Spreektekst minister Ter Horst bij afscheid Peter van Zunderd
Welkom dames en heren. Speciaal welkom voor Peter van Zunderd, mevrouw Van Zunderd (en de familie Van Zunderd).
Special welcome to our quests from abroad. Your presence here shows the importance of international police-partnership and the role Peter van Zunderd have been played. Forgive me that I continue in Dutch.
Welkom hier in de Ridderzaal.
Welke locatie past het best bij iemand die er als een berg tegenop ziet om afscheid te nemen na meer dan 40 jaar bij de politie? Geen makkelijke vraag. Welke locatie past het best bij iemand met veel gevoel voor decorum?
En welke gelegenheid past het best bij iemand met een groot Feyenoord-hart? Wat dit laatste betreft: we hebben nog gedacht aan het stadion van Feyenoord. Daar voel je je wellicht het meest thuis. Maar dat lag te gevoelig bij onze gasten uit Amsterdam. Dat viel dus af.
Wat komt er dan na het Feyenoordstadion? Precies, de Ridderzaal. Past echt bij iemand als Van Zunderd.
Afscheid in stijl, zou ik dit dan ook willen noemen. In directe nabijheid van de Troon. Dat moet toch wel het ultieme hoogtepunt van je carriere zijn. Want dichter bij de Troon dan dit kun je niet komen..
Persoonlijk kennen we elkaar kort. Zonder vooroordelen kan ik dus iets vertellen over wat je hebt betekend voor de politie. Ik heb uitsluitend objectieve bronnen geraadpleegd. Ik heb wel een paar recente persoonlijke ervaringen.
Zo stonden we samen onlangs al om 9 uur ’s ochtends het volkslied te zingen op een internationaal IACP-congres in Amsterdam. En vorige week deden we nog een dansje op het afsluitende galadiner van een driedaagse internationale conferentie over leiderschap bij de politie.
Twee beelden van Van Zunderd blijven me daarvan bij. Eén. Het is iemand die sterk hecht aan protocol. Twee. Het is iemand met een goed ontwikkeld gevoel voor internationale verhoudingen.
Dat laatste aspect is van grote betekenis geweest voor de Nederlandse politie. Je hebt de politie internationaler gemaakt. Er is één internationaal loket voor de politie bij het KLPD en de contacten met het buitenland lopen minder versnipperd.
Dát is van groot belang, omdat politiewerk steeds internationaler wordt. Criminaliteit stopt niet bij de grens en criminaliteitsbestrijding dus ook niet.
Dat had je goed door. Soms iets té goed. Want volgens de gemandateerd korpsbeheerder zat je wel erg vaak in het buitenland.
Ook op een ander punt ben je van betekenis geweest voor de politie. En dat is dat je meer samenhang hebt gebracht binnen de 26 korpsen. Meer eenheid.
Typerend daarvoor is de slag die je met het KLPD hebt gemaakt.
Het is nog niet zolang geleden dat 25 korpsen wantrouwig keken naar dat ene landelijke korps. Er was vaak weerstand bij nieuwe taken van het KLPD. Dát is veranderd. En door dat groeiende vertrouwen heeft het KLPD zijn taken kunnen uitbreiden.
Denk aan de Nationale Recherche, de Dienst Speciale Interventies, en het TBS-team.
Kortom: de politie internationaler gemaakt, en meer samenhang gebracht. Twee cruciale bijdragen aan de Nederlandse politie.
En hoe was de relatie tot de politiek?
Van Zunderd kénde de politiek. Hij kon beter dan welke andere korpschef ook, inschatten hoe de Haagse werkelijkheid in elkaar steekt. Wat de gevoeligheden zijn, en wat het belang is van tijdig informeren. Hij had ook een vóórsprong. Want zijn carriere maakt een merkwaardige wending als hij in 2000 ‘project-DG’ wordt voor het EK-voetbal in 2000.
Rechtstreeks vanuit de politie-praktijk kwam hij terecht in de wereld van een ministerie. Rode en blauwe pennen. Druk vanuit de politiek. Druk van de media. Lijkt me geen geringe overgang. Maar wat zei Van Zunderd in een interview destijds? ‘Ik zie het als een sabbatical…..’
Onder zijn leiding verliep het EK vlekkeloos. Althans, in organisatorisch opzicht. Mede daardoor werd hij in datzelfde jaar gekozen tot manager van het Jaar.
Een belangrijke eigenschap van goede managers is dat ze investeren in kwaliteit van hun organisatie. Cijfers liegen niet, en daarom noem ik twee veelzeggende uit de KLPD-tijd:
- Het ziekteverzuim is in de periode Van Zunderd gedaald van 8 % naar 6%;
- Het aantal vrouwen is flink gestegen. Van 20,3% tot 24,3% (ondanks een personeelstoename van ruim 1000 fte). Ook in leidinggevende posities: van 5,9 naar 14,4%. Hij had diversiteit hoog in het vaandel. En hij bewijst dat het kán..
Tot slot wil ik stilstaan bij het bijzondere karakter van dit afscheid. Het komt namelijk bijna nooit voor dat iemand meer dan 40 jaar bij de politie werkt. Dat is uniek. Begonnen als gewoon agent bij de gemeentepolitie in Rotterdam. Nu korpschef bij het mooiste korps van Nederland. Een CV opgebouwd dat de gemiddelde lengte van een Troonrede overtreft. Terecht dat je daar trots op bent.
Ik denk niet dat we zo’n afscheid nog erg vaak zullen meemaken.
En ik zeg dat ook omdat we ernaar blijven streven om de politie tot een open organisatie te maken. Een organisatie die openstaat voor mensen die in een andere beroepsgroep al werkervaring hebben opgedaan. Dat zal overigens ook wel moeten gezien het aantal vacatures dat ontstaat door de vergrijzing.
Dat neemt niet weg: echte politiedieren hebben we altijd nodig. Peter van Zunderd is het bewijs dat je binnen de politie carriere kunt maken. Kansen moet je zien en kansen moet je pakken. Om met Johan Cruijff te spreken: ‘Als je niet schiet, kun je niet scoren.’
Dank voor je inzet in vaak fysiek en geestelijk zware functies. Dank ook aan het thuisfront. Veel plezier de komende tijd: er is ook een leven na de politie.