Tuchtrecht: Klacht tegen specialist ouderengeneeskunde

Tuchtrecht | Onjuiste behandeling/verkeerde diagnose | ECLI:NL:TGZRZWO:2017:4

ECLI: ECLI:NL:TGZRZWO:2017:4

Datum uitspraak: 06-01-2017

Datum publicatie: 06-01-2017

Zaaknummer(s): 155/2015

Onderwerp: Onjuiste behandeling/verkeerde diagnose

Beroepsgroep: Arts

Beslissingen: Ongegrond/afwijzing

Inhoudsindicatie: Klacht tegen specialist ouderengeneeskunde. De klacht betreft de behandeling van de partner van klaagster, hierna te noemen patient.Klaagster verwijt verweerster -zakelijk weergegeven- dat zij patient niet heeft toegestaan de afdeling te verlaten om naar buiten te gaan, geen lichamelijk onderzoek bij patient heeft verricht nadat hij ten val was gekomen, patient niet naar het ziekenhuis heeft gestuurd voor onderzoek, een te hoge dosis morfine heeft voorgeschreven waardoor patient is overleden en klaagster niet heeft willen informeren over de doodsoorzaak van patient. Het college heeft geen aanwijzingen gevonden dat verweerster patient in zijn vrijheden heeft beperkt door hem te verbieden met klaagster naar buiten te laten gaan. Verweerster heeft zorgvuldig gehandeld door patient te onderzoeken en haar bevindingen te bespreken met de arts van de Spoedeisende Hulp. Het college acht het verdedigbaar dat patient, gezien zijn gezondheidstoestand, niet is doorgestuurd naar het ziekenhuis. Niet is gebleken dat verweerster een te hoge dosis morfine heeft voorgeschreven en klaagster niet heeft geinformeerd. Klacht afgewezen.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

REGIONAAL TUCHTCOLLEGE TE ZWOLLE

Beslissing d.d. 6 januari 2017 naar aanleiding van de op 24 juli 2015 bij het Regionaal Tuchtcollege te Zwolle ingekomen klacht van

A, wonende te B,

k l a a g s t e r

-tegen-

C, specialist ouderengeneeskunde, werkzaam te B,

bijgestaan door mr. R.J. Peet, verbonden aan VvAA Rechtsbijstand te Utrecht,

v e r w e e r s t e r

1. HET VERLOOP VAN DE PROCEDURE

Het college heeft kennisgenomen van de volgende stukken:

- het klaagschrift met de bijlagen;

- het aanvullende klaagschrift;

- het verweerschrift met de bijlagen;

- de repliek;

- de aanvulling op de repliek;

- de dupliek;

- de brief van klaagster van 22 december 2015;

- het proces-verbaal van het op 12 februari 2016 gehouden mondeling vooronderzoek;

- de brieven van klaagster van 16 en 22 februari 2016, beide met een bijlage.

De zaak is behandeld ter openbare zitting van 15 november 2016, alwaar partijen zijn verschenen, verweerster bijgestaan door mr. E.E. Rippen, vervanger van mr. R.J. Peet.

2. FEITEN

Op grond van de stukken en het verhandelde ter zitting dient, voor zover van belang voor de beoordeling van de klacht, van het volgende te worden uitgegaan.

De klacht betreft de behandeling van de partner van klaagster, D, geboren in 1932 en overleden in 2014. Klaagster en haar partner waren niet getrouwd maar hadden wel al ongeveer 35 jaar een relatie. Patient had geen kinderen meer, wel kleinkinderen. Klaagster was de contactpersoon van patient.

D, verder patient te noemen, was vanwege een dementieel beeld met een indicatie ingevolge artikel 60 Wet BOPZ op 29 januari 2014 opgenomen in een verpleeghuis van E. Verder leed patient aan een inoperabel darmcarcinoom waarvoor een palliatief beleid werd gevoerd sinds november 2013. Verweerster was bij de behandeling van patient betrokken als specialist ouderengeneeskunde.

Op 2 februari 2014 heeft klaagster de verpleging gevraagd of zij patient mee naar het huis van haar broer mocht nemen. In het dossier werd genoteerd: "Vriendin van dhr. vroeg of ze dhr. mee naar het huis van haar broer mocht nemen. Aangegeven dit eerst even met de dokter te willen overleggen. Ook aangegeven dat we dhr. graag eerst even willen observeren."

Op 10 februari 2014 heeft verweerster een gesprek gehad met klaagster. Klaagster wilde graag met patient naar een bank om financiele zaken te regelen. Verweerster heeft klaagster geadviseerd om hierover in gesprek te gaan met de maatschappelijk werker van de instelling. Voorts heeft verweerster gesproken over het beleid ten aanzien van patient. In het dossier noteerde ze als volgt: " Vriendin heeft verteld dat ze weet dat dhr zal overlijden aan darmkanker. Sinds 1 jaar is het geheugen ook verslechterd en is dhr veel mopperiger dan voorheen. (er is een lewybodydementie vastgesteld). Afgesproken te richten op pijnstilling. Bloedtransfusies dragen weinig bij omdat het effect tijdelijk is en de tumor doorgroeit. Dhr weigert vaak orale medicatie. Dhr zal niet meer naar het ziekenhuis worden verwezen omdat ze geen therapeutische mogelijkheden hebben."

In de nacht van 10 april 2014 is patient gevallen. Op basis van lichamelijk onderzoek achtte verweerster het waarschijnlijk dat patient zijn heup had gebroken. Verweerster besloot tot een conservatief beleid met morfine als pijnstilling. In het dossier noteerde zij als volgt:" Afgelopen nacht gevallen, veel pijn re heup, kan been niet bewegen. Alle bewegingen in heupgewricht re pijnlijk, drukpijn op de trochanter major, armen, knieen en enkels gb. Verdenking heupfractuur. Echtgenote hoopte nog op operatie omdat de situatie van dhr nu redelijk stabiel is ondanks inoperabel darmcarcinoom. Ik heb overlegd met de spoedarts. Er is geen meerwaarde van operatie, dhr is in te slechte conditie hiervoor. Dus hier optimale pijnstilling en conservatief behandelen. Ik heb de vriendin uitleg gegeven dat dhr veel morfine krijgt tegen de pijn en dat hij hier wrs suf van zal worden en mogelijk aan deze situatie gaat overlijden. Ze begrijpt het. Start 6 dd 10 mg morfine sc via venflon, AD matras, ergo vragen voor comfortabele ligging."

Op 11 april 2014 heeft patient diverse keren de voorgeschreven dosis morfine toegediend gekregen. In het dossier werd genoteerd dat patient veel pijn aangaf.

`s Middags heeft verweerster de morfine bij patient verhoogd naar 6 keer daags 15 mg.

In de nacht van 14 april 2014 is patient overleden. Verweerster heeft diezelfde dag een gesprek met klaagster gehad.

Op 12 mei 2014 heeft klaagster een klacht ingediend bij E. Deze klacht is eerst in behandeling genomen door de klachtenfunctionaris. Op 23 juni 2014 heeft er een gesprek plaatsgevonden tussen klaagster, de klachtenfunctionaris, en verweerster. Naar aanleiding van de klachtbehandeling door E heeft klaagster haar klacht voorgelegd aan de klachtencommissie. Deze heeft op 25 november 2014 uitspraak gedaan.

3. HET STANDPUNT VAN KLAAGSTER EN DE KLACHT

Klaagster verwijt verweerster -zakelijk weergegeven- dat zij:

1. patient niet heeft toegestaan de afdeling te verlaten om naar buiten te gaan;

2. geen lichamelijk onderzoek bij patient heeft verricht;

3. patient niet naar het ziekenhuis heeft gestuurd voor onderzoek naar de heup;

4. een te hoge dosis morfine voorgeschreven heeft waardoor patient is overleden;

5. klaagster niet heeft willen informeren over de doodsoorzaak van patient.

4. HET STANDPUNT VAN VERWEERSTER

Verweerster voert -zakelijk weergegeven- het volgende aan.

Gelet op de diagnose van patient werd een observatieperiode van zes weken in acht genomen om te bezien hoe patient zou reageren op de opname. Bij patient werd het verstandig gevonden om hem na de opname eerst binnen te houden. Verweerster heeft klaagster in het gesprek van 10 februari 2014 niet verboden om met patient naar buiten te gaan. Verweerster heeft klaagster geadviseerd met het maatschappelijk werk te overleggen over vragen ten aanzien van mentorschap en bankzaken. Verweerster heeft patient na zijn val op 10 april 2014 lichamelijk onderzocht en constateerde dat de heup naar alle waarschijnlijkheid gebroken was. Zij heeft overleg gevoerd met de arts van de Spoedeisende Hulp van F. Omdat patient in een te slechte conditie was is besloten voor een conservatief beleid met optimale pijnstilling. Het behandelbeleid zou in het ziekenhuis niet anders zijn geweest. Verweerster heeft de diagnose en het behandelbeleid besproken met klaagster. Dit is vastgelegd in het dossier op 10 april 2014. Verweerster heeft als pijnstilling zes keer daags 10 mg morfine subcutaan voorgeschreven. Omdat dit onvoldoende hielp heeft zij op 11 april 2014 de dosering morfine aangepast naar zes keer daags 15 mg. Verweerster heeft klaagster uitleg gegeven dat patient veel morfine krijgt voor de pijn, hij hier waarschijnlijk suf van kan worden en zou kunnen gaan overlijden aan deze toestand. Ook na het overlijden van patient heeft verweerster dit aan klaagster bevestigd. Verweerster heeft tuchtrechtelijk niet verwijtbaar gehandeld.

5. DE OVERWEGINGEN VAN HET COLLEGE

5.1

Het college wijst er allereerst op, dat het bij de tuchtrechtelijke toetsing van professioneel handelen er niet om gaat of dat handelen beter had gekund, maar om het geven van een antwoord op de vraag of de beroepsbeoefenaar bij het beroepsmatig handelen is gebleven binnen de grenzen van een redelijk bekwame beroepsuitoefening, rekening houdend met de stand van de wetenschap ten tijde van het klachtwaardig geachte handelen en met hetgeen toen in de beroepsgroep ter zake als norm of standaard was aanvaard.

5.2

Ten aanzien van het eerste klachtonderdeel overweegt het college als volgt.

Patient was met een indicatie ingevolge artikel 60 Wet BOPZ opgenomen en verbleef op een gesloten afdeling. Patient was bekend met dementie en er was sprake van verwardheid en dwaalgedrag. Ter zitting heeft verweerster verklaard dat het algemeen beleid was dat een patient de eerste dagen van zijn opname werd geobserveerd om een goed beeld te krijgen en risico's van gevaar in te schatten. Op geleide van de situatie van patient werd in goed overleg met de verzorging gekeken of het verantwoord was een patient naar buiten te laten gaan. Bij patient is geen ander beleid gehanteerd. Wel heeft verweerster, toen klaagster met patient naar buiten wilde om een bank te bezoeken in verband met de afhandeling van financiele zaken, klaagster geadviseerd eerst een gesprek aan te gaan met de maatschappelijk werker om informatie te krijgen over de procedure van bewindvoering en mentorschap. Het college acht dit geen ongebruikelijke gang van zaken. Het college heeft geen aanwijzingen in het dossier gevonden dat verweerster patient in zijn vrijheden heeft beperkt door hem te verbieden met klaagster naar buiten te laten gaan. Dat verweerster klaagster voor het regelen van de financien van patient heeft doorverwezen naar de maatschappelijk werker kan haar niet worden verweten. Het college verklaart het eerste klachtonderdeel dan ook ongegrond.

Op vragen van het college over hoe de informatievoorziening over vrijheidsbeperkende maatregelen is geregeld in de instelling kon verweerster het college geen opheldering geven. Hoewel dit buiten de klacht valt strekt het wel ter aanbeveling aan verweerster om vrijheidsbeperkende maatregelen, als ook de implicaties van artikel 40 lid 3 Wet BOPZ in relatie tot artikel 60 Wet BOPZ, expliciet onder ogen te zien en nader in het behandelplan vast te leggen en met (de contactpersoon van) patient te bespreken. Uit artikel 40 lid 3 BOPZ blijkt immers dat wanneer een patient slechts onder begeleiding naar buiten mag, dit ook als een beperking van de bewegingsvrijheid wordt gezien.

5.3

Het college ziet aanleiding het tweede en derde klachtonderdeel gezamenlijk te behandelen. Toen patient op 10 april 2014 was gevallen constateerde verweerster dat er waarschijnlijk sprake was van een heupfractuur. Uit hetgeen verweerster hierover ter zitting heeft verklaard is niet gebleken dat zij onvoldoende lichamelijk onderzoek heeft verricht. Dit wordt bevestigd door hetgeen verweerster in het dossier heeft genoteerd, namelijk dat er veel pijn is in de rechter heup en patient de heup niet kan bewegen. Alle bewegingen in het heupgewricht van patient waren pijnlijk en er was sprake van drukpijn op de trochanter major. Verweerster heeft haar bevindingen telefonisch besproken met de arts van de Spoedeisende Hulp. Patient was in een slechte conditie ten gevolge van een inoperabel coloncarcinoom waarvoor sinds november 2013 een palliatief beleid werd gevoerd. Patient was tevens bekend met dementie. Gezien het ziektebeeld en de slechte conditie van patient is in overleg met de arts van de Spoedeisende Hulp besloten dat het beter was patient niet te op te nemen in het ziekenhuis. Een operatie was namelijk niet de aangewezen behandeling bij patient geweest. Het college acht het dan ook verdedigbaar dat patient, gezien zijn gezondheidstoestand, niet is doorgestuurd naar het ziekenhuis. Patient had in het ziekenhuis geen andere behandeling gekregen dan in het verpleeghuis. Het college is van oordeel dat verweerster naar aanleiding van de val van patient zorgvuldig heeft gehandeld door contact op te nemen met de arts van de Spoedeisende Hulp om haar bevindingen te bespreken. Er zijn geen feiten of omstandigheden gebleken op grond waarvan verweerster anders had dienen te handelen dan zij feitelijk heeft gedaan. Het tweede en derde klachtonderdeel zijn dan ook ongegrond.

5.4

In het vierde klachtonderdeel verwijt klaagster verweerster dat zij een te hoge dosis morfine heeft voorgeschreven waardoor patient is overleden. Het college volgt klaagster hierin niet. Patient had na zijn val veel pijn en om die reden heeft verweerster 6 keer daags 10 mg morfine subcutaan voorgeschreven. Het geven van morfine was naar het oordeel van het college een verantwoorde keuze van pijnbestrijding. Toen bleek dat patient, ondanks de voorgeschreven morfine, pijn bleef houden en niet comfortabel was, was het verdedigbaar dat verweerster de morfine op 11 april 2014 heeft opgehoogd.

Het is voorts niet gebleken dat de morfine de oorzaak is van het feit dat patient is overleden. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, heeft (het ophogen van) morfine niet tot doel het bespoedigen van de dood. Morfine is geschikt om pijn en benauwdheid te behandelen en speelt wel een belangrijke rol in de fase van het levenseinde, naast de algehele conditie van de patient en het afzien van eten en drinken. Verweerster heeft klaagster op 10 april 2014 over de werking van morfine geinformeerd. Naar het oordeel van het college heeft verweerster de pijnklachten van patient en zijn gezondheidstoestand zorgvuldig beoordeeld en daarop de juiste actie ondernomen. Niet gebleken is dat er sprake is geweest van teveel morfine. Dit klachtonderdeel kan dan ook niet slagen.

5.5

Ten aanzien van het laatste klachtonderdeel overweegt het college als volgt. Patient is na zijn overlijden op 14 april 2014 geschouwd door een GGD-arts. Verweerster heeft, zoals uit het patientendossier blijkt, diezelfde dag met klaagster een gesprek gehad. Ter zitting heeft verweerster verklaard dat zij later klaagster nog thuis heeft bezocht om samen met de klachtenfunctionaris te proberen onduidelijkheden bij klaagster weg te nemen. Verweerster heeft uitgelegd dat de dood van patient een gevolg is van meerdere factoren, namelijk het inoperabele coloncarcinoom met rectaal bloedverlies, de hierdoor ontstane algehele verzwakking en de val van patient. Het college heeft geen reden aan te nemen dat verweerster klaagster niet heeft willen informeren over de doodsoorzaak van patient. Ook het laatste klachtonderdeel is ongegrond.

6. DE BESLISSING

Het college wijst de klacht af.

Aldus gedaan door mr. A.L. Smit, voorzitter, mr. dr. E. Plomp, lid-jurist, en

M.J.T. Tijkotte, dr. G.A. Hoffland, en dr. P.C.M. Verbeek, leden-arts, in tegenwoordigheid van mr. G.E. Bart, secretaris, en uitgesproken in het openbaar op 6 januari 2017 door

mr. A.L. Smit, voorzitter, in tegenwoordigheid van mr. H. van der Poel-Berkovits, secretaris.

voorzitter

secretaris

Tegen deze beslissing kan binnen zes weken na de dag van verzending van het afschrift ervan schriftelijk hoger beroep worden ingesteld bij het Centrale Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg door:

a. de klager en/of klaagster, voor zover de klacht is afgewezen, of voor zover hij/zij niet-ontvankelijk is verklaard;

b. degene over wie is geklaagd;

c. de hoofdinspecteur of de regionale inspecteur van de volksgezondheid, wie de aangelegenheid uit hoofde van de hun toevertrouwde belangen aangaat.

Het tot het Centrale Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg gerichte beroepschrift wordt ingezonden bij de secretaris van het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg te Zwolle, door wie het binnen de beroepstermijn moet zijn ontvangen.

vrijdag 6 januari 2017