Antwoorden op kamervragen van Van Gerven over klachten inzake tandartszorg

Kamerstuk | 02-07-2007

De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG

CZ-K-U-2774019

2 juli 2007

Antwoorden van minister Klink op de Kamervragen van het Kamerlid Van Gerven (SP) over klachten inzake tandartszorg (2060716220).

Vraag 1
Wat is uw reactie op berichten dat het aantal klachten over onzorgvuldige, onvolledige of zelfs onnodige tandartszorg in Nederland fors is toegenomen? 1)

Antwoord 1
Indien het aantal klachten over de tandarts toeneemt, vind ik dat een zorgelijke ontwikkeling. Uit contact met de Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Tandheelkunde (NMT), blijkt evenwel dat de toename genuanceerder is dan in NOVA verwoord. Bij de de NMT worden jaarlijks rond de 400 klachten ingediend en dit aantal blijkt door de jaren heen vrijwel stabiel. Ook de Inspectie voor de Gezondheidszorg meldt geen opmerkelijke verandering in het aantal klachten. Overigens worden de meeste klachten via bemiddeling door de beroepsgroep opgelost.

Vraag 2
Hoe kan het zijn dat er tandartspraktijken zijn waar geen gediplomeerde tandartsen werken? Hoe wordt dit gecontroleerd?

Antwoord 2
Een in Nederland werkzame tandarts dient in bezit te zijn van een op grond van de Wet beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wbig) gekwalificeerd diploma. Als een tandarts niet aldus gediplomeerd is, mag hij of zij, uitsluitend voorbehouden handelingen (boren, verdoving middels injectie, tandvleesoperaties, röntgenfoto’s en dergelijke) uitvoeren, als hiertoe een opdracht is verleend door een gekwalificeerde tandarts. Deze laatste dient zich te vergewissen van de bekwaamheid van de opdrachtnemer, toezicht te houden op de uitvoering van de behandeling en de mogelijkheid te hebben om tussenbeide te komen. In praktische zin betekent dat veelal dat een BIG-geregistreerde tandarts in de praktijk aanwezig dient te zijn. Voor mondhygiënisten geldt dit niet: zij mogen in opdracht van een tandarts boren en vullen, mits hiertoe bekwaam, zonder dat de tandarts toezicht houdt. Het is aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) om erop toe te zien dat aan deze bepalingen wordt voldaan.

De inspectie zal binnenkort een circulaire aan de tandheelkundige beroepsbeoefenaren verzenden, waarin de van toepassing zijnde bepalingen nog eens worden toegelicht. Vraag 3
Deelt u de mening dat alle tandartsen aan de kwaliteitseisen die in het Kwaliteitsregister van de Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Tandheelkunde (NMT) worden gesteld, moeten voldoen? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen om er voor te zorgen dat patiënten er van op aan kunnen dat zij een gekwalificeerde tandarts voor zich hebben? Zo neen, waarom niet?

Antwoord 3
Bij het handhaven van de kwaliteitseisen voor tandartsen is het gestelde in de Wbig leidend. Op grond van artikel 20 van deze wet moet een in Nederland werkzame tandarts voldoen aan het gestelde in het Besluit opleidingseisen tandarts ex Wbig. Het kwaliteitsregister van de NMT heeft, in tegenstelling tot het BIG-register, geen wettelijke grondslag en kan dus niet als handhavingsinstrument worden gebruikt.

Niettemin ben ik blij met het initiatief van de NMT om een kwaliteitsregistratie op te zetten. Vanaf de zomer is dit register via internet openbaar, waardoor de burger een middel in handen krijgt om een gekwalificeerde tandarts te zoeken. Om geregistreerd te worden moet de tandarts, naast zijn BIG-inschrijving, voldoen aan eisen ten aanzien van gedragsregels, praktijkrichtlijnen, na- en bijscholing en het bijhouden van vakliteratuur. Ook moet de tandarts beschikken over een inzichtelijke klachtenregeling. De tandartsen die bij de NMT en de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT) zijn aangesloten (90% van de tandartsenpopulatie) beschikken over een klachtenregeling. Voorts ben ik met het brede veld van de mondzorg doende om afspraken te maken over uitgangspunten op het gebied van kwaliteit, patiëntveiligheid en transparantie. Hierbij is ook de Inspectie voor de Gezondheidszorg betrokken. Bedoeling is om vlak na de zomer een gezamenlijke intentieverklaring gereed te hebben, die als basis dient voor een brede en inzichtelijke kwaliteitsstructuur voor de mondzorg.

Vraag 4
Op welke wijze houdt de Inspectie voor de Gezondheidszorg toezicht op de kwaliteit van de tandartsenzorg?

Antwoord 4
De Inspectie voor de Gezondheidszorg vult haar toezichthoudende taak op grond van aanwijzingen en signalen die vanuit de samenleving worden afgegeven. Daarbij zal in de nabije toekomst gebruik worden gemaakt van de kwaliteitsafspraken die in het gezamenlijk overleg, zoals genoemd bij vraag 1, worden vastgesteld.

Vraag 5
Wat vindt u van het standpunt van professor Abbas van de tandheelkundige opleiding in Groningen dat het toezicht van de overheid op de tandzorg in Nederland onvoldoende is? Deelt u de mening dat het gewenst is dat de Inspectie actiever toezicht houdt? 1)

Antwoord 5
De Inspectie voor de Gezondheidszorg is in staat om adequaat op signalen uit de samenleving te reageren en heeft geen achterstand in de behandeling daarvan. Het gaat in de tandartsenzorg om relatief lage gezondheidrisico’s die geen grotere inzet van inspectiecapaciteit vergen. Voorts blijkt uit navraag bij de NMT dat veel klachten betrekking hebben op onduidelijkheid in het declaratieverkeer. Deze klachten vallen buiten het domein van de inspectie.

Vraag 6
Is het waar dat de Inspectie niet voldoende capaciteit heeft om op een adequate manier toezicht te houden op de tandartszorg? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen, opdat het toezicht wordt verbeterd?

Antwoord 6
zie antwoord op vraag 5.

Vraag 7
Wat is uw reactie op berichten 1) dat het voor gedupeerde patiënten vaak onduidelijk is waar zij een klacht kunnen indienen over de behandeling? Deelt u de mening dat dit ongewenst is? Zo ja, bent u bereid bij de Inspectie een meldpunt tandzorg op te zetten, zoals dat eerder is gebeurd bij het meldpunt verpleeghuiszorg?

Antwoord 7
In de Wet klachtrecht cliënten zorgsector is duidelijk geregeld dat tandartsen een klachtenregeling dienen te hebben. Beide tandheelkundige beroepsverenigingen hebben klachtencommissies ingesteld. De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft regelmatig contact met deze beroepverenigingen over het functioneren van deze klachtencommissies. Daarnaast kan de burger te allen tijde via het digitale IGZ-loket (maar ook telefonisch of schriftelijk) meldingen doen van falende of gebrekkige mondzorg. Het instellen van een meldpunt tandzorg acht ik dan ook niet noodzakelijk.

Vraag 8
Klopt het bericht 1) dat er te weinig tandartsen zijn? Deelt u de mening dat het ongewenst is dat mondhygiënistes en studenten vanwege deze tekorten handelingen verrichten die alleen een tandarts zou mogen doen? Hoe gaat u dit probleem oplossen?

Antwoord 8
In Nederland is er geen tekort aan tandartsen. De huidige patiënt/tandarts-ratio bedraagt 1 op 2200, en blijkt in de praktijk geen problemen op te leveren. Om die reden bestaat er geen aanleiding om niet volledig gekwalificeerde beroepskrachten, zoals studenten en tandartsassistenten, handelingen te laten uitvoeren die krachtens de Wbig aan tandartsen zijn voorbehouden.

Een andere zaak is echter de taakherschikking in de mondzorg die mijn voorgangers met succes hebben ingezet. Dit beleid is erop gericht om die handelingen te laten verrichten door de professional die hiertoe qua attitude, achtergrond en opleiding het meest geschikt is. Zo worden mondhygiënisten opgeleid om naast hun preventieve werkzaamheden, in opdracht van een tandarts, te kunnen boren en vullen. Preventie en curatie worden hierdoor meer in verband gebracht, waardoor de tandarts zijn of haar handen vrij krijgt om mondzorg op academisch niveau te bedrijven. Met deze aanpak komt een hoogwaardig arbeidspotentieel in de mondzorg ter beschikking, afgestemd op de huidige en toekomstige zorgvraag van de burger.

Vraag 9
Onderschrijft u het standpunt dat, omdat de tandzorg in de aanvullende verzekering zit, de commercialisering van de tandzorg toeneemt? Zo neen, waarom niet?

Antwoord 9
Neen, dit standpunt onderschrijf ik niet. Het feit dat een groot deel van de mondzorg buiten de basisverzekering valt, is op zichzelf geen prikkel voor commercialisering. Bovendien biedt het huidige stelsel, met wettelijke maximumtarieven en gereguleerde verrichtingen weinig ruimte voor marktwerking in de mondzorg.

Vraag 10
Wat is uw reactie op het bericht 1) dat veel klachten over tandartsen gaan over het direct moeten betalen van tandartsrekeningen? Deelt u de mening dat het ongewenst is als mensen omwille van de kosten afzien van behandelingen? Bent u bereid dit te onderzoeken?

Antwoord 10
De klachten over het direct afrekenen hebben primair betrekking op behandelingen van volwassen patiënten. Deze vallen buiten de dekking van de Zorgverzekeringswet, en daarmee buiten mijn zeggingskracht. De burger kan zelf besluiten om wel of niet een aanvullende verzekering voor de tandarts af te sluiten en welke betalingsvoorwaarden van toepassing zijn. Ruim 80% van de Nederlanders heeft zich aanvullend verzekerd voor tandartskosten. Uit gegevens van het College voor zorgverzekeringen, blijkt dat 5% van de verzekerden ooit eens om financiële redenen heeft afgezien van tandheelkundige behandeling.