Pas toe of leg uit: open standaarden en open source software bij overheid
Een open overheid die onafhankelijker wordt van ict-leveranciers en zorgt dat innovatie meer kans krijgt. Dat is de kern van het actieplan dat staatssecretaris Heemskerk (EZ) mede namens staatssecretaris Bijleveld (BZK) vandaag presenteert om het gebruik van open standaarden en zogenoemde open source software in de publieke sector te verbeteren. Overheden moeten deze standaarden en software toepassen of uitleggen waarom dat niet kan.
Open standaarden zijn ICT-standaarden die iedereen vrij mag gebruiken. Een voorbeeld is het ODF (Open Document Format), een standaard voor het uitwisselen van onder meer tekstbestanden. Open source software is software met vrije toegang tot de broncode. Aan open source software zijn geen licentiekosten verbonden en de software is vrijelijk te bewerken. Door open standaarden en open source software te gebruiken kan de afhankelijkheid van de overheid van ICT-leveranciers worden verminderd. Ook ontstaan er meer kansen voor ontwerpers van dit type software. Daarnaast wordt de gegevensuitwisseling tussen overheden, bedrijven en burgers eenvoudiger.
De uitgangspositie van de overheid om meer met open standaarden en open source te gaan werken is goed volgens het actieplan. Bijna zestig procent van de (semi-) overheidsorganisaties geeft aan al te werken met open standaarden en bijna vijftig procent werkt al met open source software. Omdat deze ontwikkeling een duw in de rug nodig heeft en de voordelen –zoals verminderde afhankelijkheid van leveranciers- groot zijn, lanceert Heemskerk een aantal aanvullende acties.
De Rijksdiensten moeten vanaf april 2008 bij de aanschaf of modernisering van software uitgaan van open standaarden. Hiervan kan alleen worden afgeweken in een aantal uitzonderingsgevallen, bijvoorbeeld wanneer de bedrijfsvoering in gevaar komt.
Met provincies, gemeenten en waterschappen worden vergelijkbare afspraken gemaakt door het ministerie van Binnenlandse Zaken. In sectoren zoals zorg, onderwijs en sociale zekerheid worden deze afspraken gemaakt door de verantwoordelijke bewindslieden.
Naast toepassing van dit zogenoemde “pas toe of leg uit” principe moeten rijksdiensten vanaf april 2008 ODF ondersteunen.
Om de toepassing van open source software te versterken moeten alle departementen op 1 januari 2009 een strategie ontwikkelen voor de aanbesteding, inkoop en het gebruik van open source software. Om overheden te ondersteunen bij de overgang naar open standaarden en open source software wordt daarnaast een speciaal programmabureau opgericht dat ondersteuning biedt. Daarnaast worden de NMA en het CPB gevraagd nader onderzoek te doen of aanvullende acties nodig zijn.
Meer infomatie
Het actieplan “Nederland open in verbinding” dat vandaag naar de Tweede Kamer is gestuurd is te vinden op www.ez.nl
Journalisten kunnen contact opnemen met Edwin van Scherrenburg, persvoorlichter Economische Zaken, telefoon: 070-3796464 / 06-15028924, email: e.v.vanscherrenburg@minez.nl