‘Born to be Free’ in première in Moskou

februari 24, 2017

De documentaire Born to be Free, die gedeeltelijk gefinancierd is door het IFAW, is vertoond bij de opening van het ECO CUP International Green Film Festival in Moskou. De filmvertoning vond plaats in zaal N1, een grote bioscoopzaal met 1500 stoelen in bioscoop Oktyabr van filmbedrijf Karo Film. De film brengt de wrede handel in zeezoogdieren aan het licht, neemt handelsketens in verschillende landen onder de loep en vertelt het verhaal van de dieren die het slachtoffer werden van die handel.

De documentaire is gebaseerd op het verhaal van 18 beluga’s (of witte dolfijnen) die werden gevangen in de Zee van Ochotsk in het verre oosten van Rusland. Ze zouden aanvankelijk worden verkocht aan het Georgia Aquarium in Atlanta (in de Amerikaanse staat Georgia). Toen belangrijke informatie via de media uitlekte en de aandacht trok van een breed publiek, pleitten dierenbeschermers met succes voor een verbod op de import van de dolfijnen in de VS. Terwijl de zaak in de rechtbank werd beslecht, zaten de dieren opgesloten in kleine betonnen bassins bij een instituut voor biologisch onderzoek aan de kust van de Zwarte Zee. De filmproducenten troffen de dieren daar aan en namen hun benarde toestand als uitgangspunt voor de documentaire. Drie jaar geleden ontmoette ik twee van de filmmakers: Gayane Petrosyan en Tatiana Beley. Ik was onder de indruk van het enthousiasme van deze jonge vrouwen en hun ambitie om een documentaire te maken over de beluga’s, en ik wilde hen dan ook graag helpen.

We maakten natuuropnamen rond de Solovetski-eilanden, waar onderzoekers van het Shirshov Institute of Oceanology met steun van het IFAW al sinds 1995 onderzoek doen naar het gedrag en de communicatie van wilde beluga's.

Al zolang het onderzoeksproject bestaat, worden daar beluga’s gevangen en verhandeld voor verschillende commerciële doeleinden. Nog maar kort geleden werd een kleine baai langs de kust van de Solovetski-eilanden afgezet om er beluga’s in te houden die vanuit Sint-Petersburg waren overgebracht voor de ‘zomervakantie’. Toeristen konden een kaartje kopen voor een ‘voorstelling’. Bij het duikcentrum aan de monding van de rivier de Nilma werd een afzetting geplaatst waar een aantal beluga’s in werd opgesloten zodat de duikers tussen deze zeezoogdieren konden zwemmen. De film besteedt aandacht aan beide situaties. Het meest tragische verhaal over beluga’s waar ik ooit mee geconfronteerd ben is misschien wel dat van de commerciële belugajacht met als doel het vlees te verhandelen op de Japanse markt. Het was 1999 toen we plotseling het bericht kregen dat er op beluga’s werd gejaagd in de Zee van Ochotsk. We stuurden meteen een filmploeg die kant op terwijl mijn Japanse collega’s de afnemers van de gevangen dieren achterhaalden. Het zou gaan om een ouder echtpaar dat een klein visrestaurant runde in een Japans stadje. Ik herinner me dat het me enorm verbaasde hoeveel geld ze moesten neerleggen voor 200 ton belugavlees.

Toentertijd kon met de steun van het Russische Staatscomité voor Milieubescherming en de intensieve publieke druk de afslachting van de dolfijnen worden gestopt. Daarmee kwam er een einde aan de jacht, maar er waren nog steeds vangstquota van kracht en er werden vergunningen verleend voor het vangen van deze dieren voor educatieve en onderzoeksdoeleinden. In een hartverscheurende scène in de film wordt de vangst van een groep jonge beluga’s gevierd met de woorden: "Als we zo doorgaan zijn we binnenkort allemaal miljonair!"

Triest genoeg draaien de bloedige belugahandel met China en de belugashows in zeeaquaria alleen maar om geld. “Er is te weinig geld voor wetenschappelijk onderzoek, dus we hebben besloten de beluga’s aan het publiek te laten zien om meer geld te verdienen", vertelt Lev Mukhamedov in de documentaire. We kunnen onze ogen echter niet sluiten voor het lijden van de dieren achter de schermen. Ik ben ervan overtuigd dat de gebeurtenissen die in Born to be Free worden onthuld eraan zullen bijdragen de situatie te verbeteren.

In december bracht een delegatie van het IFAW, onder wie Pamela Anderson, de zaak onder de aandacht van Sergei Ivanov, de speciaal vertegenwoordiger van Milieuzaken in Rusland. Ivanov toonde veel bereidwilligheid om het probleem aan te pakken. Daarna heeft Sergei Donskoy, de Russische minister van Natuurlijke Hulpbronnen en Milieu, het onderwerp aangekaart in een interview met journalisten.

Het goede nieuws is dat er weer wordt gewerkt aan nieuwe wetgeving rond dierenmishandeling. Het wordt tijd dat we met elkaar opstaan voor het welzijn van dieren. De documentaire Born to be Free is daarbij een krachtig hulpmiddel voor Rusland. --MV