Verkeerscontroles mogen gebruikt worden voor opsporing

1 november 2016

Alleen wanneer er sprake is van meerdere risicokenmerken van crimineel gedrag mag de politie een verkeerscontrole inzetten om strafbare feiten op te sporen. Dat heeft de Hoge Raad bepaald in haar uitspraak over de zogenoemde dynamische verkeerscontrole. Het Openbaar Ministerie is tevreden met
deze uitspraak. Hiermee wordt voorkomen dat de auto een vrijplaats wordt voor onder meer het vervoeren en bewaren van verboden zaken.

Het gerechtshof sprak in 2015 een verdachte van drugshandel vrij omdat de politie de bevoegdheid tot verkeerscontrole onjuist zou hebben gebruikt. De politie had daarbij een bestuurder laten stoppen, en bij doorvragen toestemming gekregen de auto te onderzoeken. Bij dit onderzoek werden
softdrugs aangetroffen. Het gerechtshof vond dat deze manier van onderzoeken niet rechtmatig was. De politie zou misbruik hebben gemaakt van haar bevoegdheid omdat de verkeerscontrole uitsluitend was gebruikt om op te sporen.

Rechtmatig

Het OM ging hiertegen in cassatie bij de Hoge Raad omdat het van mening is dat het bewijs wel rechtmatig is verkregen. De verdachte had immers, na de uitgevoerde verkeerscontrole, toestemming gegeven voor het onderzoek in de auto. Verder heeft het OM een oordeel van de Hoge Raad gevraagd over
de inzet van dynamische verkeerscontroles. De politie gebruikt deze verkeerscontroles mede met de bedoeling een gesprek aan te knopen met de inzittenden en om informatie over hen te krijgen.

De Hoge Raad is van oordeel dat de enkele omstandigheid dat de politie de verkeerscontrole op die manier gebruikt, de controle niet onrechtmatig maakt. De bestuurder moet dan wel zijn gevraagd naar het rijbewijs en de kentekenpapieren, zodat sprake is van een controle zoals bedoeld in de
Wegenverkeerswet. Verder heeft de Hoge Raad toegevoegd dat niet uitsluitend of in overwegende mate, geselecteerd mag worden op etnische of religieuze kenmerken van de bestuurder of andere inzittenden van het voertuig. De Hoge Raad stelt vast dat daar in deze zaak geen sprake van was.

Non-discriminatieregel

Met deze uitspraak wordt duidelijk dat de politie op deze wijze kan blijven controleren, mits ze zich houden aan de door de Hoge Raad geformuleerde non-discriminatieregel. Wanneer agenten tijdens hun werk meerdere verdachte omstandigheden zien, kunnen ze een auto laten stoppen. Bijvoorbeeld
een dure auto, de wijk waarin de auto rijdt, de firma die als kentekenhouder staat geregistreerd. Maar ook van belang kunnen daarbij zijn openstaande boetes of de constatering dat de auto onverzekerd is. Hiermee kan de politie in het verkeer blijven optreden bij signalen van crimineel gedrag.

De Hoge Raad heeft het oordeel van het gerechtshof vernietigd. De zaak is naar het gerechtshof in Den Haag verwezen die de zaak opnieuw moet behandelen.

Deel dit op

*