23/03/2016Louis BontesIn de Kamer, Spreekteksten Louis

Voorzitter, de wereld staat in brand. We zijn in oorlog met ISIS en autoritaire regimes in Rusland, Iran, China en Noord-Korea zijn een bedreiging voor de wereldvrede. De defensie-uitgaven van deze landen groeiden de afgelopen jaren, terwijl die van de Westerse landen daalden.

Ook in Nederland hebben de huidige defensie-uitgaven een historisch dieptepunt bereikt. Nooit eerder gaf ons land procentueel zo weinig uit aan onze krijgsmacht. Defensie verkeert in deplorabele staat. Het is vreselijk om te zien.

Onze marine staat het water aan de lippen. Zij kan door de jarenlange en onverantwoorde kaalslag amper aan haar verplichtingen voldoen. In tegenspraak met onze zeevarende traditie, is onze marinevloot sinds de jaren negentig gehalveerd. En van de huidige 28 schepen zijn er de komende jaren maar liefst 23 aan vervanging toe.

Het huidige defensiebudget is daarvoor volstrekt ontoereikend. Steeds vaker stelt het ministerie noodzakelijke investeringen uit. Het gevolg: hogere exploitatie kosten en minder slagkracht door verouderde wapensystemen. Het is een hele ongewenste ontwikkeling.

Vandaag spreken we over de vervanging van de onderzeeers. Als strategisch wapen onmisbaar voor onze krijgsmacht. Zij zijn de ogen en oren van defensie en kunnen overal ter wereld worden ingezet. Een cruciale capaciteit die voor ons land en de NAVO niet verloren mag gaan.

Mijn fractie pleit voor een sterke marine gebaseerd op slagkracht en afschrikking. We zien daarom het liefst geen vier, maar zes nieuwe onderzeeers. Krachtige wapensystemen die torpedo's en raketten kunnen afvuren en vol zelfvertrouwen de oceanen opgaan.

Het is ook essentieel dat de nieuwe onderzeeboten zich kunnen aanpassen aan de laatste technologische ontwikkelingen. De robotisering bij de krijgsmacht zal deze eeuw een flinke vaart krijgen. De onderzeeers moeten derhalve geschikt worden gemaakt om in de toekomst als platform te dienen voor kleinere onbemande vaartuigen.

Ik kom op een aantal vragen voor de minister. Allereerst de samenwerking met andere landen bij de aanschaf. We lezen dat deze lastig van de grond komt. Worden er straks voldoende financiele voordelen behaald bij de samenwerking met een of meer partnerlanden? Graag een reactie.

Dan de totale kosten. Deze worden geraamd op 2,5 miljard euro. Experts zeggen echter dat de kosten tot 4 miljard kunnen oplopen. Ook gaf de directeur van Damen Shipyards aan dat 2,5 miljard `krap begroot' is. Welk kostenplaatje heeft de minister precies voor ogen? Graag een reactie.

Mijn fractie ziet ook graag dat Defensie duidelijk aangeeft dat het om bruto-kosten gaat. Als het project in Nederland wordt uitbesteed, loopt de investering natuurlijk terug in de economie. Het zijn volgens ons zaken die beter voor het voetlicht kunnen worden gebracht om meer draagvlak te krijgen voor deze vervanging.

Voorzitter, afgelopen vrijdag zei de minister dat zij meer geld wil voor de krijgsmacht. Het Europees gemiddelde van 1,43% zou een logisch richtpunt zijn voor de defensiebegroting. Waarom verliet zij wederom de NAVO-afspraak van 2%, waaraan dit kabinet zich in Wales heeft gecommitteerd? Graag een reactie.

Wij zeggen: onze krijgsmacht verdient ruim 5 miljard euro extra. Dan pas kan ook de marine fors worden versterkt. Van alles moet meer komen. Meer fregatten, meer onderzeeers, meer mijnenjagers en uiteindelijk ook een vliegkampschip.

Want, Voorzitter, zoals de Amerikaanse oud-president Theodore Roosevelt aan het begin van de twintigste eeuw stelde: "een sterke marine is geen provocatie tot oorlog, maar de beste garantie voor vrede." En deze woorden zijn in de huidige onveilige wereld meer relevant dan ooit.

Dank u wel.