Brief aan Tweede Kamer over het in de toekomst maken van pasfoto's aan de balie van gemeenten

Kamerstuk | 26-09-2007

Vorig jaar, op 26 augustus 2006, is de generatie elektronische reisdocumenten (GeR) ingevoerd. Deze reisdocumenten bevatten niet alleen een foto die zicht-baar is op het document (de traditionele pasfoto) maar ook een gezichtsopname die wordt opgeslagen in de (contactloze) chip, die in het document is opgeno-men. De eisen voor de foto en gezichtsopname in de reisdocumenten worden in internationale gremia opgesteld. Dat gebeurt met name door de International Civil Aviation Organisation (ICAO). Voor de elektronische reisdocumenten heeft ICAO zich daarvoor gebaseerd op een standaard die ISO heeft opgesteld, te weten ISO/IEC 19794-5. Het voldoen aan de ISO-standaard is verplicht. Dat is geregeld in de Verordening (EG) nr. 2252/2004 van de Raad van 13 december 2004 betreffende normen voor de veiligheidskenmerken van en biometrische gegevens in door de lidstaten afgegeven paspoorten en reisdocumenten (Pb EU L 385) én de door de Europese Commissie vastgestelde technische specificaties.

Het voldoen aan de eisen luistert sinds de invoering van de elektronische reisdocumenten nauwer dan in het verleden. De reden daarvoor is dat de gezichtsopname in de chip bedoeld is voor onder meer geautomatiseerde gezichtsvergelijking. De eisen zijn namelijk geënt op de programmatuur die door leveranciers wordt geleverd om de geautomatiseerde gezichtsvergelijking te kunnen maken. De kans op een succesvolle geautomatiseerde verificatie is het grootst als de gezichtsopname aan die eisen voldoet.

Sinds de invoering van de elektronische reisdocumenten houdt het ministerie van BZK nauwlettend de kwaliteit van de foto’s die worden gebruikt voor het aanvragen van reisdocumenten in de gaten. Daarover wordt intensief gesproken met de uitgevende instanties, waaronder de gemeenten. Er is recent (opnieuw) aan gemeenten gevraagd (in casu aan 40 gemeenten die deel uit maken van de klankbordgroep reisdocumenten) hoeveel foto’s thans worden afgekeurd. Uit de antwoorden komt een gevarieerd beeld naar voren. Er zijn gemeenten waar de afkeur gering is (dat wil zeggen een paar %), maar er zijn ook gemeenten waar 10 en zelfs 15% van de foto’s niet voldoen aan de eisen. Voldoet de foto niet aan de eisen dan moet de gemeente de betreffende burger opnieuw naar de fotograaf sturen om een foto te laten maken die wel voldoet. De burger moet daarna terug naar de gemeente. De kans dat ook die foto niet voldoet is dan nog steeds niet uitgesloten.

Het kabinet heeft in het Beleidsprogramma aangekondigd dat de gezichtsopname aan het loket van de uitgevende instanties van de reisdocumenten gemaakt zal kunnen gaan worden. Het maken van de gezichtsopname aan de balie biedt de burger de nodige voordelen. Allereerst natuurlijk, omdat burgers niet meer naar twee instanties moeten (de fotograaf én de gemeente) om een reisdocument aan te vragen. Daarnaast komt deze maatregel de betrouwbaarheid (tegengaan van look alike fraude) ten goede. Andere lidstaten van de Europese Unie zijn inmiddels al overgegaan tot het maken van een gezichtsopname aan het loket van de uitgevende instanties. Zweden en Portugal werken hier al mee. De ambtenaren die dat werk doen zijn, net als in Nederland het geval zal zijn, daarvoor opgeleid en worden bij het maken van de gezichtsopname ondersteund door programma-tuur die een aantal van de eisen controleert. Er is daarom geen reden om aan te nemen dat de gemeenteambtenaren hier niet succesvol mee zouden kunnen werken. Het is van belang om hier aan toe te voegen dat de gemeenten ook positief staan tegenover het voornemen van het kabinet om de gezichtsopname aan het loket te laten maken. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft zich hier (zie bijgaand persbericht van 3 juli 2007) duidelijk over uitgelaten.

Het voornemen om de gezichtsopname aan de balie van de gemeenten te gaan maken is niet nieuw. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijks-relaties heeft op ambtelijk niveau regulier contact met belangenorganisaties van beroepsfotografen. Over het feit dat het maken van de gezichtsopname aan de balie van de uitgevende instanties van de reisdocumenten een optie was, is het ministerie van BZK steeds duidelijk geweest. Dat is in antwoord op kamervragen gesteld¹, maar ook in het overleg met de fotobranche. Als illustratie hiervan dient het overleg van 2 november 2005 toen op de vraag van de Fotografenfederatie hoe toekomstvast het inscannen van de pasfoto is, door het ministerie van BZK geantwoord is dat er geen garanties konden worden gegeven voor het aantal jaren dat de (fysieke) pasfoto nog gebruikt zou worden voor het aanvraagproces van de reisdocumenten. Ook vertegenwoordigers van Prontophot en van de Stichting Nederlandse Fotovakhandel waren bij dit overleg aanwezig.

1) Vragen van de Tweede Kamerleden Gerkens en Irrgang (TK, vergaderjaar 2005-2006, Aanhangsel, nr, 2058

Voordat het Beleidsprogramma werd gepresenteerd heeft geen nieuw overleg plaatsgevonden met vertegenwoordigers van de fotobranche. Wel is de fotobranche onmiddellijk na de presentatie van het Beleidsprogramma geïnformeerd. Ik heb er begrip voor dat de aankondiging in het Beleids-programma binnen de fotobranche tot onrust heeft geleid die ook door de branche op allerlei manieren kenbaar is gemaakt. Op korte termijn zal ik met zowel de Stichting Nederlandse Fotovakhandel als met de Fotografenfederatie spreken over de onrust die is ontstaan en de vragen die men naar aanleiding daarvan heeft in mijn richting.

Wat betreft de vraag naar de omvang van de besparing van de administratieve lasten het volgende. De burger bespaart zich door het maken van de foto aan de balie van de gemeente de tijd die het neemt om naar de fotograaf te gaan om een foto te laten maken. Berekend is dat de burger - elke keer dat hij een foto laat maken – circa 30 minuten kwijt is.

Het maken van de foto aan de balie van de gemeente, maar ook de invoering van de vingerafdrukken (conform de verordening van de Europese Unie) leiden tot een aanpassing in het aanvraag- en uitgifteproces. Er zal daarom een bandbreedte-onderzoek worden uitgevoerd bij de gemeenten. In een bandbreedte-onderzoek wordt precies nagegaan hoe lang het aanvraag- en uitgifteproces duurt. De duur van het aanvraag- en uitgifteproces wordt vervolgens vertaald in de leges die de gemeenten maximaal mogen heffen voor de reisdocumenten. Dat bepaalt dan samen met de rijksleges de maximale prijs van het paspoort en de Nederlandse identiteitskaart.

DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES,

drs. A.Th. B. Bijleveld-Schouten