De ontvangst in de feesttent ter gelegenheid van de opening van de Betuweroute
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren,
Hartelijk welkom op het openingsfeest van de Betuweroute. Heel fijn dat u hier allemaal wilt zijn, in het bijzonder ook onze buitenlandse gasten. Ik geloof dat ik niet overdrijf als ik zeg dat we vandaag een historisch moment meemaken; vergelijkbaar met de opening van de Afsluitdijk 75 jaar geleden of de afronding van de de Deltawerken. Ik denk dat mijn voorgangers zich toen ongeveer hetzelfde hebben hebben gevoeld zoals ik me vandaag voel: trots en doordrongen van het belang van dit stuk infrastructuur.
Zo in de feeststemming zou je bijna vergeten waar het om gaat. Want niet de bruiloft is het belangrijkste, maar het huwelijk. Of vertaald naar de Betuweroute: het gaat niet om de opening, maar om het gebruik. Dat moeten we niet uit het oog verliezen. Het goederenvervoer per spoor is in Nederland sinds de start van de aanleg in 1996 al verdubbeld. Vóór 2020 valt een nieuwe verdubbeling te verwachten. Met de Betuweroute kunnen we die groei voor een flink deel opvangen. Het is haast niet voor te stellen wat het zou beteken als al dat transport over de weg zou moeten. Toegegeven, er is eerst een ingroeijaar, maar de diverse vervoerders hebben aangegeven zéér geïnteresseerd te zijn in het gebruik van de lijn. Ik denk dus dat het over twee jaar een drukte van belang is. Het goede is nieuws is natuurlijk ook dat de Betuweroute de bestaande spoorlijnen ontlast. Het goederenvervoer zal het personenvervoer nu veel minder in de weg zitten. Ook neemt het goederenvervoer dóór steden veel meer af. Dit betekent dus dat de Betuweroute ook voor de burgers een mooie stap voorwaarts is. Kortom, het goederenvervoer per spoor is klaar voor de toekomst!
Op een dag als vandaag ontkom je er natuurlijk ook niet aan om even terug te blikken. Sinds de eerste voorzichtige plannen in 1989, staat de spoorlijn stevig op de Nederlandse agenda. Onwrikbaar, mag ik wel zeggen. Zowel de politiek als de burgers vormden al snel hun mening, en die was soms niet mals. De emoties liepen bij tijden hoog op. Maar in die kritiek kun je ook grote betrokkenheid zien. Alle vragen die zijn gesteld en alle acties die zijn ondernomen hebben het project gevormd tot wat het is: een goed ingepaste en bijzonder functionele goederenspoorlijn. Alle kritiek is de Betuweroute dus uiteindelijk ten goede gekomen. What doesn’t kill you makes you stronger, zeggen we dan in goed Nederlands.
In die soms lastige omstandigheden is de leiding van de projectorganisatie Betuweroute altijd professioneel overeind gebleven. En dat is knap, want de uitdagingen waren groot. De modernste technologie is toegepast, op de bovenleiding staat 25.000 Volt en het veelbesproken Europese veiligheidssysteem ERTMS wordt op dit spoor gebruikt. Ik wil hiervoor mijn dank uitspreken aan de Europese Commissie, vandaag aanwezig in de persoon van vice-voorzitter Barrot, voor hun steun hierbij, financieel en in de vorm van know-how. Dankzij de bouw van de Betuweroute hebben we ook véél bijgeleerd over het bouwen van tunnels in zachte grond. Dat heeft alles bij elkaar heel wat hoofdbrekens gekost. Mijn complimenten aan de projectorganisatie.
Dames en heren,
Ik zei al blij te zijn met zoveel buitenlandse gasten: Monsieur Barrot, Herr Hennerkes, Herr Leuenberger, ambassadeurs, de directieleden van de Deutsche Bahn. Uw aanwezigheid onderstreept namelijk het internationale karakter van de Betuweroute. Ik roep elke keer ‘het is méér dan 160 kilometer Nederlands spoor’. Want de lijn is ook en vooral onderdeel van een paar belangrijke internationale transportcorridors. Natuurlijk denk ik dan aan de corridor Rotterdam-Genua. Met de opening van de Lötschbergtunnel in Zwitserland, eerder deze week en met de opening van de Betuweroute vandaag, zijn weer twee belangrijke mijlpalen op dit traject bereikt. Samen met Italië, Zwitserland en Duitsland werken we er aan om die corridor zo sterk mogelijk te maken. Maar ik denk ook aan het vervoer in de richting van Oost-Europa, naar al die nieuwe landen die de Europese Unie komen versterken. Ook op die verbinding, zal de Betuweroute goede diensten bewijzen.
Dames en heren, er is veel te zeggen over het internationale perspectief van de Betuweroute. De Duitse staatssecretaris van Verkeer, de heer Hennerkes, zal daar zo meteen ook nog het nodige over zeggen. Maar voordat ik hem het woord geef, heb ik voor iemand in deze zaal nog een verrassing in petto. De Betuweroute is van niemand in het bijzonder, maar toch iets meer van sommige mensen dan van anderen. En dan noem ik vandaag de heer Patrick Buck, al vijftien jaar werkzaam voor de Betuweroute en al tien jaar directeur van de projectorganisatie.
Het is vast niet gemakkelijk geweest om verantwoordelijk te zijn voor de aanleg van de Betuweroute. Dat kost bloed, zweet en tranen. Soms moet je risico’s nemen om voortgang en vernieuwing te stimuleren. En bij een project zo groot als de Betuweroute, moet je ook altijd het evenwicht bewaren tussen resultaatgericht werken en de publieke verantwoordelijkheid. Maar u, mijnheer Buck, hebt altijd veel oog gehad voor de maatschappelijke kant van de realisatie en de emoties die de aanleg opriep. Door continu in te zetten op tijdig en helder communiceren met bewoners en andere betrokken partijen, onderving u veel problemen. De transparantie en de integriteit waarmee u dit project gemanaged hebt, is bewonderenswaardig. Dat leverde de Betuweroute zowel een goede rapportcijfer op voor de projectbeheersing als voor de financiële huishouding. En dat laatste is ook niet onbelangrijk.
Meneer Buck,
De Betuweroute heeft u vast een paar grijze haren bezorgd en wat slapeloze nachten gekost. Maar wat moet het mooi zijn om hier vandaag te staan, en te zien dat de lijn nu open gaat. Daar mag u echt heel trots op zijn. En ik vind het ontzettend mooi om u vandaag, bij de officiële opening van de Betuweroute, te kunnen vertellen dat het Hare Majesteit de Koningin heeft behaagd om u te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Komt u alstublieft naar voren!
Ik heb u eerder al gewezen op het Europese belang van de Betuweroute en ik kan nu tot mijn grote genoegen de heer Hennerkes aankondigen.