Verkeersgroei bleek mogelijk ondanks toename files
Het mobiliteitssysteem in Nederland piepte en kraakte de afgelopen tien jaar, maar bleef functioneren. Dat concludeert het nieuwe Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid in zijn eerste Mobiliteitsbalans.
Nederlanders zijn pragmatisch omgegaan met de files: in de ochtendspits gingen ze steeds vroeger op weg en rond de grote steden kozen ze op dat tijdstip in toenemende mate voor de trein. De overheid beperkte de groei van de files met een groot aantal maatregelen. In tien jaar tijd is het tijdverlies in files met 53 procent toegenomen. Zonder overheidsbeleid zou de groei 90 procent zijn geweest.
Mobiliteit gegroeid
De mobiliteit van personen is tussen 1995 en 2005 met tien procent gegroeid tot 184 miljard reizigerskilometers. Ongeveer zestig procent van deze groei is voornamelijk toe te schrijven aan de toename van de bevolking. De rest van de mobiliteitsgroei ontstond vooral door grotere woon-werkafstanden: de gemiddelde woon-werkafstand nam toe van 18 tot 22 km. Het goederenvervoer is de afgelopen tien jaar meer dan de personenmobiliteit gegroeid (met 26 procent tot 120 miljard tonkilometers). De groei van de economie en de groei van de internationale handel zijn hiervoor verantwoordelijk.
100 miljard euro
Verkeer en vervoer is maatschappelijk belangrijk, zo laten de uitgaven zien die Nederland bereid is jaarlijks er voor te maken. Verkeer en vervoer kostte de Nederlandse samenleving in 2005 rond de 100 miljard euro. Circa 68 miljard euro hiervan betreft transportuitgaven door consumenten – inclusief de indirecte uitgaven die consumenten doen om goederen te vervoeren. De overheid geeft ongeveer 13 miljard euro uit aan investeringen en subsidies. De samenleving ondervindt rond de 20 miljard euro aan schade door files, verkeersongevallen en milieuverontreiniging.
Wisselend succes overheidsbeleid
De afgelopen tien jaar is het mobiliteitsbeleid te kenschetsen als ‘geleidelijk aanpassen en verbeteren’: uitbreiding bestaande wegen, elektronische informatiepanelen, geluidsschermen, 30 km-zones, geleidelijk strengere eisen aan de uitstoot van wegvoertuigen, et cetera. Beleidsmaatregelen hebben de groei van files geremd (zie hiervoor). De uitstoot van het broeikasgas kooldioxide (CO2) is ongeveer even hard gegroeid als de mobiliteit zelf, ondanks Europees beleid om auto’s zuiniger te maken. Nationale en internationale beleidsmaatregelen hebben eraan bijgedragen dat, ondanks de mobiliteitsgroei, de aantallen verkeersdoden en de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen door het wegverkeer zijn afgenomen. De geluidhinder is sinds 1995 min of meer gelijk gebleven.
Mobiliteitsbalans 2007, Den Haag, Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, juni 2007, ISBN 978-90-8902-001-7.
>Meer informatie
Mobiliteitsbalans 2007
De publicatie is aan te vragen bij het KiM, via e-mail: kimpublicaties@minvenw.nl
Nelly Kalfs (KiM), tel 070 351 1944, e-mail: nelly.kalfs@minvenw.nl