Week van de Ondernemer
Speech van de Minister van Economische Zaken,mevrouw M.J.A. van der Hoeven, t.g.v. de Week van de Ondernemer, Jaarbeurs Utrecht.
Dames en heren,
Wat is succes?
Succesvol ondernemen, daar gaat het deze dagen om. Maar wat is succes eigenlijk? U bent er zelf ook nog niet helemaal uit. Zo blijkt uit het Nationaal Ondernemers Onderzoek, dat deze week uitkomt. Het laat zien dat succes niet ophoudt bij winst maken. Want de ene ondernemer vindt zichzelf succesvol als hij een dag vrij kan nemen. En de ander heeft succes als hij zijn werknemers inspireert. Of als hij verliezen accepteert.
Succes is dus voor iedereen iets anders. En dat geldt ook voor de weg naar succes: er zijn er vele. Om je eigen weg naar succes te vinden:
- moet je iets kunnen;
- je moet het willen;
- je moet het doen;
- en je moet het sámen doen.
Vertaald naar uw vak, dat van ondernemer:
- Hoe zorgen we ervoor dat we in Nederland voldoende mensen hebben die kunnen ondernemen?
- Hoe zorgen we ervoor dat meer mensen in Nederland willen ondernemen?
- En hoe zorgen we ervoor dat mensen in Nederland het ook echt gaan doen?
- Dat ze hun eigen onderneming starten?
- En daarna ook blijven ondernemen?
KUNNEN
Dames en heren,
U onderneemt steeds vaker over de grenzen, u maakt meer en meer gebruik van ict, uw klanten worden mondiger en de samenleving vergrijst. Zomaar een paar veranderingen waarmee u als ondernemer rekeningen moet houden. Veranderingen die steeds sneller gaan. U moet bijblijven, nieuwe kansen zien, nieuwe dingen uitproberen, uw omgeving in de gaten houden. Dat geldt voor u en gelukkig ook voor uw concurrenten. Ook zij moeten meer kennis van producten, markten en trends meebrengen om succesvol te zijn. Het geldt voor uw werknemers. Voor leerlingen en studenten die u aantrekt uit de schoolbanken. Kortom: voor iedereen in Nederland. En zeker voor ondernemers.
Leerlingen en studenten die na hun opleiding bij u aan de slag willen, moeten een rugzak vol kennis en vaardigheden meebrengen. En ze moeten de inhoud steeds blijven vernieuwen. Alleen dan hebt u echt wat aan ze! Overigens zie ik nog liever dat jonge mensen met zo’n rugzak hun eigen bedrijf starten en met u de concurrentie aangaan. Dat houdt u ook weer scherp!
Want startende en innovatieve ondernemers hebben nieuwe ideeën. En ze prikkelen bestaande ondernemingen steeds te blijven nadenken over hoe het anders en beter kan. Hoe ze efficiënter produceren, vernieuwen, snel nieuwe trends kunnen oppikken. Daarom moeten we jonge mensen prikkelen om zelf te ondernemen in plaats van in loondienst te treden. Ik kom daar zo op terug.
Eén ding staat als een paal boven water: succesvol ondernemen kan niet zonder kennis, innovatie en ervaring. Ik blijf daarom ook deze kabinetsperiode hameren op meer samenwerking tussen beroepsonderwijs en bedrijven. Op meer samenwerking tussen universiteiten, hogescholen, kenniscentra en bedrijfsleven. Op de noodzaak van een leven lang leren. U moet uw vakkennis op peil houden, openstaan voor nieuwe ontwikkelingen, blijven innoveren. Dat is niet alleen leuk en leerzaam, maar ook noodzakelijk voor een gezonde economische groei.
WILLEN
Dames en heren,
Succesvol ondernemen draait ook om het werkwoord ‘willen’. Om ondernemingszin. Een gezonde, innovatieve economie kan eenvoudigweg niet zonder. Jan Peter Balkenende noemde dit een tijdje geleden de VOC-mentaliteit. Voor sommigen een beladen term. Want in de VOC-tijd gingen wij niet altijd netjes om met onze medemens in overzeese gebiedsdelen. Maar de premier doelde uiteraard op het lef dat onze voorouders hadden. Het lef om op reis te gaan naar volstrekt onbekende werelddelen. Met primitieve zeilschepen, zonder radar en GPS, geteisterd door stormen, hoge golven en dodelijke ziekten als scheurbuik. Lef en ondernemingsgeest; dat hadden ze.
We moeten in Nederland die ondernemingsgeest nieuw leven inblazen. Allereerst door kinderen al vroeg enthousiast te maken voor het vak van ondernemer: jong geleerd, oud gedaan. Met mini-ondernemingen bijvoorbeeld. Via zulke bedrijfjes leren kinderen op de basisschool en in het beroepsonderwijs hoe je een bedrijfje opzet. En ze leren hoe je zo’n bedrijfje gezond houdt. Voorbeelden zijn BizWorld, van Stichting BizWorld. En Kids in Bizz, van de stichting Jong Ondernemen. Zulke initiatieven stimuleren een ondernemende houding en ondernemersvaardigheden! (Voorbeeld: Beta-Techniek platform).
DOEN
Ten slotte moeten mensen – ondernemers als u - het gaan doen en blijven doen. Kunnen ondernemen. En blijven ondernemen. Daarvoor is ruimte nodig. Letterlijk in de vorm van bedrijventerreinen, wegen en andere infrastructuur. Maar ook figuurlijk: door de administratieve lasten minimaal te houden. Door te zorgen voor goede financieringssystemen en kennisinstellingen van hoog niveau. En door kennisinstellingen te vragen u te helpen bij de verzilvering van kennis. Vraagt u hen daar alstublieft ook zelf actief om.
Om te blijven ondernemen heeft u ook voldoende, goed opgeleid personeel nodig. Ik besef dat de arbeidsmarkt steeds krapper wordt.
Hierdoor is het voor velen van u heel lastig om zulk personeel te vinden.
De aansluiting tussen beroepsonderwijs en het bedrijfsleven moet daarom echt beter. En mensen die kunnen werken, maar nu nog aan de zijlijn staan, moeten écht gaan meedoen.
Dames en heren,
Voor velen van u is Den Haag ver weg. Of eerder een last dan een lust. U maakt misschien helemaal geen gebruik van subsidie-instrumenten van EZ. Of u doet dat wel, maar associeert dat niet direct met mijn ministerie. Denk bijvoorbeeld aan uw borgstelling die u via uw bank heeft gekregen. Of dat steuntje in de rug van de Kamer van Koophandel, dat u helpt uw vleugels uit te slaan over de grens.
Overigens, u hebt helemaal gelijk als u subsidie-instrumenten niet direct met ondernemen associeert. Zodra een ondernemer écht succesvol is, heeft hij natuurlijk helemaal geen subsidie meer nodig. Maar om het te worden, misschien wel.
Mijn staatssecretaris, Frank Heemskerk, en ik zien het als onze missie u de ruimte te geven om te ondernemen. Als u zegt dat u weinig hebt gemerkt van de aanpak van de administratieve lasten, dan trek ik mij dat aan. Wij willen aanpakken wat u soms letterlijk dwarszit. Waar mogelijk dunnen we het woud van vergunningen uit. We gaan werken aan minder toezicht. En aan meer vertrouwen tussen overheid, burger en bedrijven.
SLOT
Dames en heren,
Misschien denkt u nu: wat weet Maria van der Hoeven nou van ondernemen? U hebt gelijk: ik ben zelf nooit ondernemer geweest.
Wél heb ik voordat ik de politiek inging, van de grond af een opleidingsinstituut opgebouwd. Net als u moest ik ideeën ontwikkelen, goede mensen om mij heen verzamelen, financieringskapitaal vergaren.
Het leek een beetje op ondernemen...
Dames en heren,
Kunnen, willen, doen; daar gaat het om bij goed ondernemerschap. In het Nationaal Ondernemers Onderzoek noemde u ook betrouwbaarheid, doorzettingsvermogen en communicatief vermogen.
Ik vind ze allemaal belangrijk.
Ik wens u veel succes.