Kamervragen over AWACS-vliegtuigen boven het Chemelot-terrein

Hierbij bied ik u mede namens de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer de antwoorden aan op de schriftelijke vragen van de leden Smeets en Timmermans (beiden PvdA) aan de staatssecretarissen van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer en van Defensie over AWACS-vliegtuigen boven het Chemelot-terrein; ingezonden 9 februari 2007 (2060707480).

DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE,

Antwoorden op de schriftelijke vragen van de leden Smeets en Timmermans (beiden PvdA) aan de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer en de Staatssecretaris van Defensie over AWACS-vliegtuigen boven het Chemelot-terrein (Ingezonden 9 februari 2007).

1. Bent u bekend met het artikel 'Onrust over Awacs boven DSM'? 1)

Ja.

2. Hoeveel vliegbewegingen van Awacs-toestellen zijn in de maanden november 2006, december 2006 en januari 2007 per week uitgevoerd boven het Chemelot-terrein?

5. Welke afspraken gelden er voor het vliegen met Awacs-toestellen boven het Chemelot-terrein? In hoeverre wijken deze afspraken af van die in de burgerluchtvaart, waar piloten zich strikt hebben te houden aan een nauwe corridor parallel aan de A2?

Voor de Navo vliegbasis Geilenkirchen zijn start- en naderingsprocedures vastgesteld overeenkomstig de Duitse en Nederlandse wet- en regelgeving, rekening houdend met onder andere vliegtuig- en verkeersleidingstechnische aspecten, (vlieg)veiligheid en milieu­aspecten. Alle startroutes in de richting van Nederland draaien na het passeren van Brunssum, op een afstand van circa 4,5 nautical mile (ongeveer 8 km) van het Chemelot-terrein, naar het zuiden. De vliegtuigen staan op dat moment onder controle van de verkeersleiding van Maastricht Aachen Airport. Zij hebben op dat punt een hoogte van minimaal 2.000 voet (610 meter). Na dit punt klimmen zij naar grotere hoogte in de richting van het Duitse luchtruim, tenzij de piloot andersluidende instructies krijgt van de verkeersleiding van Maastricht Aachen Airport. Startende AWACS-toestellen komen dus niet in de buurt van het Chemelot-terrein.

Bij de standaard naderingsprocedure over Nederlands grondgebied vinden vanaf ongeveer 10,5 nautical miles (ongeveer 19 km) voor de landingsbaan de naderingen in een rechte lijn in het verlengde van de landingsbaan plaats. Dit is vergelijkbaar met de naderingsprocedures voor de burgerluchtvaart. Gelet op de ligging van de vliegbasis Geilenkirchen ten opzichte van het Chemelot-terrein is het onvermijdelijk dat een deel van de naderingsroutes nabij of over het bedrijfscomplex is gelegen. Dit geldt overigens ook voor een deel van de vliegroutes van Maastricht Aachen Airport. Afhankelijk van de meteorologische omstandigheden en het overige vliegverkeer in de regio geleidt de verkeersleiding van Maastricht Aachen Airport de AWACS-toestellen over of enigszins ten noorden of ten zuiden van het Chemelot-terrein.

De Military Aeronautical Information Publication Netherlands (Mil AIP NL) hanteert een minimum vlieghoogte van 1.000 voet (ongeveer 300 meter) voor het overvliegen van “industrial plants”. Ter hoogte van het Chemelot-terrein bedraagt de minimum vlieghoogte 1.500 voet (ongeveer 450 meter). Het bedrijfscomplex Chemelot is zelfs specifiek op naam en positie opgenomen in het Mil AIP NL, wat aantoont dat rekening wordt gehouden met de speciale positie van dit complex. Ter hoogte van het Chemelot-terrein vliegen de AWACS-vliegtuigen eveneens onder controle van de verkeersleiding van Maastricht Aachen Airport. De toestellen dalen dan naar een hoogte van 1.800 voet (ongeveer 600 meter) die niet wordt onderschreden voordat zij het Chemelot-terrein zijn gepasseerd en een afstand tot dat terrein van ongeveer 2,5 nautical mile (ongeveer 4,5 km) hebben bereikt. Met andere woorden, de AWACS-toestellen blijven bij hun nadering naar de vliegbasis Geilenkirchen minstens 300 voet (ongeveer 100 meter) boven de minimale vlieghoogte boven het Chemelot-terrein. Bij de verkeersleiding van Maastricht Aachen Airport zijn, zoals in het artikel in De Limburger staat geschreven, geen overtredingen door AWACS-piloten geconstateerd.

De vliegbasis Geilenkirchen heeft informatie verstrekt over het aantal naderingen over Nederland dat nabij of over het Chemelot-terrein is uitgevoerd. In november 2006 waren dat 11 naderingen, in december 2006 geen naderingen en in januari 2007 27 naderingen. Deze aantallen zijn lager dan het jaar daarvoor: in november 2005 22 naderingen, in december 2005 40 naderingen en in januari 2006 109 naderingen. Indien er veel vliegverkeer in de regio is zullen de burger en de militaire vliegtuigen in opdracht van de verkeersleiding van Maastricht Aachen Airport zogenoemde wachtpatronen vliegen in afwachting van de mogelijkheid om de naderingsprocedure op Maastricht Aachen Airport of op de Navo vliegbasis Geilenkirchen voort te zetten. Een gedeelte van het wachtpatroon ligt nabij het Chemelot-terrein. De frequentie van het gebruik van het wachtpatroon wordt niet geregistreerd.

3. Deelt u de toenemende ongerustheid van de inwoners van de wijk Lindenheuvel in Sittard-Geleen over de toegenomen vliegbewegingen, waarbij zij tevens ervaren dat de Awacs-toestellen de laatste weken wel heel laag overkomen?

Gelet op het antwoord op vraag 2 deel ik niet de ongerustheid van inwoners van Sittard-Geleen. Wat betreft de ervaring dat AWACS-toestellen heel laag overvliegen, is mij niet gebleken dat dat het geval is. De vliegbewegingen vinden boven de minimum vlieghoogtes plaats.

4. Deelt u de mening van de burgemeester van Sittard-Geleen dat er (dus) sprake is van een potentieel onveilige situatie, mede omdat de gemeenten noch provincie een vliegverbod kunnen afdwingen? Zo neen, waarom niet?

Gelet op het antwoord op vraag 2 deel ik niet de mening van de burgemeester van Sittard-Geleen en er is voor mij geen aanleiding om een vliegverbod in te stellen.

6. Hoeveel overtredingen zijn geconstateerd van de afspraken over de minimale hoogte van 1.500 voet?

Mij zijn geen overtredingen gemeld van de afspraak over de minimale vlieghoogte van 1.500 voet ter hoogte van het Chemelot-terrein.

7. Bent u bereid in overleg te treden met de Navo om een vliegverbod boven het Chemelot-terrein af te dwingen? Zo neen, waarom niet?

Een vliegverbod boven het Chemelot-terrein maakt het uitvoeren van landingen over Nederland naar de Navo vliegbasis Geilenkirchen onmogelijk en betekent dat de AWACS-toestellen enkel nog met westenwind en dus over Duitsland kunnen landen.

Gelet op de antwoorden op de vragen 2, 5 en 6 zie ik geen aanleiding om een vliegverbod voor AWACS-vliegtuigen boven of nabij het Chemelot-terrein te bewerkstelligen.

1) Dagblad De Limburger, editie Sittard, 8 februari 2007