Toespraak bij het uitreiken van de eerste diploma’s aan zorgboeren

Toespraak | 03-07-2007

Dames en heren,

Het is niet gebruikelijk dat de minister van LNV diploma’s in het groene onderwijs komt uitreiken. Ik vind weliswaar het groen onderwijs bijzonder belangrijk voor onze sector, maar als ik daar aan zou beginnen, dan zou ik - zeker in deze tijd van het jaar - niet meer aan andere dingen toekomen. Bovendien: het uitreiken van een diploma is in de eerste plaats een mooi moment tussen u, als geslaagde, en de school, in dit geval het Groenhorst college. Daar moet een minister zich eigenlijk niet mee bemoeien.

Toch sta ik hier. Ik sta hier, omdat u, als eerste groep actieve zorgboeren, het diploma ontvangt van de opleiding Bedrijfsleider agrarisch zorgbedrijf. Dat vind ik zo’n mijlpaal, dat ik dat absoluut niet zou willen missen. Dat heeft alles te maken met het feit dat ik het heel belangrijk vind dat wij de zorg op ons nemen voor de kwetsbaren in onze samenleving. En dat we ze niet wegstoppen in een hoekje van de maatschappij. In grote en anonieme instituten.

Ik geloof heel erg dat het platteland een goede omgeving kan zijn voor mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking. Voor mensen met een verslavingsachtergrond. Of voor jongeren die in moeilijkheden zijn geraakt. Op het platteland komen mensen tot rust en tot hun recht. Je staat er je letterlijk en figuurlijk met je benen in het water; met je voeten in de klei. Ben je één met de elementen. En heb je - zonder al die grootstedelijke drukte - meer rust in je hoofd. Mensen zijn hier nodig en nuttig en hebben bovendien economische waarde. Ik vind het dan ook zeer te prijzen dat agrarische ondernemers die handschoen hebben opgepakt door zich als zorgboerderij te profileren. En ik vind het ook een hele goede zaak dat het Groenhorst College daarop inspeelt en een opleidingsaanbod heeft ontwikkeld dat speciaal voor zorgfuncties in combinatie met agrarische bedrijven is bedoeld. Een opleidingsaanbod dat zowel geschikt is voor jongeren die nog aan hun carrière moeten beginnen, als voor actieve boeren die al de weg naar verbreding met zorgfuncties zijn opgegaan.

Dat brengt me meteen bij de tweede reden waarom ik de zorglandbouw zo’n warm hart toedraag. Nederland heeft baat bij een krachtige agrarische sector die zorgt voor een vitaal platteland. We weten echter allemaal dat de primaire agrarische productie alléén daar niet meer voor kan zorgen. Echter, alleen maar kiezen voor zit schaalvergroting zit er niet in. Dat moet je ook niet altijd willen. Verbreding is ook een goede keuze. We zoeken daarom naar mogelijkheden om een economisch draagvlak te behouden voor het vitale platteland. Het oppakken van nieuwe functies en het verbreden van de bedrijfsvoering bieden dan aantrekkelijke mogelijkheden. Immers, niet alleen de ondernemers profiteren daarvan – zij kunnen hun bedrijf in stand houden -, maar ook de gemeenschap om hen heen: de bakker op het dorp, de harmonie die kan blijven spelen. En daarvan profiteert uiteindelijk ook de stedelijke bevolking die het plattenland opzoekt voor recreatie en bezinning.

Het oppakken van de zorgfunctie is één zo’n vorm van functieverbreding, maar uiteraard niet de enige. Alleen al op het bedrijf waar we hier vandaag te gast zijn lopen meerdere functies door elkaar: de zorg natuurlijk. Maar ook een natuurfunctie. En verder worden ook streekproducten verkocht aan klanten. En zo hoort het ook. Dat is gewoon gezond ondernemersgedrag.

Dames en heren, Persoonlijk vind ik van alle initiatieven die landbouwers ontplooien om hun horizon te verbreden, de zorglandbouw één van de meest sympathieke. Ik ben dan ook blij te merken dat er steeds meer initiatieven komen om zorg, kennis en beroepspraktijk binnen de landbouw te koppelen. Dat is een enorme spin-off. Een mooi voorbeeld hiervan is het vorige week door prinses Margriet geopende nationale ‘Expertise-centrum Landbouw en Zorg’ in Dronten. Zorg dus dat je leert van elkaar!

Ik wil u feliciteren met de keuze die u heeft gemaakt: de keuze voor de combinatie van zorg en bedrijfsmatige landbouw. Dat zeg ik met nadruk, want juist het bedrijfsmatig boeren, geeft uw cliënten de kans meer waardering en voldoening uit hun werk te halen. En daar draait het tenslotte allemaal om. De beide takken van sport moeten wel in balans met elkaar zijn; een bedrijfsmatige zorg en een bedrijfsmatig boerenbedrijf.

Werken is voor iedereen – maar vooral voor mensen met een zorgvraag, zoals dat heet – meer dan alleen een zinvolle dagbesteding. Het geeft hun contact met collega’s. En het prettige gevoel nuttig te zijn. Samen een klus te klaren. De kans om lekker op te gaan in je werk en trots te zijn op wat je hebt gedaan. Ervaring leert dat mensen die uit een opvang of tehuis komen veel meer kunnen dan ze zelf verwachten. En ze kunnen waarde toevoegen aan het bedrijf. Dat kunt u als zorgboer mensen geven en daar mag u best trots op zijn.

Dames en heren, Heel hartelijk gefeliciteerd met het behalen van uw diploma.