Overzicht Postbus 51 publiekscampagnes 2008

Hierbij zend ik u, evenals voorgaande jaren, het overzicht van de voorgenomen publiekscampagnes, die volgend jaar gebruik maken van radio- en televisiezendtijd in Postbus 51. De lijst telt 20 campagnes; in bijlage 1 wordt elke campagne kort toegelicht.

Als zendgemachtigde beschikt de rijksoverheid over een vaste hoeveelheid radio- en televisiezendtijd bij de publieke zenders. Daarnaast wordt zendtijd voor Postbus 51 ingekocht bij de commerciële stations. Om deze zendtijd zo goed mogelijk te benutten, worden alle campagnes onderzocht op hun effectiviteit. De resultaten van dit effectonderzoek worden jaarlijks aan u toegezonden. Op 4 juli 2007 heeft u de Jaarevaluatie van de in 2006 gevoerde campagnes ontvangen.

De Voorlichtingsraad heeft de afgelopen twee jaar een werkgroep kritisch laten kijken naar de toetsing en uitvoering van Postbus 51-campagnes. Dat heeft ertoe geleid dat de procedure vorig jaar op een aantal punten is verbeterd. Destijds bent u daarover geïnformeerd. Voorts heeft de werkgroep een advies opgesteld over de toekomst van overheidscampagnes. Mede naar aanleiding van dat advies, is het voornemens de komende jaren verdere wijzigingen met betrekking tot de Postbus 51-campagnes door te voeren. Het is de bedoeling, dat het aantal campagnes in de toekomst omlaag gaat en dat gelijktijdig de inhoudelijke samenhang wordt vergroot. Het gewenste resultaat is een grotere effectiviteit en herkenbaarheid van de communicatie en een grotere overzichtelijkheid voor de burger. De invoering van een rijksbrede huisstijl zal naar verwachting een positieve invloed hebben op de verdere uitwerking en implementatie van deze voornemens.

Indien u daar prijs op stelt, ben ik bereid te bevorderen dat leden van de Tweede Kamer uitgebreider worden geïnformeerd over de wijze waarop Postbus 51- campagnes worden voorbereid, uitgevoerd en onderzocht. Dit kan gebeuren door middel van een technische toelichting bij de Dienst Publiek en Communicatie van de Rijksvoorlichtingsdienst.

Tot slot, als zendgemachtigde ben ik verantwoordelijk voor de uitzendingen in de zendtijd van Postbus 51, maar vervolgens is iedere minister verantwoordelijk voor de inhoud van campagnes die op zijn/haar beleidsterrein worden gevoerd. Dit betekent dat vragen of opmerkingen over individuele campagnes aan de orde kunnen komen bij de begrotingsbehandeling van het betreffende ministerie.

Voor de volledigheid treft u in bijlage 2 achtergrondinformatie aan over de definitie van massamediale campagnes, de toetsingsprocedure en de selectiecriteria die gelden voor het inzetten van Postbus 51.

DE MINISTER-PRESIDENT,

Minister van Algemene Zaken,

mr.dr. J.P. Balkenende

Bijlage 1: Korte omschrijving aangemelde campagnes
Bijlage 2: Achtergrondinformatie toetsingstraject Postbus 51-campagnes

Bijlage 1

AZ / 4 en 5 mei

Jaarlijks wordt aandacht besteed aan de (doden)herdenking op 4 mei en het vieren van de bevrijding op 5 mei. Deze massamediale campagne draagt bij aan het zo groot mogelijk maken en houden van het draagvlak voor de dodenherdenking en het vieren van de bevrijding en de waarde die aan vrijheid en democratie wordt gehecht. De activiteiten, waar de Postbus 51-spot deel van uitmaakt, worden in nauwe samenwerking met het Nationaal Comité 4 en 5 mei en de ministeries van BZK, Defensie, Justitie, OCW, VWS uitgevoerd.

BZK / Voorlichting bij rampen

In deze campagne wordt aandacht besteed aan twee onderwerpen. De campagne moet het algemeen publiek bewust maken van de veiligheidsrisico's in de eigen leefomgeving. Daarnaast biedt deze campagne handelingsperspectieven, zodat mensen zich zo goed mogelijk voor kunnen bereiden op een ramp of crisis. Ook worden er adviezen geboden over wat men kan doen in specifieke noodsituaties. Voor deze campagne wordt samengewerkt met de ministeries van EZ, Justitie (NCtb), VROM, V&W en VWS.

Defensie / Veteranendag

Veteranen hebben zich ingezet in opdracht van de Nederlandse regering om elders vrede en veiligheid te brengen. Om die reden verdienen ze erkenning en waardering. Het vergroten van kennis over veteranen en hun werk en het creëren van erkenning en waardering voor hun inzet, is het doel van deze campagne. Net als in 2007 worden mensen uitgenodigd in contact te treden met veteranen onder het motto 'praat eens met een veteraan'. Voor deze campagne wordt nauw samengewerkt met het Comité Nederlandse Veteranendag.

EZ / Consuwijzer

Er is gebleken dat consumenten slecht op de hoogte zijn van hun rechten en plichten bij de aankoop van producten en diensten. Door middel van deze campagne worden consumenten gewezen op het bestaan van het loket ConsuWijzer, waar ze deze informatie kunnen vinden. Consuwijzer is het informatieloket van de toezichthouders Consumentenautoriteit, NMa en OPTA. Het loket is erop gericht consumenten bewuster en assertiever te maken. Anderzijds is het loket voor de toezichthouders een bron over waar in de markt de problemen zitten. Een assertieve consument die zijn rechten kent, is minder vatbaar voor oneerlijke handelspraktijken.

Financiën / Aangifte inkomstenbelasting (controlethema)

De Belastingdienst controleert jaarlijks de inkomstenbelasting op een bepaald thema. Belastingplichtigen worden daarover onder andere via deze Postbus 51-campagne vooraf geïnformeerd. Bovendien maakt de Belastingdienst de doelgroep er daarmee van bewust dat er fiscale regels zijn. Het controlethema bij de IB-aangifte 2007 is de hypotheekrente-aftrek.

Financiën / Aangifte inkomstenbelasting

De Belastingdienst wil met deze campagne belastingplichtigen attenderen op vier punten. Belastingplichtigen die elektronisch aangifte doen, kunnen vanaf 2008 gebruik maken van de optie 'voorinvullen'. Gegevens die bij de Belastingdienst bekend zijn, zijn dan in het elektronisch aangifteprogramma al ingevuld . Verder wijst de Belastingdienst erop dat de datum van aangifte van 1 april naar 1 mei is verschoven. De campagne vestigt ook de aandacht op het doen van jaarlijkse aangifte. Ten slotte worden belastingplichtigen aangemoedigd om DigiD niveau midden aan te vragen. Om de aangifte te ondertekenen is, net als vorig jaar, een DigiD-inlogcode nodig. Voor het ondertekenen is DigiD-basis voldoende. Dit is een inlogcode die bestaat uit een gebruikersnaam en wachtwoord. Voor het 'voorinvullen', is DigiD-midden nodig. DigiD-midden maakt gebruik van een gebruikersnaam en wachtwoord in combinatie met een sms-code.

Financiën / Voorlopige Teruggaaf

Elk jaar komt een grote groep belastingplichtigen voor het eerst in aanmerking voor Voorlopige Teruggaaf (VT). Het kan dan gaan om eigen woning bezit, aftrekposten en heffingskortingen. Burgers die aangifteplichtig zijn en recht hebben op een uitkering via een VT, en burgers met een laag inkomen die geen aangifte hoeven te doen, maar wel recht hebben op uitkering van heffingskortingen of aftrekposten, zijn niet altijd op de hoogte van de mogelijkheid van VT en zouden dan hun geld mislopen. De Belastingdienst heeft de plicht burgers hierover te informeren. Deze campagne roept potentiële rechthebbenden op om te controleren of ze in aanmerking komen voor VT. Indien ze ervoor in aanmerking (wensen te) komen, geeft de campagne aan waar de VT kan worden aangevraagd. Ook attendeert de campagne de doelgroep op de mogelijkheid de VT in maandelijkse termijnen te ontvangen in plaats van achteraf via hun aangifte.

Financiën / Toeslagen

Belastingdienst/Toeslagen zorgt ervoor dat toeslagen terecht komen bij mensen die er recht op hebben. In december 2008 ontvangen alle toeslagontvangers automatisch een voorschotbeschikking voor 2009 op basis van de gegevens die bij de Belastingdienst bekend zijn. Men dient de aangeleverde gegevens te controleren en eventuele wijzigingen door te geven. Men hoeft zelf geen formulieren meer in te vullen voor een aanvraag voor het aankomende jaar. Daarnaast verandert het aantal toeslagen. Er komen er twee bij en de kindertoeslag verandert in een kindgebonden budget. Ten slotte komt per 1 januari 2009 de vorm van de beschikkingen er anders uit te zien. Wanneer men meerdere toeslagen ontvangt, krijgt men nog maar één beschikking in plaats van per toeslag een beschikking.

Justitie / Nederland tegen terrorisme

Het onderwerp van deze campagne is terrorismebestrijding in Nederland. Dit is onderverdeeld in drie deelonderwerpen. Wat doet de overheid om een terroristische aanslag te voorkomen, wat kan de samenleving bijdragen aan bestrijding van terrorisme en wat kan de burger doen in het geval van een aanslag om de eigen veiligheid te vergroten. Centraal in de campagne staan de 200.000 professionals die in Nederland samenwerken tegen terrorisme. De campagne verhoogt de zelfredzaamheid en de maatschappelijke weerbaarheid. Daarnaast vergroot het draagvlak voor de maatregelen die door de overheid op dit vlak worden genomen.

Justitie / Huiselijk geweld

Geweld in de privé-sfeer is de omvangrijkste geweldsvorm in de Nederlandse samenleving. Meer dan 40% van de Nederlandse bevolking heeft ooit in zijn/haar leven te maken met huiselijk geweld. Jaarlijks komen naar schatting 100.000 kinderen als getuige in aanraking met huiselijk geweld. Deze campagne is erop gericht burgers te informeren over de mogelijkheden om hulp te verkrijgen. Dit geldt voor slachtoffers, daders en omstanders. Justitie werkt bij deze campagne samen met de ministeries van BZK en VWS.

SZW / Preventie schulden

Het aantal mensen dat een beroep doet op schuldhulpverlening is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Problematische schulden kunnen een belemmering zijn voor deelname aan het arbeids- en participatieproces in brede zin en aan de realisatie van uitstroom naar betaalde arbeid in enge zin. Versterken van de schuldhulpverlening is dan ook een van de afspraken in het coalitieakkoord. De campagne Blijf Positief richt zich op het voorkomen van problematische schulden en wil de risico's en gevolgen van schulden zichtbaar, bespreekbaar en hanteerbaar maken. Burgers moeten zich ervan bewust zijn dat ze iets kunnen doen aan hun situatie en gedrag, voordat het echt een probleem is. Aan diegenen die hulp nodig hebben, wordt de weg gewezen. Voor deze campagne zal mogelijk samengewerkt worden met het ministerie van Financiën.

V&W / Daar kun je mee thuiskomen: verkeersveiligheid

Verkeersongevallen leiden jaarlijks tot duizenden slachtoffers. Binnen het overkoepelende thema 'verkeersveiligheid' worden concrete onderwerpen gecommuniceerd, die zijn afgeleid van het overkoepelende onderwerp.
Thema's die in de Postbus 51-spots terug zullen komen, zijn het tegengaan van rijden onder invloed, gebruik van beschermingsmiddelen (autogordels, kinderzitjes, verlichting) en het bevorderen van respectvol rijgedrag. De campagne 'daar kun je mee thuiskomen' maakt de weggebruikers op een positieve manier duidelijk welk verkeersgedrag van hen wordt verwacht en hoe dat kan worden bereikt. Net als voorgaande jaren wordt een mix van instrumenten ingezet waarbij communicatie en handhaving nadrukkelijk zijn gekoppeld. De campagne is onderdeel van een meerjarige communicatiestrategie.

V&W / Nederland leeft met water

Deze vijfjarencampagne maakt de bevolking bekend met de gevolgen van het nieuwe waterbeleid. Sinds 2005 laat de campagne zien dat iedereen in het dagelijkse leven te maken kan krijgen met de genomen of geplande maatregelen. Daarnaast wordt sinds vorig jaar een beroep gedaan op de mensen om zelf een bijdrage te leveren waardoor (de schade van) wateroverlast zoveel mogelijk wordt beperkt. Dit jaar wordt het waterbeheer in Nederland opnieuw bezien in het licht van klimaatverandering. Daarnaast is er aandacht voor de waterschapsverkiezingen. In 2008 vinden voor het eerst bij alle waterschappen in Nederland in dezelfde periode verkiezingen voor een nieuw waterschapsbestuur plaats. Ook is het nieuw dat kandidaten verbonden zijn aan lijsten, vergelijkbaar met partijen. Stemgerechtigden kunnen kiezen of ze hun stem per post of via internet uitbrengen. Voor deze campagne wordt samengewerkt met de Unie van Waterschappen, IPO, VNG en de ministeries van LNV en VROM.

V&W / Van A naar Beter - Filevermindering

Mobiliteit en filedruk nemen nog steeds toe. Wanneer er niets gebeurt, is de verwachting dat de files in de toekomst alleen maar zullen groeien. Het doel van deze campagne is om de doorstroming van het verkeer op korte termijn te bevorderen. Hiervoor is het noodzakelijk dat de weggebruiker zijn of haar weggedrag aanpast. Door middel van de campagne wordt de weggebruiker duidelijk gemaakt op welke manieren die zelf kan bijdragen aan minder files.

V&W / OV-chipkaart

De strippenkaart verdwijnt naar verwachting op 1 januari 2009. Het is belangrijk het Nederlandse publiek daar tijdig over te informeren. Via deze campagne worden mensen op de hoogte gesteld van deze belangrijke verandering in het openbaar vervoer. Wanneer mensen tijdig overstappen op de OV-chipkaart ontstaan er zo min mogelijk problemen bij het afschaffen van de strippenkaart. Dat is voor alle betrokken partijen van belang niet in het minst voor de reiziger zelf. Voor deze campagne wordt samengewerkt met decentrale overheden en enkele vervoerbedrijven.

VROM / Klimaat en energie: schoon en zuinig

Klimaatverandering heeft een grote impact op mens en natuur. De campagne is erop gericht burgers bewust te maken van de gevolgen van klimaatverandering en mogelijkheden te bieden voor meer duurzaam gedrag. In deze lijn kan gedacht worden aan energiebesparing in huis en het stimuleren van Groene Stroom. Deze campagne sluit aan bij project 10 uit het coalitieakkoord en er wordt samengewerkt met de ministeries van EZ, LNV en V&W.

VROM / Anti-discriminatie: melden helpt!

Iedereen die te maken heeft met discriminatie op basis van godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras en geslacht, seksuele geaardheid of een handicap, kunnen met een klacht of vraag terecht bij een anti-discriminatiebureau voor deskundige hulp, advies en begeleiding. Veel gevallen van discriminatie worden nu niet gemeld. Medio 2008 is er een landelijk dekkend netwerk van toegankelijke, lokale anti-discriminatievoorzieningen. Deze campagne informeert burgers over het recht op gelijke behandeling en het bestaan van dit landelijke netwerk. Ook worden burgers ingelicht over de resultaten, om te laten zien dat melden helpt. De campagne wordt voorbereid in afstemming met BZK, Justitie, OCW en SZW.

VWS / Wettelijke invoering van rookvrije horeca

Vanaf 1 juli 2008 moet de horeca in Nederland rookvrij zijn voor zowel werknemers als bezoekers. De campagne is erop gericht het Nederlandse publiek te informeren over de inhoud en de gevolgen van de wetswijziging. Het betreft een eenmalige campagne om de wettelijke invoering van de rookvrije horeca te begeleiden. Het ministerie werkt samen met de Stichting Volksgezondheid en Roken (STIVORO).

VWS / Vrij veilig

Het aantal seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) - waaronder HIV - is de afgelopen jaren gestegen. SOA zijn infectieziekten en kunnen ernstige gezondheidsschade aanrichten. Bij onvoldoende inspanningen om SOA te bestrijden, bestaat het risico dat de verspreiding steeds verder gaat, doordat SOA ongemerkt opgelopen en weer doorgegeven kunnen worden. De Vrij Veilig-campagne, die deel uitmaakt van een meerjarenplan, moet veilig vrijgedrag bevorderen (nadruk op condoomgebruik en het belang van het testen op SOA voordat men stopt met condoomgebruik) waardoor het aantal nieuwe infecties wordt teruggedrongen. De campagne richt zich vooral op jongeren en jong-volwassenen. Het ministerie werkt samen met SOA Aids Nederland.

VWS / Drank maakt meer kapot dan je lief is

Het alcoholgebruik van Nederlandse jongeren is de afgelopen jaren flink toegenomen. Alcoholgebruik door jongeren is schadelijk voor de ontwikkeling. De campagne heeft tot doel burgers bewust te maken van de schadelijke effecten van alcohol voor kinderen, de negatieve kanten van een tolerante houding van ouders op het alcoholgebruik van hun kinderen en de neiging van ouders om het feitelijke alcoholgebruik van hun kinderen te onderschatten. De campagne richt zich vooral op ouders en opvoeders. Het ministerie werkt samen met het Trimbos-insituut.

Bijlage 2

Massamediale campagne

Een massamediale voorlichtingscampagne is een communicatieproject, dat gebruik maakt van massamedia (tv, radio en/of een combinatie van middelen met landelijk bereik), dat (mede) namens de rijksoverheid wordt gevoerd of (gedeeltelijk) wordt gefinancierd door de rijksoverheid. Er is een onderscheid te maken tussen campagnes die gebruik maken van Postbus 51-zendtijd en -middelen en de campagnes die hier géén gebruik van maken.

Vanwege mijn verantwoordelijkheid als zendgemachtigde van de rijksoverheid voor Postbus 51, worden alleen de campagnes die Postbus 51-middelen inzetten aangemeld via deze brief. Campagnes die geen gebruik maken van Postbus 51 dienen door de ministeries rechtstreeks via begrotingsstukken of beleidsnota's aan de Tweede Kamer te worden gemeld.

Toetsingsprocedure en selectiecriteria

De interdepartementale commissie Publiekscommunicatie en Informatie (PCI) heeft de Postbus 51-aanmeldingen voor 2008 getoetst en een advies aan de Rijksvoorlichtingsdienst opgesteld. Op basis daarvan is een besluit genomen.

Bij de toetsing zijn de volgende criteria gehanteerd:

A. Kerncriteria

• Is het onderwerp van de campagne onderdeel van kabinetsbeleid of regeerakkoord?
• Dient de campagne een algemeen maatschappelijk belang of is er een maatschappelijk risico als de campagne niet wordt gevoerd?
• Gaat de campagne over beleid dat - op het moment dat de campagne start - door het parlement is aanvaard?

Op de volgende vragen moet negatief worden geantwoord:

• Is werving een doel van de campagne?
• Is imagoverbetering van een institutie/organisatie (corporate communicatie) het primaire doel van de campagne? Als de campagne een maatschappelijk probleem wil oplossen - dus als het gaat om de beeldvorming van het beleidsthema - is imagoverbetering als doel wel toegestaan.

Voldoet de campagne niet aan alle kerncriteria, dan wordt de aanvraag afgewezen. Als de campagne daar wel aan voldoet, dan vindt hieronder het vervolg van de toets plaats.

B. Passendheid

Om te kunnen beoordelen of het campagneonderwerp geschikt is voor Postbus 51, moeten de volgende vragen worden beantwoord:

• Is de informatie relevant voor de burger?
• Is het algemeen Nederlands publiek de doelgroep?
• Biedt de campagne een handelingsperspectief?
• Draagt de campagne bij aan de beleidsdoelstellingen?

C. Prioritering

Indien bij B meer dan 25 campagnes zijn goedgekeurd, vindt prioritering plaats op basis van de volgende criteria:

• Is het campagneonderwerp een prioriteit van het kabinetsbeleid en/of regeerakkoord?
• Is er een evenwichtige 'weergave' van het regeringsbeleid (spreiding campagneonderwerpen)?