Kabinet bindt strijd aan met schulden
Kredietreclames op tv en internet moeten worden voorzien van een waarschuwing. Het kabinet verandert daartoe de wet om consumenten zo bewust maken van de gevaren: veel mensen gaan te makkelijk leningen aan. De maximale boete bij overtreding van de reclameregels gaat omhoog naar 1 miljoen euro.
Het verplichten van waarschuwingszinnen bij leenreclames is onderdeel van een breed scala aan maatregelen die het kabinet neemt om het aantal mensen met problematische schulden terug te dringen. Zo wordt het moeilijker gemaakt langdurig rood te staan bij de bank. Ook wordt de toets om in aanmerking te komen voor een lening verscherpt.
Dat staat in een brief die staatssecretaris Aboutaleb (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) namens het kabinet aan de Tweede Kamer stuurt. Daarmee wordt ook de evaluatie van de kredietregels, die minister Bos (Financiën) heeft laten opstellen, aan de Tweede Kamer aangeboden.
Het kabinet wil problematische schulden op drie manieren voorkomen: meer bewustwording bij het publiek dat lenen risico’s met zich meebrengt, strengere regels voor kredietverstrekkers en betere hulp aan mensen die eenmaal in de problemen zitten.
Steeds meer mensen hebben moeite hun leningen af te lossen. Meer dan 100 duizend huishoudens hebben betalingsachterstanden. Zij doen daarom steeds vaker een beroep op de schuldhulpverlening. Schulden worden vaak een probleem doordat mensen te makkelijk leningen aangaan, of doordat ze door bijvoorbeeld scheiding, werkloosheid of het overlijden van een partner niet meer in staat zijn hun leningen af te lossen.
Problematische schulden verhinderen mensen vaak om actief mee te doen aan de maatschappij. Ook kan het leiden tot armoede en huisuitzettingen.
Het kabinet verbiedt kredietreclames als zodanig niet. Wel worden reclames verboden waarin wordt geadverteerd met de mogelijkheid om een krediet te krijgen zonder de kredietregels goed toe te passen.
Kredieten
De norm om te bepalen wanneer iemand kredietwaardig genoeg is om een lening aan te verstrekken, wordt aangescherpt. Kredietverstrekkers moeten voortaan vooraf vaststellen of iemand voldoende inkomen overhoudt om in zijn levensonderhoud te voorzien, na aftrek van de rente en aflossing van de lening.
De maximale boetes voor het overtreden van de nieuwe regels voor kredietwaardigheid en leenreclames gaan omhoog: van 30 duizend naar 1 miljoen euro. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) controleert de naleving van de regels.
Kredietverstrekkers krijgen hulp bij het hanteren van de kredietwaardigheidstoets. Zo komt er een apart register voor betalingsachterstanden bij verhuurders, energiebedrijven en sociale diensten: het Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS). Hiermee kan een kredietverstrekker sneller nagaan of iemand die een lening aanvraagt die ook kan aflossen. Het LIS wordt later uitgebreid met andere schulden. Om de kwaliteit van het LIS te kunnen garanderen, krijgt het onder voorwaarden toegang tot gegevens uit de Gemeentelijke Basisadministratie. Hetzelfde geldt voor het Bureau Kredietregistratie (BKR).
Het kabinet heeft met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) afgesproken dat gemeenten minder vaak zogeheten leenbijstand verlenen. ,,Wie bijvoorbeeld een nieuwe koelkast nodig heeft en die niet kan betalen, moet die koelkast gewoon krijgen. Een bijstandsgerechtigde kan een lening voor zo’n apparaat niet aflossen,’’ aldus Aboutaleb.
Roodstand
Het kabinet gaat rood staan bij de bank ontmoedigen. Wanneer iemand langer dan één maand rood staat, valt dat voortaan ook onder de kredietregels van de Wet op het financieel toezicht. De kredietverstrekker moet dan bijvoorbeeld de kredietwaardigheidstoets uitvoeren. Dat kan ertoe leiden dat iemand niet meer rood kan staan. Het kabinet wil zo voorkomen dat consumenten die moeilijk leningen kunnen afsluiten als uitwijkmogelijkheid rood gaan staan. Dezelfde strenge regels gaan gelden voor creditcards en klantenkaarten.
Daarnaast kondigt het kabinet nog een aantal andere maatregelen aan die moeten voorkomen dat mensen zich te makkelijk in de schulden steken. Zo onderzoekt de AFM of de kwaliteit van het advies voor het afsluiten van hypotheken adequaat is.
Schuldhulpverlening
Tot slot neemt het kabinet maatregelen om de schuldhulpverlening te verbeteren. Zo moet het voor schuldeisers aantrekkelijker worden om mensen die in financiële problemen terecht zijn gekomen zonder tussenkomst van de rechter te helpen bij het aflossen van hun schulden. Daarnaast wordt onderzoek verricht naar de effectiviteit en kwaliteit van de schuldhulpverlening. Op basis van de uitkomsten van dat onderzoek wordt bekeken welke verdere maatregelen nodig zijn.
Al eerder dit jaar is een grote overheidscampagne gestart om mensen te waarschuwen tegen het te makkelijk aangaan van schulden: Blijf positief. De campagne wijst mensen erop dat zij voorzichtig moeten omspringen met het aangaan van leningen en wijst mensen met schulden tevens de weg naar hulp bij het oplossen van schulden.