Eigen bijdrage AWBZ
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
MEVA/AEB-2822793
20 december 2007
Inleiding
In het debat gisteren is er vanuit uw Kamer met instemming gereageerd op het principe van uniformering van de verschillende eigenbijdrageregelingen die nu nog voor de intramurale AWBZ-zorg naast elkaar worden gehanteerd. Daardoor zijn de afgelopen jaren aan verzekerden met gelijke inkomens verschillende bedragen voor de eigen bijdrage AWBZ in rekening gebracht. Op 1 januari wordt deze situatie beëindigd. De categorie verzekerden die de afgelopen jaren soms honderden euro’s minder heeft betaald dan op grond van hun inkomenssituatie en de huidige regeling aan de orde zou zijn, gaat dan een eigen bijdrage betalen die vergelijkbaar is met die van de verzekerden die al langer onder de huidige regeling vallen. Ik hecht er aan nog eens te benadrukken dat er geen sprake is van een nieuwe eigenbijdrageregeling. De huidige regeling zal met ingang van 1 januari 2008 ook worden toegepast voor de verzekerden die tot dan toe onder de ‘overgangsmaatregel’ vielen. Het gaat bij ca 23.000 mensen om een stijging van meer dan euro100 per maand als gevolg van het beëindigen van deze overgangsmaatregel.
Het late moment waarop de nieuwe bedragen aan de verzekerden konden worden gemeld, maakt het problematisch voor de verzekerden om het bestedingspatroon aan te passen aan de hogere eigen bijdrage. Dat vind ik een belangrijk aspect en ook uw Kamer heeft dat gisteren aangegeven. Bovendien indiceerden de meest recente cijfers van het CAK, die vorige week beschikbaar kwamen, ook voor mij onverwachts, dat er meer mensen een hogere eigen bijdrage gingen betalen dan ik tot dan toe had verondersteld. Bovendien was de verhoging ook forser dan voorzien. Om die reden ben ik nagegaan welke mogelijkheden er zijn voor een geleidelijker gewenningstraject waarbij gedurende de eerste vier maanden van 2008 een gehele of gedeeltelijke gewenningsbijdrage zou worden gegeven voor de gestegen eigen bijdrage.
Het heeft mijn voorkeur om deze gewenning zo simpel mogelijk te doen. Een automatische aanpassing ligt dan voor de hand. Dit zal dan via dezelfde instantie moeten lopen die de bijdrage int, het Centrale Administratiekantoor (CAK). Extra voordeel is dat via deze route voor de cliënt de gewenning automatisch gebeurt.
Zoals ik gisteren reeds in het Algemeen Overleg heb aangegeven, is de geautomatiseerde uitvoering hiervan helaas niet mogelijk. Om die reden heb ik verkend op welke wijze, met een uiterste inspanning, een handmatige oplossing kan worden gevonden voor de bovengenoemde gewenningsperiode. Gisteren heb ik aangegeven dat dat bij alleen bij een beperkte groep verantwoord kan plaatsvinden (de groep die meer dan euro 500 per maand meer moeten betalen). Vandaag heb ik in spoedoverleg met onder andere het CAK en een gemeente opnieuw bekeken of met nog meer krachtsinspanningen een grotere groep bereikt kan worden.
Ik ben tot de volgende conclusie gekomen. Ik voer een gewenningsregeling in van maximaal vier maanden. Bijdrageplichtigen die onder het oude regime vielen en die een stijging van meer dan euro 100 ervaren, komen in januari en februari in aanmerking voor een gewenningsbijdrage. Ik maximeer dus in januari en februari de stijging van de eigen bijdrage op euro 100. De stijging boven dit bedrag wordt gerestitueerd. In materiële zin is dus sprake van een toeslag voor deze categorie verzekerden. In maart en april wordt de stijging gemaximeerd op euro 250. Bijdrageplichtigen met een stijging van de eigen bijdrage die hoger is dan euro 250 ontvangen dus ook in die maanden nog een restitutie. De gewenningsbijdrage is een correctie op de maandelijkse nota die handmatig zal worden toegepast. Op 1 mei zal de gewenningsperiode derhalve aflopen.
Concreet betekent dit dus dat iemand met bijvoorbeeld een eigen bijdrage van euro 90 in 2007 en een nieuwe eigen bijdrage van euro 525 in januari en februari een maandelijkse gewenningsbijdrage zal ontvangen van euro 335 (dit is het verschil tussen euro 525 en (euro 90 + euro 100)). In materiële zin betaalt deze verzekerde dan dus een eigen bijdrage van euro 190 per maand. In maart en april bedraagt de gewenningsbijdrage euro 185 per maand. De verzekerde betaalt in die maanden dus een eigen bijdrage van euro 340 (euro 90 + euro 250). Vanaf mei betaalt deze verzekerde dan een eigen bijdrage die gelijk is aan de eigen bijdrage die verzekerden onder de huidige regeling met een vergelijkbaar inkomen betalen. Daarbij zie ik twee mogelijke routes, te weten gewenning via een gemeentelijke route en een route via het CAK.
Variant: gewenning via de gemeente
Een variant die ook in de Kamer is geopperd betreft de mogelijkheid om de gewenning aan de hogere eigen bijdrage via de gemeente te laten verlopen. Omdat de bijdrage nu op het actuele inkomen wordt bepaald, kunnen de verzekerden zich melden bij het gemeenteloket. Indien zij de twee beschikkingen (2007 en 2008) kunnen overleggen, kan de gemeente het verschil uitrekenen.
Omdat de gemeenten naar verwachting het onderscheid niet kunnen maken tussen een stijging als gevolg van het beëindigen van de overgangsmaatregel en een stijging binnen het kader van de huidige regeling, is de groep die bij de gemeente kan aankloppen fors groter. Het budgettaire beslag van deze variant is potentieel circa euro 50 mln.
De gemeenten zullen op declaratiebasis achteraf moeten worden gecompenseerd vanuit de begroting van VWS, door middel van een specifieke uitkering. Over deze variant heeft slechts met één gemeente een oriënterend overleg plaatsgevonden. De gemeente heeft aangegeven dat dit een uiterst complexe operatie zal zijn, bijvoorbeeld in verband met verschillende gemeentelijke verordeningen waardoor het bereik van de regeling wordt ingeperkt. In deze variant zal de bijdrageplichtige zelf actief om de gewenningsbijdrage moeten vragen, hetgeen ook gevolgen kan hebben voor het niet-gebruik.
Variant: gewenning via het CAK
Gewenning aan de hogere bijdrage is ook mogelijk via het CAK door een handmatige aanpassing van de maandelijkse bijdrage.
De handmatige correctie (exclusief uitvoeringskosten CAK), volgens bovenstaande principes, kost ca euro 20 mln. In deze variant is het mogelijk de gewenningsbijdrage alleen te richten op die mensen die onder de overgangsmaatregel vallen, ca. 23.000. Blijft de gewenning beperkt tot deze doelgroep, is compensatie waarschijnlijk nog mogelijk in januari. Het CAK informeert de bijdrageplichtige en draagt zorg voor de toepassing van de gewenningsbijdrage.
Tot slot
Ik hecht er nogmaals aan te benadrukken dat wij geen verschil van inzicht hebben in de wenselijkheid dat mensen met gelijke inkomenssituaties gelijke bijdragen betalen. Het aflopen van het overgangsregime wordt dan ook breed gesteund. Ik heb echter ook oog voor de relatief korte gewenningsperiode vanwege het laat in het jaar beschikbaar komen van de nieuw berekende eigen bijdrage. Om die reden geef ik gehoor aan de ook in uw Kamer levende wens om de stijging van de eigen bijdragen geleidelijker te laten verlopen via een regeling via het CAK. Gegeven de korte voorbereidingstijd en gegeven de handmatige uitvoering, zal de uitvoering wel risico’s met zich meebrengen. Vanzelfsprekend zal ik in nauw overleg met het CAK blijven om dit proces zorgvuldig te laten verlopen.
Mijn ministerie heeft vandaag overleg gevoerd met cliëntenorganisaties en het CAK over de wijze waarop we de betrokkenen hierover informeren en de voorlichting op elkaar kunnen afstemmen.
De Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
mw. dr. J. Bussemaker