21 december 2016

Meer aandacht voor cognitieve bijwerkingen medicatie Promovendus Kempenhaeghe brengt onbekende cognitieve effecten van anti-epileptica in beeldIn Nederland hebben ongeveer 100.000 volwassenen en 20.000 kinderen epilepsie. Bij de behandeling van epilepsie gaat het vaak om het zoeken naar de juiste balans tussen het verminderen van het aantal aanvallen en het kunnen verdragen van de medicatie. Een complicatie bij het gebruik van dit soort medicijnen, in zowel het gebruik van één medicijn als bij een combinatie van meerdere, kan zijn dat patiënten last hebben van cognitieve bijwerkingen, soms zonder dat ze dit zelf opmerken. Cognitieve functies als concentratie, snelheid van informatieverwerking en/of geheugen zijn dan aangetast. De cognitieve bijwerkingen zijn echter niet voor alle medicijnen onderzocht. Onderzoeker Dominique IJff brengt met haar promotie-onderzoek tot nu toe nog onbekende cognitieve effecten van anti-epileptische behandelingen van met name kinderen in kaart. Dominique IJff stelt dat het onderkennen, en zo mogelijk voorkomen, van cognitieve bijwerkingen van medicijnen een belangrijk aspect is van de behandeling van epilepsie. Ze schreef hierover haar proefschrift ‘Trick or Treat? Cognitive side-effects of antiepileptic treatment’. Hierin pleit IJff onder meer voor het belang van het volgen van het cognitief functioneren wanneer wordt gestart met anti-epileptische medicatie en wanneer deze nadien wordt gewijzigd. Daarnaast onderzocht IJff hoe bruikbaar de eigen, subjectieve, ervaringen van patiënten zijn om cognitieve bijwerkingen in de klinische praktijk op te sporen. Het doorvragen en luisteren naar de vaak subtiele klachten van de patiënt door de behandelend arts is van essentieel belang, waarna een doorverwijzing voor een uitgebreider neuropsychologisch onderzoek kan plaatsvinden. In haar onderzoek toont IJff de meerwaarde hiervan aan. Door middel van MRI-onderzoek is onderzocht waarom deze bijwerkingen bij de ene patiënt wel en bij de andere niet optreden en waarom bij het ene middel wel en bij het andere niet.

Verbetering bij ketogeen dieet

Als medicatie niet voldoende werkt, kan gebruik worden gemaakt van niet-farmacologische behandelopties. Het ketogeen dieet*) – een zogeheten vetrijk dieet - is daar een voorbeeld van. Ook daarvan heeft IJff in haar onderzoek het cognitieve effect vastgesteld. Ze constateert dat het ketogeen dieet bij kinderen met epilepsie een positief effect heeft op hun cognitief en gedragsmatig functioneren.

Dominique IJff promoveerde eerder deze maand aan de Universiteit Maastricht. Haar promotoren waren prof. dr. A.P. Aldenkamp en prof. dr. H.J.M. Majoie en co-promotoren dr. J.F.A. Jansen en dr. R.H. Lazeron.

*) Kempenhaeghe heeft een speciaal behandelteam ketogeen dieet. Hiervoor heeft zij een speciale website www.ketogeenmenu.nl ontwikkeld om ouders en kinderen te ondersteunen bij de toepassing van dit vetrijke dieet.