaal belang zijn bij het nemen van de juiste maatregelen.
In de genoemde Leidraad Veiligheidsmaatregelen i.h.k.v. EK2008 worden procedures ten aanzien van de informatie-uitwisseling opgenomen die moeten garanderen dat de lokale driehoek adequaat kan inspelen op situaties die zich kunnen voordoen.
DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES
Mevrouw dr. G. ter Horst
Europese Conventie van 19 augustus 1985 inzake gewelddadigheden door en wangedrag van toeschouwers rond sportmanifestaties en in het bijzonder rond voetbalwedstrijden
[2]Resolutie van de Raad van 4 december 2006 betreffende een geactualiseerd handboek met aanbevelingen voor de internationale politiesamenwerking en maatregelen ter voorkoming en bestrijding van geweld en ongeregeldheden rond voetbalwedstrijden met een internationale dimensie waarbij tenminste één lidstaat is betrokken.