Persverklaring Commandant der Strijdkrachten
Onderstaand de volledige tekst zoals uitgesproken door de Commandant der Strijdkrachten tijdens de persbriefing naar aanleiding van het sneuvelen van de 20-jarige soldaat der eerste klasse Wesley Schol en de 22-jarige korporaal Aldert Poortema in Afghanistan.
Afgelopen nacht heb ik U gemeld dat in Uruzgan in de omgeving van Deh Rawod twee Nederlandse en twee Afghaanse militairen bij gevechtshandelingen om het leven zijn gekomen. Ook heb ik U gemeld dat in de buurt van dat incident een andere Nederlandse militair gewond is geraakt. Deze gewonde militair, Soldaat Marc van de Kuilen, verkeert thans niet in levensgevaar maar helaas hebben wij niet kunnen voorkomen dat zijn beide benen moesten worden geamputeerd.
Hoewel nog steeds niet alle feiten bekend zijn en één en ander nog moet worden onderzocht, is de toedracht van de gevechten waarbij de vier militairen omkwamen duidelijker geworden. Na een redelijk rustig verloop tijdens de daglichturen, ontstond na het invallen van de duisternis, een onoverzichtelijke situatie. Een situatie waarbij een aantal intensieve vuurcontacten plaatsvonden.
Nu is gebleken dat zich tussen de ontplooide Nederlandse eenheden ook OMF bevonden waarop werd gevuurd. Daarnaast waren de weersomstandigheden slecht, waardoor het soms niet mogelijk was om vanuit de lucht ondersteuning te leveren. In die situatie kwam één van onze eenheden onder vijandelijk vuur, waarbij de eerder genoemde militair gewond raakte.
Ongeveer gelijktijdig met dit incident sneuvelden twee Nederlandse militairen, de Korporaal Aldert Poortema en de Soldaat der eerste klasse Wesley Schol, op een locatie een kilometer ten noorden hiervan. Ik vind het verschrikkelijk om u te moeten meedelen dat het zeer waarschijnlijk is dat zij door eigen vuur om het leven zijn gekomen.
De toestand waaronder dat gebeurde is nog niet helemaal duidelijk, maar wel is al zeker dat de duisternis, de weersomstandigheden en de onoverzichtelijke situatie van invloed zijn geweest.
Ook moet ik U melden dat is vast komen te staan dat later op die avond, op dezelfde locatie waar de gewonde is verzorgd ook de twee Afghaanse militairen, die niet herkenbaar in uniform waren gekleed, door Nederlands geweervuur om het leven zijn gekomen. De omstandigheden waaronder dit gebeurde en die de Nederlandse militairen de aanleiding gaven het vuur te openen worden onderzocht.
De minister van defensie zal morgen de Tweede Kamer informeren over de gebeurtenissen van de afgelopen 24 uur.
Deze verschrikkelijke berichten hebben op ons allen een diepe indruk gemaakt. Het verlies van collega’s is tragisch; het moeten constateren dat dit mogelijk door eigen vuur is gebeurd, is niet in woorden uit te drukken. De families van de twee omgekomen Nederlandse collega’s zijn hierover geïnformeerd. Onze gedachten zijn bij hen.
Defensie doet er alles aan om naar aanleiding van deze tragische ontwikkelingen de families bij te staan. Ook zullen wij de militairen die bij deze incidenten betrokken zijn, alle nodige zorg en steun geven. Zij zullen ter plaatse worden opgevangen.
De komende dagen zal nader diepgaand onderzoek vast moeten stellen hoe een en ander precies is gegaan en de situatie waarin de incidenten hebben plaatsgevonden. De Koninklijke Marechaussee is dit onderzoek al begonnen. Zoals gebruikelijk doet zij dit in opdracht van het Openbaar Ministerie. Defensie heeft inmiddels contact gehad met de Hoofdofficier van Justitie en aangeboden, indien nodig, extra mensen van het Openbaar Ministerie naar het gebied te brengen. Zelf heb ik een eigen uitgebreid onderzoek gelast naar de exacte toedracht van deze incidenten.
Het is van het allergrootste belang dat we vaststellen wat er precies is gebeurd, vooral voor de nabestaanden, maar ook voor onszelf en onze collega’s in Afghanistan.
Commandant der Strijdkrachten
Generaal D.L. Berlijn