Langdurig cannabisgebruik verlaagt dopamineafgifte in hersenen
22 maart 2016
Langdurig en zwaar gebruik van cannabis verandert de afgifte van dopamine in het striatum. Dit heeft een negatieve invloed op het cognitief functioneren. Dat concludeert Rubicon onderzoeker Elsmarieke van de Giessen in Molecular Psychiatry. Eerder was de verlaagde dopamine afgifte al bij
andere verslavende middelen vastgesteld, maar nog niet bij cannabisgebruik alleen.
Bij eerdere studies werden altijd mensen onderzocht die niet alleen verslaafd waren aan cannabis (wiet, hasj, marihuana) maar ook andere middelen gebruikten waarvan bekend is dat ze de dopamine afgifte beinvloeden, zoals cocaine, heroine, nicotine en alcohol. Dopamine is een stof in de
hersenen die signalen doorgeeft tussen zenuwcellen. PET scans lieten zien dat verslaving aan hard drugs zoals cocaine en heroine van invloed is op het dopamine systeem. Bewijs voor hetzelfde effect bij puur een zware cannabis verslaving ontbrak tot nu toe.
Methode
Het was voor deze studie een hele opgave om voldoende proefpersonen te vinden die puur en alleen zwaar verslaafd waren aan cannabis. Door een meetmethode te gebruiken die heel gevoelig is voor dopamine afgifte is deze studie onder 11 proefpersonen statistisch sterk genoeg om vast te kunnen
stellen dat cannabisgebruik veranderingen veroorzaakt in de hersenen. De onderzoekers vergeleken een groep van 11 zwaar verslaafden met een gezonde controlegroep. De 11 werden positief getest op marihuana en moesten daarna een week clean in het ziekenhuis verblijven om er zeker van te zijn dat
de onderzoekers niet de directe effecten van marihuanagebruik zagen. De groep, tussen 22 en 38 jaar oud, gebruikte gemiddeld al 7 jaar dagelijks marihuana.
Van de Giessen onderzocht de afgifte van dopamine in het striatum en enkele omringende gebieden (thalamus, midden hersenen, globus pallidus) door PET scans te maken met een tracer ([11C]PHNO) die bindt op dopamine receptoren. De PET scans werden gemaakt voor en na stimulatie van het dopamine
systeem met eenmalig amfetamine; dat heeft een direct, goed meetbaar effect op het dopamine systeem waardoor je een goede indruk krijgt hoe groot de dopamine afgifte capaciteit is.
Depressie
Deze studie stelde vast dat er bij de groep langdurig cannabisgebruikers minder dopamine in het striatum wordt afgegeven dan bij de controlegroep. Daarnaast werd er een verband vastgesteld tussen verminderde dopamine afgifte in het striatum en impulsiviteit en depressieve kenmerken. De
cannabis verslaafden waren impulsiever en depressiever dan de controlegroep; hoe impulsiever en depressiever ze waren, hoe lager de dopamine afgifte.
Het onderzoek werd uitgevoerd aan Columbia University en New York State Psychiatric Institute. Eerste auteur Elsmarieke van de Giessen ontving in 2011 van NWO een Rubicon beurs, die bedoeld is om jonge Nederlandse onderzoekers ervaring te laten opdoen in het buitenland.
Artikel:
Deficits in striatal dopamine release in cannabis dependence. E van de Giessen, J J Weinstein, C M Cassidy, M Haney, Z Dong, R Ghazzaoui, N Ojeil, L S Kegeles, X Xu, N P Vadhan, N D Volkow, M Slifstein and A Abi-Dargham. Mol Psychiatry advance online publication, March 22, 2016;
doi:10.1038/mp.2016.21
(c) E. van de GiessenGeel toont de dopamine afgifte in de hersenen
Bron: NWO