Dinsdag 20 september 2016

De afgelopen jaren zijn forse maatregelen getroffen om de overheidsfinancien op orde te brengen. Hervormingen met ingrijpende gevolgen voor burgers en bedrijven kwamen daar nog bij. Het kabinet, de Staten-Generaal, maar vooral burgers en bedrijven in Nederland hebben daarbij een grote veerkracht laten zien. De positie van Nederland als open economie op het internationale toneel dwingt Nederland ertoe in eigen huis de zaken op orde te hebben. Structurele hervormingen van de economie blijven daarom nodig en zijn urgent door internationale en nationale onevenwichtigheden en kwetsbaarheden.

Dit schrijft de Afdeling advisering van de Raad van State in haar advies over de ontwerp-Miljoenennota 2017. Jaarlijks geeft de Afdeling advisering als onafhankelijk adviseur van de regering haar oordeel over de plannen van de regering voor de rijksbegroting van het komende jaar.

Europese samenwerking is pure noodzaak

Een Nederlandse economie zonder intensieve Europese en internationale samenwerking is ondenkbaar. Die samenwerking is van vitaal belang en pure noodzaak. Niet alleen om stabiliteit te bevorderen en resultaten te boeken die goed zijn voor onze welvaart, maar ook omdat veel problemen, zoals de omvang van de asielmigratie, slechts effectief door Europese en internationale samenwerking kunnen worden aangepakt.

Arbeidsmarkt en scholing

Het arbeidsmarktbestel is niet in balans. Daarbij komt dat vooral groepen arbeidskrachten die sociaaleconomisch kwetsbaar zijn, de soms verstrekkende flexibilisering van de arbeidsmarkt dragen. Eveneens is er is druk op de onderkant van de arbeidsmarkt onder meer door de voortschrijdende technologisering. Adequate scholingsinstrumenten zijn nodig. Mede vanwege het grote belang van sociale cohesie moet de regering verdere hervormingen op het gebied van arbeidsmarkt en scholing niet nog langer uitstellen.

Klimaat en energie

Urgent is ook een concreet, consistent en geloofwaardig beleid voor het klimaat op de langere termijn. Dat ontbreekt nu, terwijl een dergelijk beleid een vereiste is om de klimaatdoelen waaraan Nederland zich heeft verbonden daadwerkelijk te kunnen behalen. Beleid gericht op het stimuleren en ondersteunen van private investeringen is belangrijk. Klimaat en energie zijn bij uitstek sectoren waarin investeringen en innovatie kunnen zorgen voor groeimogelijkheden, ook voor bedrijven.

Samenhang

Investeringen die nodig zijn voor verdere hervormingen moeten uit de private sector komen of mogelijk worden gemaakt door een herschikking van de overheidsuitgaven. Bij een herschikking zal vooral opnieuw naar de collectieve uitgaven voor de zorg moet worden gekeken. De omvang en voorziene stijging van de zorguitgaven dreigen andere bestedingsmogelijkheden van de overheid te beperken. De zorguitgaven zullen moeten worden beheerst en private betalingen in de afwegingen betrokken moeten worden. Bij het beleid omtrent de besteding van inkomens en vermogensvorming over de levensloop moeten niet alleen de ontwikkelingen van pensioenen en woningmarkt in samenhang worden bezien. Ook de toekomstige ontwikkelingen van de zorgkosten moeten daarbij betrokken worden. Beheersing van de collectieve zorguitgaven kan immers ook leiden tot meer private betalingen.

Volledige tekst van de adviezen

Lees hier de volledige tekst van het advies over de ontwerp-Miljoenennota 2017 en de reactie van de minister van Financien daarop.

Lees hier de samenvatting van de adviezen die de Afdeling advisering tegelijkertijd heeft uitgebracht over de wetsvoorstellen die samen het Belastingplan 2017 vormen.

Zie het origineel.