Rapport samenloopsignalen raadsleden
Hierbij bied ik u aan, mede namens de minster van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, een rapport van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) inzake een onderzoek naar overtreding van wet- en regelgeving door gemeenteraadsleden. Ik acht dit onderzoek maatschappelijk relevant omdat raadsleden zich er in hun doen en laten van bewust dienen te zijn een voorbeeldfunctie te bekleden.
Om snel in te kunnen spelen op actuele handhavingvraagstukken vanuit het UWV, de politiek of de media, beschikt het UWV over projectmatig werkende teams die themagericht ingezet kunnen worden. In de periode juni 2006 tot en met april 2007 heeft het UWV een onderzoek verricht naar overtreding van de inlichtingenplicht onder gemeenteraadsleden met een UWV-uitkering. Het betreft uitkeringen op grond van zowel de Werkloosheidswet als diverse arbeidsongeschiktheidswetten.
Uitkeringsgerechtigden zijn verplicht om aan het UWV opgave te doen van alle feiten en omstandigheden waarvan duidelijk is dat deze van invloed kunnen zijn op de hoogte van en het recht op een uitkering. Het tijdsbeslag en de inkomsten als gemeenteraadslid vallen onder deze feiten en omstandigheden. Overtreding leidt tot een administratieve sanctie of tot een verplichte aangifte bij de officier van justitie indien de benadeling meer dan euro 6.000 bedraagt.
Uit de rapportage blijkt dat van alle 10.047 actieve raadsleden in Nederland 10% een UWV uitkering ontvangt (1012 raadsleden). Bij 195 raadsleden (19% van het aantal raadsleden met een uitkering) was sprake van overtreding van de wettelijke inlichtingenplicht. In een meerderheid van de gevallen heeft overtreding niet geleid tot te veel betaling van uitkering (geen benadeling fondsen). In deze gevallen kon volstaan worden met een schriftelijke waarschuwing. Het UWV gaat de ten onrechte betaalde uitkeringen terugvorderen.
Ik vind de bevindingen van het UWV zorgwekkend, ook al sluit ik niet uit dat de wijze van informatievoorziening over de rechten en plichten van uitkeringsgerechtigde raadsleden mede debet kan zijn aan de geconstateerde regelovertreding. Raadsleden krijgen geen salaris maar een vergoeding als compensatie voor mogelijke inkomensderving met daarnaast een vergoeding voor gemaakte onkosten, scholing en vorming.
Het ontvangen van een uitkering en een raadsvergoeding is bij de voorlichting een onderbelicht aspect.
De wijze van informatievoorziening ontslaat betrokkenen niet van de verplichting zich aan de regels te houden. Wel heb ik in samenwerking met mijn ambtgenoot van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, het UWV en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een voorlichtingsdocument opgesteld waarin specifieke informatie voor uitkeringsgerechtigde raadsleden is opgenomen.
Genoemd voorlichtingsdocument zal op korte termijn, met het rapport van het UWV, aan alle gemeenteraden in Nederland worden gezonden.
De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
(J.P.H. Donner)