Commissie Dijkstal wil gedifferentieerde aanpak topinkomens in semipublieke sector
De adviescommissie Rechtspositie Politieke Ambtsdragers, onder voorzitterschap van H.F. Dijkstal, adviseert om bij de normering van topbeloningen in de semipublieke sector rekening te houden met de grote verschillen in deze sector. Zo kan in de ene deelsector, zoals onderwijs, een salarismaximum worden gesteld, terwijl in een andere deelsector, zoals het stads- en streekvervoer, met openbaarmaking kan worden volstaan.
De vraag welke bedrijfstakken tot de semipublieke sector moeten worden gerekend, is een politieke keuze. Dat staat in het adviesrapport ‘Normeren en Waarderen’, dat de commissie Dijkstal vandaag heeft aangeboden aan minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
In het advies doet de commissie voorstellen voor afbakening van de semipublieke sector en voor normering van de topbeloningen van bestuurders binnen die sector. Bij die afbakening zijn drie criteria van belang: rechtspersoon met een wettelijke taak, vervullen van een taak van publiek belang en mate van publieke financiering. Daarnaast is van belang in hoeverre sprake is van commerciële marktwerking.
In het advies zijn de volgende deelsectoren gedefinieerd die volgens de commissie binnen de semipublieke sector vallen; onderwijs, cultuur, media, water, woningcorporaties, zorg- en welzijn, openbaar vervoer, infrastructuur, regionale ontwikkelingsmaatschappijen, en medefinancieringsorganisaties.
De levering van energie (energiesector exclusief het netbeheer), de vrije beroepsbeoefenaren binnen de zorg, het taxi- en scheepvaartvervoer, de luchtvaartmaatschappijen, en de goede doelenorganisaties vallen volgens de commissie buiten de semipublieke sector.
De mogelijkheden voor normering die de commissie voorstelt zijn:
• openbaarmaking
• een verplichte beloningscode
• salarismaximum
Openbaarmaking is hierbij het lichtste regime wat wordt voorgesteld voor organisaties die volgens de commissie nog wel semipubliek zijn maar toch dicht tegen de markt aanzitten. Het opleggen van een salarismaximum houdt in dat bestuurders in beginsel geen beloning mogen ontvangen die uitstijgt boven het ministerssalaris. Deze zwaarste vorm van normering adviseert de commissie voor organisaties die volgens haar dicht tegen de publieke sector bevinden. Daarnaast geeft de commissie voor een aantal organisaties aan dat deze volgens de gehanteerde criteria niet tot de semipublieke sector zouden moeten worden gerekend.
De adviescommissie stelt in haar rapport dat de afbakening van de semipublieke sector een politieke keuze is en dat deze in wetgeving moet worden vastgelegd om op deze wijze het begrip semipublieke sector juridische status te geven en zo een einde te maken aan de huidige onduidelijkheid over de reikwijdte van het begrip.
Het adviesrapport Normeren en Waarderen is opgesteld naar aanleiding van een motie van het Tweede Kamerlid Bert Bakker (D66) in 2005 indiende waarin hij het (toenmalig) kabinet verzocht voorstellen te doen voor normering van de topbeloningen in de semipublieke sector.
Naar verwachting komt het kabinet begin volgend jaar met een kabinetsstandpunt op dit advies.