Centrum voor Merk en Communicatie
Speech door de staatssecretaris van Economische Zaken, drs. Frank Heemskerk, tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van het Centrum voor Merk en Communicatie, Amsterdam, 14 januari 2008.
Dames en heren,
Om te beginnen natuurlijk: een heel gelukkig en geïnspireerd nieuw jaar! Ik moet daar altijd er aan wennen, aan zo'n nieuw jaar. Aan het feit dat je opeens steeds 2008 moet schrijven in plaats van 2007. Aan het feit dat gebeurtenissen van krap drie weken geleden opeens "vorig jaar" zijn.
Zo is het pas zes weken geleden maar dus vorig jaar dat de film Alleman van Bert Haanstra gekozen werd tot beste documentaire van Nederland sinds 1945 (en dat was alweer in de vorige eeuw!). Een portret van de Nederlandse samenleving, vastgelegd met een verborgen camera.
De Nederlandse rijtjeshuizen komen voorbij, net als voetbalsupporters, de koeienhandel op de markt, schaatsen op dichtgevroren riviertjes op Friese doorlopers, en dagjes met de familie op het strand. De eigenaardige, onpeilbare, maar altijd interessante Nederlanders waar we allemaal zo van houden. In het buitenland was de film ook een succes, onder de titel The Human Dutch.
Maar of het reclame was voor Nederland, of het een vroege versie was van Holland Branding, dat betwijfel ik. Het verschil met het filmpje dat ik u net liet zien is een gapend gat. Niet alleen vanwege de kleuren en het tempo, maar zeker vanwege de gekozen onderwerpen.
Ons 'merk' is tegenwoordig niet langer de Friese doorloper maar de klapschaats, geen Zeeuws meisje maar Victor en Rolf, geen molens en grachtenpanden maar Rem Koolhaas, geen tulpen maar The Greenery, geen Abe Lenstra maar het beste voetbalgras. Ons merk staat voor: internationaal, innovatief, grote projecten en gezamenlijkheid. Dat is waar we goed in zijn, maar ook: waar we steeds beter in moeten worden. Voor onszelf en voor de verkoop en onze concurrentiepositie.
Niet voor niets streeft dit kabinet in haar beleidsprogramma naar "Een innovatieve, concurrerende en ondernemende economie". Kennis, innovatie, creativiteit en ondernemerschap zijn de sleutels. Niet alleen voor economische groei maar zeker voor de bij-effecten: welvaartsgroei en de oplossing van maatschappelijke vraagstukken. Niet alleen in eigen land maar ook over de grens, in Europa en de rest van de wereld. Vraagstukken rond mobiliteit, veiligheid, zorg, onderwijs, duurzaamheid, sociale samenhang.
Dames en heren!
Ik zei het al: creativiteit is één van de sleutels om dit soort vraagstukken op te lossen. Creativiteit van de overheid én van het bedrijfsleven. U weet als geen ander dat creativiteit een begrip is dat verschillende disciplines en talenten omvat. Niet alleen grondstoffen en tastbare producten, maar juist ook informatie, verbeelding en ideeën vertegenwoordigen in deze postindustriële tijd een belangrijke economische waarde.
Een creatief product heeft duizenden mogelijke vormen. Een foto of een film, een woord of een verhaal, een game of een muziekstuk. Vormen die ieder een eigen publiek, een eigen doelgroep entertainen, overtuigen, informeren of aantrekken. De snelle opmars van internet en ICT hebben van de creatieve sector een van de snelst groeiende in de wereld gemaakt. Veel van de snel groeiende bedrijven van de laatste jaren zijn tv-producenten, uitgevers, animators en ontwerpers van games, software-ontwikkelaars en telecombedrijven.
Om al deze creativiteit, al deze vormen en gedachten, om te zetten in economisch succesvolle producten en diensten - daarvoor is goed ondernemerschap noodzakelijk. Maar wat is dat dan, een goede ondernemer? Wat mij betreft is een goede ondernemer iemand die iets tot stand kan brengen uit bijna niets, die bereid is om risico's te nemen en niet bang is voor vernieuwing.
Ook dat weet u als geen ander. Want de Nederlandse communicatiesector, uw sector, is niet voor niets in de internationale top drie terecht gekomen (na Londen en New York)! Naast ondernemerschap helpt het dat Nederland een goed, open en tolerant klimaat heeft voor creativiteit. Mede daarom maken bureaus in Nederland campagnes voor wereldmerken als Adidas en Coca Cola.
Door uw ervaring, door uw durf en creativiteit, is uw bijdrage aan de economische ontwikkeling van Nederland en aan de verkoop van het merk Nederland van groot belang. Niet alleen voor de grote multinationals, de kroonjuwelen, maar juist ook voor het midden- en klein bedrijf, dat een zeer belangrijk deel vormt van onze economie, voor de starters en vernieuwers, de fietsenmaker van gisteren, de TomTom van vandaag en voor wie weet wat van morgen.
Uw bijdrage is hard nodig omdat leveranciers van consumptiegoederen en diensten het steeds moeilijker vinden om enkel te concurreren op prijs en kwaliteit. "Doe maar gewoon" is niet meer genoeg om producten nationaal en internationaal aan de man te brengen. Verkopen doe je door slim in te spelen op een bepaalde levensstijl of op bepaalde culturele waarden.
Denk aan bijvoorbeeld Philips en Unilever. Zij spreken steeds meer de taal van het intuïtieve en esthetische. Ze combineren ondernemerschap, technologie, wetenschap, creativiteit en sociaal-culturele aspecten en weten zich daarmee positief te onderscheiden, ook internationaal. Dat is voor een groot deel uw werk, uw bijdrage aan onze moderne, concurrerende economie.
Dames en heren!
Creativiteit kun je niet afdwingen, maar je kunt er wel het juiste klimaat voor scheppen. Daar ligt een rol voor het bedrijfsleven maar ook voor de overheid. Daarom faciliteert het Rijk de creatieve sector die zich concentreert in de Noordvleugel van de Randstad met steun voor onder andere de PICNIC Cross Media Week, De Nederlandse Gamedagen, Amsterdam Fashion City en de September Designmaand.
Maar de overheid moet ook zorgen voor een juiste afweging van bedrijfs- en consumentenbelangen. In dit kader moet u ook mijn inspanningen zien om via het "bel-me-niet" register de irritatie van over ongewenste telefoontjes terug te dringen. Dit geldt eveneens voor onnodig lange wachttijden voor 0900 nummers, en voor de discussie over reclame voor alcohol, tabak, snoep, etcetera. Laat het daarbij duidelijk zijn dat ik een groot voorstander van goed werkende zelfregulering. Maar als dat niet of onvoldoende werkt, dan moeten we andere maatregelen nemen.
Ik ben daarom blij dat ik over deze zaken onlangs een zeer open gesprek heb gehad met het bestuur van het CMC. Ik heb daarbij aangegeven het aanspreekpunt voor de commerciële communicatiesector te willen zijn. Ik heb de CMC denktank-in-oprichting uitgenodigd om mee te denken over de thema's "Holland Branding" en "Europa". Ook het Innovatieplatform heeft Holland Branding als één van zijn speerpunten benoemd. Wat vooral belangrijk is, is dat we het economische imago van Nederland gericht en consistent, en dus ook samen, uitdragen. U heeft daar zonder enige twijfel heel creatieve en constructieve ideeën over. Ik zie daarom erg uit naar uw ideeën die ik via de CMC denktank zal vernemen!