Antwoorden op kamervragen over het plan van aanpak om 750 miljoen te bezuinigen op de ambtenaren

Kamerstuk | 15-05-2007

1
Hebt u kennisgenomen van de uitzending van Nova op 4 mei jl. waarin werd gesteld dat Nederland wereldkampioen beleidsmedewerkers is? Zo ja, kunt u deze uitspraak bevestigen?

Antwoord
Ja, ik heb kennisgenomen van deze uitzending. De uitspraak dat Nederland wereldkampioen beleidsmedewerkers is, kan ik niet bevestigen. De uitspraak is gebaseerd op een nog niet afgerond onderzoek van de Hogeschool Arnhem-Nijmegen dat nog niet is gepubliceerd. Bovendien weet ik niet wat in dit verband onder wereldkampioen moet worden verstaan.

2
Kunt u uw uitspraken in deze uitzending toelichten, waarin u zegt in reactie op het commentaar van de heer Tjeenk Willink: “er zijn nog helemaal geen bezuinigingsplannen” en “ik ben het met de heer Tjeenk Willink eens”? Hoe verhoudt deze uitspraak zich tot de notitie van de topambtenaren ‘De Verkokering voorbij ...” die zij aan de informateur hebben geschreven en die deel uitmaakt van het regeerakkoord? Kan hieruit worden opgemaakt dat, ondanks dat er inmiddels zo’n 65 dagen van de 100 dagen voorbij zijn, er nog geen enkele voortgang is gemaakt met de invulling van de bezuinigingsoperatie? Zo neen, welke voortgang is er, en welke daaruit voortvloeiende keuzes zijn er, inmiddels gemaakt?

Antwoord
De vice-voorzitter van de Raad van State heeft aangegeven dat er politieke keuzes gemaakt moeten worden. In de notitie ‘De verkokering voorbij’, die onderdeel uitmaakt van het coalitieakkoord, is aangegeven dat het maken van dergelijke keuzes een noodzakelijke voorwaarde is voor het slagen van het Programma Vernieuwing Rijksdienst.

Ik wil daarbij benadrukken dat het hier niet alleen gaat om een bezuinigingsoperatie. In de plannen moet ook nadrukkelijk aandacht worden besteed aan maatregelen waardoor de overheid beter gaat functioneren. Het gaat hierbij zowel om maatregelen die departementen kunnen nemen om het eigen functioneren te verbeteren als om maatregelen met een interdepartementaal karakter, gericht op het verbeteren van de rijksdienst in zijn geheel.

Op dit moment wordt op de departementen gewerkt aan plannen die zowel een voorstel ter uitvoering van de bezuinigingen als voorstellen tot verbetering zullen bevatten. Deze plannen worden uiterlijk 15 juni a.s. ter commentaar aan de programma-sg voor de vernieuwing van de rijksdienst aangeboden. Deze plannen zullen voorzien van mijn commentaar in augustus door mij aan de ministerraad kunnen worden aangeboden. Alsdan worden ook de departementale plannen geïntegreerd met de interdepartementale plannen.

In september wil ik de Tweede Kamer gelijk met de aanbieding van de begroting en de Miljoenennota door middel van een Nota vernieuwing Rijksdienst verder informeren over de opzet van deze plannen.

3
Kunt u de uitspraak bevestigen dat het plan van aanpak pas na de zomer komt? Zo ja, waarom? Zo neen, mag hieruit opgemaakt worden dat dit plan van aanpak na de 100 dagen aan de Tweede Kamer wordt toegezonden?

Antwoord
Zie het antwoord op vraag 2.

4
Betekent nog een half jaar tot ¾ jaar niet regeren niet dat er nogmaals minstens 4.000 ambtenaren bij zullen komen. Begint u dan met 4.0000 tot 8.000 ambtenaren extra (afhankelijk van uw moment van tellen), terwijl er 15.000 zouden wegmoeten volgens uw eigen plannen? Betekent dat dat u op uw bezuinigingen, zelfs als u de 15.000 ambtenaren bezuiniging haalt, ruim een kwart tot de helft van 750 miljoen tekort komt, nu er 4.000 tot 8.000 ambtenaren sluipenderwijs bij komen? Hoe gaat u het gat van 200 tot 400 miljoen compenseren op uw begroting of betekent dat automatisch dat er extra ambtenaren weg moeten?

Antwoord
De begroting 2007 is reeds vastgesteld. Dat betekent dat ministeries op basis van deze begroting hun personeelsbeleid voeren. Zoals in antwoord op vraag 2 is aangegeven, zijn de departementen thans bezig met het opstellen van bezuinigings- en verbeterplannen. De uitwerking van deze plannen heeft betrekking op de begroting 2008 en verder. Hoewel de taakstelling pas in 2008 zal leiden tot een vermindering van het aantal fte’s ga ik er van uit dat ook in 2007 daarop al wordt vooruitgelopen. Een uitzondering daarop zijn de intensiveringen waartoe kabinet of Tweede Kamer besluit.

5
Deelt u de mening dat duidelijkheid over de invulling van de 750 miljoen op het ambtenarenapparaat zo snel mogelijk moet komen? Zo neen, waarom niet? Zo ja, wanneer komt deze duidelijkheid? Deelt u de mening dat hoe langer deze onduidelijkheid duurt, hoe meer ongewenste effecten er optreden, zoals het alvast vertrekken van de beste mensen, het onaantrekkelijk worden van de rijksoverheid voor nieuwe medewerkers? Zo ja, wat gaat u hieraan doen?

Antwoord
Het proces van afslanking en verbetering van de rijksdienst moet snel, transparant maar daarnaast ook zorgvuldig gebeuren. De snelheid moet dus niet ten koste gaan van de zorgvuldigheid. Het gaat hier immers ook om een reorganisatie waar veel mensen bij betrokken zijn. De campagne ‘werken bij het rijk’ wordt doorgezet om ook de instroom en de kwaliteit van de rijksdienst op peil te houden. In de Nota Rijksdienst zal verder worden ingegaan op de initiatieven die in het kader van het Programma Vernieuwing Rijksdienst zullen worden ontwikkeld om de positie van de overheid als goede werkgever in stand te houden en waar mogelijk te verstevigen.