TV | di 29 mrt 2016

Verslag Maaike Kempes

Redactie Loes Bomers

De komende dagen moet Bart van U. zich verantwoorden voor de moord op politica Els Borst en zijn zus. De belangrijkste vraag waarover de rechtbank zich buigt is in hoeverre de Rotterdammer toerekeningsvatbaar is voor zijn daden.

Bart van U. heeft beide moorden bekend. Van U. verklaarde een `goddelijke opdracht' te hebben gekregen om de D66-politica in februari 2014 van het leven te beroven. Volgens de advocate van Van U., Noelle Pieterse, handelde haar client in een opwelling en was er geen plan de oud-minister om het leven te brengen.

Van U. moet zich ook verantwoorden voor de moord op zijn zus Lois in januari 2015. Over deze daad vertelde hij dat hij geen andere keus had dan haar van het leven te beroven. Zij wilde volgens Van U. `euthanasie' op hem plegen.

De vraag is of Van U. toerekeningsvatbaar was ten tijde van de moorden. Deskundigen van het Pieter Baan Centrum oordeelden dat hij verminderd toerekeningsvatbaar was. Zijn advocaat Noelle Pieterse stelt hier vraagtekens bij. De psychische toestand van Van U. is in 2011 ook onderzocht en toen werd hij volledig ontoerekeningsvatbaar verklaard. Pieterse vindt een celstraf daarom ook niet gepast, zij wil dat hij wordt behandeld.

`Aanpak verwarde personen faalt'

Bart van U. blijkt al jaren te kampen met ernstige psychiatrische problemen. Zijn familie zit al jaren met de handen in het haar. De man had tijdens de moord op Els Borst in februari 2014 en tijdens de moord op zijn zus, slechts een klein jaar later, eigenlijk achter de tralies moeten zitten.

Van U. werd eerder veroordeeld voor verboden wapenbezit. De rechter concludeerde tijdens deze zitting dat hij een gevaar vormde voor de samenleving en wilde dat hij meteen gevangen werd gezet. Maar omdat de man in beroep ging tegen deze uitspraak heeft hij de dans ontsprongen.

Toch komt Van U. meerdere malen in beeld bij politie, justitie en GGZ. Ook meldt hij zich actief bij de gevangenis en steekt hij vuurwerk af voor een politiebureau. Ondanks zijn geestelijke toestand en zijn straf neemt (of pakt) niemand hem op.

De speciaal in het leven geroepen commissie Hoekstra concludeert dat een opeenstapeling van blunders bij de politie, het Openbaar Ministerie en de GGZ ervoor zorgden dat Van U. niet wordt opgenomen of opgepakt. Er is geen aanpak voor verwarde personen als Van U., die een gevaar vormen voor de samenleving. Die zou er wel moeten komen, aldus de commissie. EenVandaag spreekt met de Amsterdamse hoofdofficier van justitie Theo Hofstee. De hoofdofficier is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de verbeteringspunten van de commissie Hoekstra.

Rechtszaak tegen verwarde Van U.

De afgelopen maanden zijn vaker moordzaken voor de rechter gekomen waarin een verwarde persoon de verdachte is. Zo is de schizofrene Vino H. tot TBS met dwangverpleging veroordeeld voor het doodsteken van de Amsterdamse Oma Toni. Afgelopen najaar werd een psychiatrisch patient uit Eindhoven veroordeeld tot een soortgelijke straf voor de moord op oud-ijzerhandelaar Lowie van Lent. Ook in deze laatste zaak hebben instanties langs elkaar heen gewerkt.

De komende twee dagen buigt de rechter zich over de zaak Borst en die van de zus Lois. Verslaggever Maaike Kempes volgt de zaak en is op dit moment aanwezig bij de rechtszaak. Rechts bovenaan deze pagina kunt u haar tweets volgen.