Spreekpunten bij opening Week van de Smaak

Toespraak | 24-09-2007

Dames en heren,

Aardbeien met peper. Kunt u zich er iets bij voorstellen? Pierre Wind wel, want die heeft dit gerecht kinderen voorgeschoteld, tijdens de allereerste smaakles op een basisschool. En raad eens wat? Ze vonden het nog lekker ook! Smaken verschillen.

Smaaklessen. Waarom stopt LNV geld in smaaklessen? Waarom willen we dat mensen, en met name kinderen, zich bewust zijn van de herkomst van hun voeding? Omdat we merken dat steeds meer mensen opgroeien tussen glas, steen en staal. En vervreemd raken van platteland en natuur. Loop een willekeurige basisschool binnen en vraag waar de melk vandaan komt. Of de kipnugget uit hun Happy Meal; de spies van de barbecue. Tien tegen een luidt in een aantal gevallen: uit de supermarkt. Of van het loket waar je met de auto langs rijdt. Ik vind dat dat niet kan. Ik vind dat kinderen moeten weten dat melk van de koe komt. En de salami-schijfjes op de pizza van het varken.

En ik wil nog een stap verder gaan. Ik vind niet alleen dat kinderen moeten weten waar hun voedsel vandaan komt, ik vind ook dat ze moeten weten welke dingen gezond zijn om te eten en welke niet. Ze moeten weten dat verse jus d'orange gezonder is dan cola. Dat magere yoghurt beter voor je is dan chocoladevla.

En als ik dan toch bezig ben, ik vind zelfs dat kinderen iets moeten weten van de wereld achter hun voedsel. Want door wat je in je mond stopt, beïnvloed je een reeks van gebeurtenissen. Niet alleen je eigen gezondheid, maar ook dierenwelzijn, milieu, natuur en wereldhandelproblematiek. Dit alles - de herkomst van het voedsel, wat gezond is en niet, en de wereld achter het voedsel -, wil ik op een positieve manier onder de aandacht brengen. Onder andere door aan kinderen te laten zien dat goede, gezonde producten heel erg lekker kunnen zijn. Dat begint bij smaaklessen, en dat krijgt een vervolg in bijvoorbeeld de campagnes van het Voedingscentrum.

Zo heb ik het Voedingscentrum onlangs gevraagd een campagne te organiseren om mensen bewuster te maken dat zij met hun keuzes invloed kunnen uitoefenen. Want dezelfde mensen die vragen om meer regels op het gebied van dierenwelzijn, kiezen in de supermarkt vaak de allergoedkoopste kipfilets. Het zou mij een lief ding waard zijn als zij daarbij het verband tussen het een en ander zien en begrijpen. U merkt, dames en heren, ik leg het woord ' Smaak' graag wat ' breed' uit. ' Smaak' heeft voor mij ook te maken met het stimuleren van dierenwelzijn en -gezondheid. Met verantwoord ondernemen en het promoten van biologische- en streekproducten. Over het bevorderen van gezond en lekker eten.

Wist u overigens dat de catering op de Haagse locaties van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit voor zeventig procent biologisch is. En dat het streven voor volgend jaar honderd procent biologisch is? Dus mocht u een loopbaan als overheidsdienaar ambiëren, dan weet u in ieder geval waar u lekker en gezond kunt eten.

Dames en heren,

Aan dat lekkere en gezonde eten zal tijdens deze week geen gebrek zijn. Ik vind het geweldig om te zien dat zovele organisaties die met het thema 'Smaak' te maken hebben, zich hebben verbonden aan deze week. En ik denk dat we er nu wel definitief van uit kunnen gaan dat de 'Week van de Smaak' is doorgebroken in Nederland. En daarmee scharen we ons in het rijtje van België, Frankrijk en Zwitserland. Het is dan nog wel geen echte Europese beweging, maar we horen wel bij de grootste smulpapen van ons continent.

Ik hoop overigens wel dat al die deelnemende organisaties erin zullen slagen om massaal al die Nederlanders vanachter hun diepvrieskisten en magnetrons te trekken en hen alles te leren over rauwmelkse boerenkazen. Over ambachtelijk brood. Over fruit dat heeft mogen groeien tot de perfecte rijpheid. En over groenten die op natuurlijke wijze zijn geteeld.

En als ze dan op die lokatie zijn, dan hoop ik dat al die stedelingen ook eens goed om zich heen kijken. En dat jachtige, drukke leven even van zich af schudden. En die rust en ruimte opsnuiven. Want dat zou het andere doel moeten zijn dat deze Week van de Smaak moet dienen. Het moet de stedeling bewust maken van de betekenis van het platteland.

Zo heb ik in Amsterdam - samen met wethouder Marijke Vos - het project Proeftuin Amsterdam gestart dat er bijvoorbeeld voor moet zorgen dat er meer regionale en duurzame producten in de stad beschikbaar worden. Deze voedselstrategie - die zorgt voor een betere verbinding tussen stad en plattenland - zou ik ook graag met andere steden opzetten.

En dat geldt evenzeer voor het inzetten van maatschappelijke stages om de band van met name de jeugd met voedsel, land, landschap en landbouw te versterken. Mijn doel is om hiervoor tienduizend maatschappelijke stageplaatsen op te zetten. En ik roep de organisaties, met name vanuit het voedseldomein, op om hieraan een bijdrage te leveren.

Gelukkig zijn er vandaag veel van die organisaties, waar LNV op onderdelen mee samenwerkt, hier aanwezig. Hier aanwezig om die band tussen stad en platteland, tussen consument en producent, tussen boer en burger, tussen voeding en landschap, voor de bezoekers zichtbaar te maken. Zichtbaar te maken dat ze - met een minimum aan inspanningen - in staat zijn bewust eigen keuzes te maken voor het voedsel dat ze willen eten.

Ik ben bijzonder verheugd te zien dat de hier aanwezige organisaties dat in alle gezamenlijkheid oppakken. Dat verdient grote waardering en wat mij betreft ook een applaus! Ik hoop zeer dat deze samenwerking ook na de Week van de Smaak zal blijven voortduren. En dat het anderen inspireert om zich erbij aan te sluiten. Dan zal ik met alle plezier ook volgend jaar nog een financiële bijdrage leveren aan dit evenement.

Want dames en heren, op dit moment moet er misschien nog geld bij om landelijk 'door te breken' en bekendheid te krijgen. Maar ik weet zeker dat over vijf jaar dit evenement niet misstaat in het rijtje Zomercarnaval, het Film Festival, de Wereldhavendagen, Poetry International en natuurlijk de Boekenweek. En om dat laatste alvast wat dichterbij te brengen, heb ik een boek meegenomen. Het heet ' Alle 13 maanden smaak' en het staat vol met eetweetjes, interviews, nuttige data en natuurlijk lekkere recepten. En iedere deelnemer aan de Week van de Smaak krijgt het mee.

Dames en heren,

Ik wil graag het eerste exemplaar van dit fraaie boek overhandigen aan de eerste burger van deze stad. Burgemeester Opstelten, wilt u zo vriendelijk zijn om naar voren te komen?