Antwoorden op kamervragen van Thieme over toename van multiresistente salmonella in vlees
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
VGP-K-U-2786216
3 september 2007
Antwoorden van minister Klink en mede namens de minister van Landbouw, Natuur en Visserij, op kamervragen van het Kamerlid Thieme over toename van multiresistente salmonella in vlees (2060720920).
Vraag 1
Wat is uw mening over het bericht ‘Salmonella in vlees steeds vaker multiresistent’? 1)
Antwoord 1
Ik deel de Deense conclusie; ook in Nederland nam multiresistentie bij Salmonella’s op vlees in de betreffende periode toe. Hoe dit zich verhoudt met Nederlands importvlees over dezelfde periode kan door gebrek aan gegevens over de herkomst van het onderzochte vlees helaas niet worden aangegeven.
Vraag 2
Hoe verklaart u de genoemde stijging van het aantal salmonellabesmettingen in vlees?
Antwoord 2
Het is voor de Nederlandse overheid moeilijk een verklaring te geven voor de stijging van multiresistentie van Salmonella-bacteriën op Deens vlees en op vlees dat in Denemarken is geïmporteerd over de periode van onderzoek juli 1998- juni 2002. Ik ken de productieomstandigheden daar niet noch van de landen die in die periode naar Denemarken exporteerden en kan de vraag dus niet goed beantwoorden. In zijn algemeenheid kan wel worden opgemerkt dat de (multi)resistentie van Salmonella’s in Nederland en zeer waarschijnlijk in veel lidstaten al jarenlang stijgend is. Zeer waarschijnlijk heeft dit op de één of andere manier te maken met het veterinaire antibioticagebruik.
Vraag 3
Bent u van mening dat hier sprake is van een serieus gevaar voor de volksgezondheid, gezien de bevinding dat in 26% van de buitenlandse proeven in dit Deense onderzoek multiresistente salmonella werd aangetroffen? Zo ja, op welke termijn en op welke wijze gaat u hierop actie ondernemen? Zo neen, kunt u dit toelichten?
Vraag 4
Bent u bereid de sector te verplichten alleen salmonellavrij pluimveevlees op de markt te brengen, zoals momenteel in Zweden en Finland gebeurt? Zo ja, op welke wijze en op welke termijn wilt u dit instellen? Zo neen, waarom niet?
Vraag 5
Kunt u aangeven wat de geconstateerde toename van multiresistente salmonella in vlees betekent voor de Nederlandse markt? Bent u voornemens beleid te ontwikkelen om de Nederlandse consument te waarschuwen voor dit risico? Zo ja, op welke wijze en op welke termijn? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 3, 4 en 5
Ik ben met u van mening dat de toenemende resistentie een zeker gevaar vormt voor de volksgezondheid. Daarom is in 2001 een etiket op pluimveevlees verplicht gesteld met daarop de waarschuwingstekst “Let op, geef schadelijke bacteriën geen kans. Zorg daarom dat deze bacteriën niet via de verpakking, uw handen of het keukengerei in uw eten terecht komen. Maak dit vlees door en door gaar om deze bacteriën uit te schakelen.”
Voor wat betreft de situatie in Zweden en Finland verschilt deze voor besmettingsgraad en –risico zodanig met Nederland dat de Europese Commissie het disproportioneel achtte om in Nederland de Zweeds-Finse aanpak toe te passen.
Wel heeft Nederland in 2005 een microbiologische norm voor Salmonella op pluimveevlees voorgesteld. De Europese Commissie heeft die voorgestelde Nederlandse norm echter afgewezen omdat er al Europese proces- en voedselveiligheidscriteria zijn en in 2010 een Europese Salmonella-norm van kracht wordt voor pluimveevlees.
Vraag 6
Kunt u aangeven in hoeverre er in de Nederlandse veehouderij sprake is van een toename van multiresistente salmonella? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 6
In de Nederlandse intensieve dierhouderij is er bij zowel runderen, pluimvee als varkens over de periode 2000-2005 sprake van een forse toename van multiresistente Salmonella’s.
Op het moment is het percentage van Salmonella stammen dat tegen gangbare antibiotica resistent is ongeveer verdubbeld.
Om maatregelen te kunnen nemen om de resistentie tegen te gaan, moet een risicobeoordeling worden opgesteld. LNV laat onderzoek verrichten naar de relatie tussen gebruik van antibiotica en resistentie en naar de bijdrage van de opgebouwde resistentie van veterinaire bacteriën aan de resistentie van humane pathogenen. Deze risicobeoordeling kan een rol spelen in het tot stand komen van EU maatregelen.
Vraag 7
Deelt u de mening dat een intensievere aanpak en een restrictief antibioticabeleid noodzakelijk is, ook in internationaal verband? Zo ja, op welke termijn en op welke wijze gaat u zich hiervoor inzetten? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 7
Ja, die mening deel ik. Nederland heeft de Europese hygiënemaatregelen ondersteund om de houderijen van verschillende intensief gehouden landbouwhuisdieren te gaan monitoren op de aanwezigheid van Salmonella, inclusief stamping out maatregelen bij overschrijding van de normen. Nederland heeft in EU-verband op 9 maart 2007 in de werkgroep zoönosen van de EU voorgesteld om de Lidstaten te verplichten het antibioticumgebruik per diersoort jaarlijks te meten als instrument in de bestrijding van antibioticaresistentie. Het ziet er nog niet naar uit dat dit voorstel op korte termijn wordt overgenomen. Daarnaast zijn reeds een aantal maatregelen nationaal genomen dan wel in voorbereiding ten behoeve van een intensivering en een restrictiever nationaal antibioticabeleid (zie ook brief aan TK van 17 januari 2007 van LNV en VWS n.a.v. vragen van de Vaste Commissie voor Landbouw.)
1) Agrarisch Dagblad, 7 juli 2007