Metamorfose van eiwitten beinvloeden cellen bij ontsteking

31 maart 2016 | PERSBERICHT

Het eiwit Quaking kan bepaalde witte bloedcellen dusdanig beinvloeden, zodat zij helemaal zijn klaargestoomd om een acute ontsteking in het lichaam aan te pakken. Dat ontdekten onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).

Dit eiwit zorgt ervoor dat deze cellen de perfecte uitrusting in huis hebben om hun taak uit te voeren. "Veranderingen in de structuur en de functie van deze uitrusting speelt een veel grotere rol bij acute en chronische infecties dan tot nu toe werd aangenomen", zegt prof. Anton Jan van Zonneveld van de afdeling Interne Geneeskunde van het LUMC.

Patrouilleren

Hun onderzoek is onlangs verschenen in het toonaangevende wetenschappelijk tijdschrift Nature Communications. De onderzoekers hebben zich specifiek gericht op de verandering van witte bloedcellen, namelijk van monocyten in macrofagen. "In het gezonde lichaam patrouilleren monocyten actief door alle bloedvaten van het lichaam, op zoek naar kapot of geinfecteerd weefsel", legt Van Zonneveld uit . Als ze een kapot deel van de bloedwand vinden, veranderen de witte bloedcellen in zogenoemde macrofagen. "Dat zijn grote dikke stofzuigers, die de beschadigde cellen afbreken en opruimen."

Als macrofagen zich blijven ophopen op een bepaalde plek, kunnen ontstekingsziektes zoals aderverkalking ontstaan. De ontdekking van het nieuwe mechanisme blijkt een sleutelrol te spelen bij deze chronische ontstekingen. Mogelijk kan een dergelijke ontsteking worden tegengegaan, legt projectleider dr. Eric van der Veer van het LUMC uit. "Quaking zorgt ervoor dat bepaalde stoffen, zogenoemde pre-mRNAs, die de code bevatten voor het maken van eiwitten die de ontsteking in het lichaam moeten tegengaan, niet alleen meer of minder worden aangemaakt. Ze worden ook anders in elkaar gezet."

Uitgeschakeld

De LUMC-onderzoekers ontdekten dat als het Quaking-eiwit wordt uitgeschakeld, deze coderende lichaamsstoffen ineens een hele andere rol kunnen krijgen omdat hun structuur verandert. Het resultaat is dat uiteindelijk minder witte bloedcellen in macrofagen veranderen. "Het onderzoek opent een heel nieuw onderzoeksterrein en kan bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe therapieen voor patienten die kampen met overmatige ontstekingen, zoals mensen met reuma, aderverkalking of de ziekte van Crohn", aldus Van der Veer. Chronische ontstekingsziektes, zoals reuma en aderverkalking, kunnen in de toekomst mogelijk worden tegengegaan op genetisch niveau.

Het onderzoek maakt tevens deel uit van het proefschrift van arts-in opleiding en onderzoeker Ruben de Bruin, die hier in 2016 mee zal promoveren aan de Universiteit Leiden.